Hạch ở nách là gì?
Mới đây, các bác sĩ khoa phẫu thuật lồng ngực và mạch máu bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) đã phẫu thuật cho một trường hợp nữ bệnh nhân 29 tuổi bị ung thư vú. Chị D.L.P. (trú tại Hà Nội) chưa lập gia đình. Tình cờ chị P. phát hiện gần nách mình có hạch nhỏ. Chị P. đi khám, bác sĩ cho biết chị bị ung thư vú.
Chị P. đã được bác sĩ tư vấn phẫu thuật. Vì u vú to nên bác sĩ không thể mổ bảo tồn được cho bệnh nhân mà phải phẫu thuật cắt 1 bên ngực phải của bệnh nhân.
Các bác sĩ cảnh báo nổi u hạch ở nách là một trong những dấu hiệu cảnh giác ung thư vú. Hiện nay, tại Việt Nam và nhiều nước trên thế giới, ung thư vú là bệnh đứng đầu trong các bệnh ung thư phụ khoa ở nữ giới. Nếu được phát hiện sớm, bệnh nhân ung thư vú có cơ hội sống cao.
Bác sĩ Nguyễn Việt Cường, Khoa Khám bệnh Bệnh viện Ung bướu (Hà Nội), cho biết hạch nách là những hạch bạch huyết nằm tại nách. Ở người bình thường, mỗi bên nách có từ 20 đến 40 hạch. Dịch bạch huyết từ vú, một phần ổ bụng, tay và cổ chảy qua những hạch này rồi nhập vào hệ tuần hoàn.
Khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể, chúng sẽ bị dòng bạch huyết đưa tới các hạch. Các tế bào bạch cầu nằm trong hạch bạch huyết sẽ tấn công và tiêu diệt các tác nhân gây bệnh. Nói cách khác, hạch bạch huyết có tác dụng như một hàng rào bảo vệ cơ thể.
Bình thường chúng ta hầu như không thể sờ thấy các hạch này. Trong một số trường hợp, hạch nách trở nên tăng kích thước, sưng to và gây đau. Vậy những nguyên nhân nào gây nên tình trạng này?
Cũng theo bác sĩ Cường, ở một số trẻ nhỏ sau khi tiêm vaccine BCG (vắc xin lao) từ vài tuần đến vài tháng có thể xuất hiện hạch nách bên trái (tương ứng với bên tiêm phòng).
Thông thường những hạch này ít gây đau, sốt, không mưng mủ và sẽ tự khỏi. Một số ít hạch phản ứng sưng to, tấy đỏ, có lúc chảy mủ khiến trẻ sốt, đau và quấy khóc nhiều. Lúc này bạn cần đưa trẻ tới cơ sở khám chữa bệnh gần nhất để khám và được tư vấn.
Một số trường hợp nổi hạch có thể do viêm nhiễm. Đây là nguyên nhân thường gặp nhất, bao gồm cả nhiễm trùng cấp tính và mạn tính. Tình trạng viêm nhiễm, vết thương ngoài da tại nách và những khu vực lân cận như vú, cánh tay, bàn tay, đều có thể khiến hạch nách sưng to và đau, gọi là hạch phản ứng.
Thông thường những hạch này sẽ co lại sau khi nguyên nhân nhiễm trùng được điều trị khỏi hẳn. Nếu tình trạng nhiễm trùng kéo dài hoặc điều trị không đúng cách có thể dẫn đến áp xe, bên trong chứa mủ và dịch viêm.
Trong trường hợp nhiễm trùng mạn tính, phổ biến nhất là bệnh lao hạch, những hạch này sẽ không biến mất mà tồn tại dai dẳng và có xu hướng tăng lên về số lượng và kích thước, hạch dính với nhau thành chùm, dính vào tổ chức xung quanh gây hạn chế vận động.
Một số bệnh truyền nhiễm khác cũng có thể là nguyên nhân gây hạch như HIV-AIDS, bệnh Brucella, bệnh mèo cào v.v.
Hạch ác tính như thế nào?
Bác sĩ Cường cho biết có một số bệnh ung thư cũng là nguyên nhân xuất hiện hạch nách như: U lympho ác tính Hodgkin và không Hodgkin, Ung thư vú, Ung thư hắc tố, bệnh bạch cầu cấp...
Các hạch tăng kích thước nhưng ít đau, đôi khi kèm theo mệt mỏi kéo dài, sốt không rõ nguyên nhân, vã mồ hôi về đêm, sút cân, có khi tự sờ thấy khối bất thường tại vú v.v. Những triệu chứng này không phải lúc nào cũng xuất hiện rõ ràng và điển hình.
Để xác định một hạch nách có tính chất ác tính hay không, người ta thường dùng xét nghiệm chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA) để lấy một số mẫu tế bào và quan sát dưới kính hiển vi, hoặc sinh thiết hạch làm giải phẫu bệnh.
Triệu chứng nổi hạch nách bao gồm cả nguyên nhân lành tính và ác tính. Do đó, khi xuất hiện nổi hạch nách sưng đau, hoặc tồn tại trong thời gian dài không biến mất, bạn cần đến các cơ sở chuyên khoa uy tín để được chẩn đoán nguyên nhân và điều trị kịp thời.
