Giữa cơn lạm phát bao trùm toàn cầu, khi giá nhà và chi phí sinh hoạt tăng vọt không kiểm soát, hàng triệu người trẻ ở các đô thị lớn đang phải xoay xở để tồn tại. Theo báo cáo OECD năm 2025, giá thuê nhà tại những thành phố lớn trên thế giới như London, Tokyo,... đã tăng trung bình 30–45% chỉ trong vòng 5 năm, trong khi thu nhập gần như giậm chân tại chỗ.
Theo đó, một căn phòng nhỏ giữa trung tâm London giờ có giá hơn 3.000 bảng mỗi tháng (tương đương khoảng 105 triệu đồng). Con số này khiến giấc mơ an cư trở nên xa vời hơn bao giờ hết.
Trong bối cảnh đó, những lựa chọn tưởng chừng phi lý như sống trong thùng rác, máy bay bỏ hoang hay căn hộ chỉ 2m² bất ngờ xuất hiện. Chẳng hạn như kiến trúc sư người Anh Harrison Marshall, 31 tuổi quyết định lựa chọn sống trong một thùng rác công nghiệp được cải tạo.
Ngôi “nhà” đặc biệt của Marshall tọa lạc tại Bermondsey, phía nam London – nơi giá thuê trung bình thuộc hàng đắt đỏ nhất thành phố. Thế nhưng, anh chỉ phải trả 250 bảng mỗi tháng (khoảng 8.7 triệu đồng), tức chưa đến 1/10 mức giá thông thường trong khu vực. Nhờ đó, Marshall tiết kiệm được khoảng 2.750 bảng (khoảng 96 triệu đồng) mỗi tháng – con số đáng mơ ước với bất kỳ người trẻ nào đang vật lộn giữa khủng hoảng nhà ở.
Căn nhà của anh thực ra là một chiếc thùng rác dài 2,5 mét, rộng hơn 1 mét, được cải tạo tinh gọn đến khó tin. Bên ngoài được sơn đen bóng, bên trong có đủ giường ngủ, bồn rửa mini và mái che kiên cố chống mưa gió.
Marshall chọn lối sống tối giản tuyệt đối: không có nước máy, anh dẫn nước từ nhà hàng xóm với chi phí 100 bảng (khoảng 3.5 triệu đồng) mỗi năm; điện lấy từ máy phát chung để vận hành tủ lạnh mini, bếp điện, máy sưởi và quạt. Nhà vệ sinh đặt bên ngoài, còn internet phát từ điện thoại cá nhân.
Dù phải chịu tiếng ồn xe cộ, không có hệ thống thoát nước và nhiều bất tiện khác, anh vẫn chấp nhận để đổi lấy sự tự do tài chính. Ban đầu, Marshall chỉ định sống thử một năm. Nhưng rồi anh dần quen với không gian nhỏ bé ấy, coi nó là lựa chọn lâu dài.
“Mỗi khi nghĩ đến việc phải bỏ ra 3.000 bảng (khoảng hơn 100 triệu đồng) cho một căn hộ nhỏ xíu, tôi lại thấy cuộc sống này đâu đến nỗi tệ,” anh cười. Giờ đây, Marshall không chỉ tiết kiệm được hàng nghìn bảng mỗi tháng mà còn trở thành biểu tượng của phong trào sống tối giản và dám “chống lại” những áp lực vật chất đang đè nặng lên thế hệ trẻ.
Tương tự, ở Mỹ, kỹ sư Bruce Campbell mua lại một chiếc Boeing 727 cũ với giá 100.000 USD (khoảng 2.6 tỷ đồng) rồi biến nó thành ngôi nhà giữa rừng. Hệ thống điện, nước, Internet được lắp đặt thủ công, còn buồng lái giữ nguyên như phòng khách.
Chi phí duy trì dưới 500 USD/tháng (khoảng 13 triệu đồng), thấp hơn nhiều so với giá nhà trung bình. Campbell nói: "Tôi không muốn trả tiền cho gạch và bê tông. Tôi muốn sống trong thứ từng bay khắp thế giới."
Xu hướng sống trong không gian nhỏ, chi phí thấp nhưng chú trọng trải nghiệm và tự do tài chính cũng xuất hiện tại Tokyo, Hong Kong hay Stockholm khi ngày càng nhiều người trẻ chuyển sang các căn hộ 2 - 5m² hoặc "tiny house" di động. Họ tìm đến những không gian nhỏ để giảm gánh nặng nợ nần, sống linh hoạt hơn và góp phần thu nhỏ dấu chân carbon – một cách thích ứng mới trong thời đại khủng hoảng nhà ở và biến đổi khí hậu.
