An Huy 22 tuổi, vừa tốt nghiệp đại học và tìm được một công ty tốt để làm việc. Quay cuồng trong guồng máy làm việc, bỗng một ngày, anh đột nhiên cảm thấy khó thở, tay chân tê cứng. Huy được mọi người cấp tốc đưa đến bệnh viện.

Qua thăm khám bác sĩ phát hiện đây là nhồi máu cơ tim cấp, nhanh chóng tiến hành phẫu thuật mở động mạch vành, may mắn là ca mổ đạt hiệu quả tốt.

Các bác sĩ cảnh báo An Huy đã bị nhồi máu cơ tim khi còn trẻ, có liên quan đến các yếu tố như việc thường xuyên thức khuya để chơi game và không yêu thích thể thao. Ngoài ra, lipid máu tăng cao đã dẫn đến huyết khối trong cơ thể.

Các cục máu đông trong cơ thể đến từ đâu?

Làm sao một người trẻ đang khoẻ mạnh lại đột ngột bị nhồi máu cơ tim, nhồi máu não? Điều này có liên quan đến cục máu đông trong cơ thể. Vậy tại sao lại có cục máu đông?

Trên thực tế, bản thân máu của con người có hai hệ thống khác nhau là hệ thống chống đông máu và hệ thống đông máu. Thông thường, hai hệ thống này luôn ở trạng thái cân bằng động và không tạo ra huyết khối.

Tuy nhiên, nếu gặp các tình trạng bất thường như tổn thương thành mạch, máu chảy chậm, tổn thương yếu tố đông máu sẽ dẫn đến tình trạng tăng đông, dễ hình thành huyết khối, thậm chí có thể gây nhồi máu cơ tim, nhồi máu não, bệnh mạch máu chi dưới và các bệnh lý khác.

99% cục máu đông không có triệu chứng hoặc cảm giác, trên thực tế, cục máu đông được chia thành hai loại: huyết khối động mạch và huyết khối tĩnh mạch.

Huyết khối động mạch thường gặp hơn như cao huyết áp, tăng lipid máu, homocysteine máu, béo phì, tăng đường huyết, di truyền, lối sống không lành mạnh,… đều là những yếu tố nguy cơ cao gây ra huyết khối động mạch.

Suy giãn tĩnh mạch, nhiễm trùng, ít vận động, đứng lâu… cũng là những yếu tố nguy cơ cao gây huyết khối tĩnh mạch.

Nếu có 4 loại bất thường ở tay và chân, hãy đề phòng huyết khối trong cơ thể

Mặc dù có ít triệu chứng khi cục máu đông xuất hiện nhưng nếu phát hiện 4 dấu hiệu bất thường sau đây ở tay và chân, bạn nên cẩn thận vì đó là cảnh báo sớm về cục máu đông trong cơ thể.

1. Sưng và đau ở chân hoặc bàn chân

Đột ngột sưng và đau một bên chân, triệu chứng rõ ràng hơn khi đi lại cần cảnh giác với huyết khối tĩnh mạch chi dưới. Bạn nên đi khám và điều trị càng sớm càng tốt.

2. Yếu bàn tay và bàn chân

Bạn cũng nên thận trọng khi bị yếu tay và chân đột ngột, dáng đi mất cân bằng và ngã trên không, có thể là cảnh báo sớm của bệnh huyết khối.

3. Đau nhức cơ không liên tục

Đau nhức không liên tục, có thể do tắc nghẽn nghiêm trọng các mạch máu, cũng có thể kèm theo các triệu chứng như đau nhức cơ.

4. Tê tay chân

Một khi huyết khối hình thành trong máu có thể dẫn đến lượng máu cung cấp cho các chi không đủ, gây ra các triệu chứng như tê tay chân, tê lưỡi.

Vận động để ngăn máu đông từ đầu đến chân

Nếu bạn muốn ngăn ngừa cục máu đông, bạn phải tập thể dục nhiều hơn, vì một số cục máu đông có thể ngăn ngừa và kiểm soát được.

Ngồi lâu là nguyên nhân có nguy cơ cao gây ra huyết khối tĩnh mạch sâu. Một cục máu đông do ngồi trước máy tính trong thời gian dài, được gọi là huyết khối điện tử.

Ngồi trước máy tính hơn 90 phút có thể làm giảm 50% lượng máu đến đầu gối, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Giáo sư Beverly Hunt, một nhà huyết học có trụ sở tại London (Anh) khuyên bạn nên tạm dừng sử dụng máy tính trong một giờ và đứng dậy và di chuyển xung quanh.

Tổ chức Y tế Thế giới chỉ ra rằng đi bộ là loại hình thể dục tốt nhất, có thể tăng cường chức năng tim phổi, duy trì quá trình trao đổi chất, thúc đẩy tuần hoàn máu từ đầu đến chân, ngăn ngừa sự hình thành huyết khối.

Nếu bạn muốn ngăn ngừa cục máu đông bằng cách đi bộ, thì nên tuân thủ nguyên tắc ba - năm - bảy. Năm - đề cập đến việc tập thể dục hơn 5 lần một tuần và 7 đề cập đến nhịp tim sau khi tập thể dục cộng với tuổi bằng 170.

Nhồi máu não, nhồi máu cơ tim và các bệnh khác có tỷ lệ tàn tật và tử vong cao đều liên quan đến huyết khối trong cơ thể. Rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, tăng đường huyết, ít vận động, đứng lâu… đều là những yếu tố nguy cơ cao gây huyết khối. Bạn hãy thường xuyên tập thể dục nhiều hơn, phòng chống đông máu.

Tĩnh mạch sâu thường nằm ở vị trí sâu bên trong cơ thể và cách xa da. Tình trạng huyết kHối tĩnh mạch sâu chủ yếu xảy ra trong các tĩnh mạch ở chân hoặc đùi, đôi khi huyết khối tĩnh mạch sâu có thể xuất hiện ở tĩnh mạch cánh tay hoặc dưới đòn.

Huyết khối tĩnh mạch sâu nếu là nhỏ thì nó có thể tự tan ra. Tuy nhiên, trường hợp là những cục máu đông lớn thì thường không di chuyển và cũng không tự biến mất nên nó sẽ làm ngăn chặn lưu lượng máu trong tĩnh mạch. Sẽ nguy hiểm hơn nếu huyết khối bị vỡ ra và di chuyển đến phổi.

Những vị trí có thể hình thành huyết khối

Huyết khối tĩnh mạch sâu

Huyết khối tĩnh mạch sâu nếu là nhỏ thì nó có thể tự tan ra. Tuy nhiên, trường hợp là những cục máu đông lớn thì thường không di chuyển và cũng không tự biến mất nên nó sẽ làm ngăn chặn lưu lượng máu trong tĩnh mạch. Sẽ nguy hiểm hơn nếu huyết khối bị vỡ ra và di chuyển đến phổi.

Huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới

Tình trạng này thường xảy ra khi tĩnh mạch ở đùi hoặc vùng cẳng chân có cục máu đông xuất hiện.

Nguyên nhân gây huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới có thể do: Hậu phẫu, người bệnh nằm hoặc ngồi quá lâu, do uống thuốc tránh thai, do bị huyết khối tĩnh mạch sâu trước đó.

Huyết khối tĩnh mạch chủ trên

Tĩnh mạch chủ trên làm nhiệm vụ đưa máu từ các bộ phận phía trên của cơ thể đi về tim. Đây là một trong những tĩnh mạch chính, vì vậy nếu xảy ra tình trạng hình thành huyết khối tại tĩnh mạch chủ trên, người bệnh có thể cần phải sử dụng thuốc làm loãng máu nhằm ngăn ngừa sự hình thành của huyết khối.

Thuyên tắc phổi

Thuyên tắc phổi là tình trạng huyết khối hình thành ở một nơi khác và di chuyển theo dòng máu để đến phổi. Thông thường, những cục máu đông này sẽ hình thành từ tĩnh mạch ở chân hoặc chậu và di chuyển tới phổi và chúng có thể ngăn chặn dòng máu ở trong phổi.

Tình trạng thuyên tắc phổi không chỉ gây hại cho phổi mà còn ảnh hưởng tới các cơ quan khác trong cơ thể vì huyết khối khiến phổi không thể cung cấp đủ lượng oxy cần thiết.

Trường hợp cục máu đông có kích cỡ quá lớn, hoặc trong cơ thể có quá nhiều huyết khối, nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng thuyên tắc phổi có thể dẫn đến tử vong.

Đột quỵ do huyết khối

Khi một huyết khối ngăn chặn dòng máu chảy vào một trong các động mạch não của cơ thể, nó có thể khiến phần não rơi vào trạng thái chết. Tình trạng này khiến người bệnh có dấu hiệu đột quỵ, tê cứng mặt, cánh tay hoặc chân, cảm thấy chóng mặt, mất thăng bằng và giảm thị lực.

Huyết khối xoang tĩnh mạch não

Là tình trạng hiếm gặp, nó xảy ra khi xuất hiện một cục máu đông trong não, ngăn chặn máu chảy ra và quay trở lại tim. Điều này khiến cho lượng máu dự phòng có thể bị rò rỉ vào các mô não và dẫn đến đột quỵ.

Nhồi máu cơ tim

Các động mạch ở tim có thể bị hẹp do xuất hiện các mảng xơ vữa. Nếu huyết khối hình thành trên những mảng xơ vữa này sẽ làm cản trở lượng máu đi đến tim. Tình trạng này nếu không được điều trị kịp thời sẽ khiến một phần cơ tim bị hoại tử, khiến người bệnh có thể phải chịu cơn đau tim đột ngột.

Huyết khối tĩnh mạch thận

Huyết khối tĩnh mạch thận thường xảy ra ở những người bị hội chứng thận hư. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây ra các cục máu đông ở một trong hai tĩnh mạch làm nhiệm vụ vận chuyển máu ra khỏi thận.

Huyết khối tĩnh mạch cảnh

Huyết khối có xu hướng hình thành trong các tĩnh mạch cảnh khi có một ống thông được đặt bên trong đó. Ngoài ra, một số yếu tố khác có thể hình thành huyết khối tĩnh mạch cảnh như: Trường hợp bị ung thư; Người phải phẫu thuật hoặc sử dụng thuốc tĩnh mạch…

Huyết khối tĩnh mạch cảnh có thể gây nguy hiểm khi nó vỡ ra và di chuyển đến phổi gây thuyên tắc phổi.