Rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD) có thể là điều cực kỳ khó khăn đối với những người đang đau khổ với sự trở lại của những ngày lạnh giá, ngắn hơn và tối tăm hơn.
Nhưng rối loạn là gì, các triệu chứng và cách điều trị như thế nào?
Rối loạn cảm xúc theo mùa là gì?
Rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD) là một chứng rối loạn tâm trạng hoặc một loại trầm cảm có liên quan đến sự thay đổi của các mùa trong năm.
Không giống như trầm cảm - các triệu chứng có thể xảy ra bất cứ lúc nào, những người mắc chứng bệnh này thường biểu hiện sức khỏe tâm thần bình thường trong hầu hết năm.
SAD thường bắt đầu và kết thúc vào khoảng thời gian giống nhau hàng năm, với các triệu chứng thường bắt đầu vào mùa thu và tiếp tục sang các tháng mùa đông, thường thấy ở những những người bị thiếu năng lượng và thay đổi tâm trạng.
Trong một số trường hợp, SAD cũng có thể dẫn đến trầm cảm.
Trong khi các chuyên gia nghi ngờ về SAD, đôi khi được gọi là chứng trầm cảm mùa đông, mọi người đều công nhận đó là một chứng rối loạn phổ biến.
Người ta ước tính rằng cứ 100 người thì có 3 người ở Anh sẽ bị chứng này vào một thời điểm nào đó trong đời.
SAD có giống với trầm cảm không?
SAD là một tình trạng trầm cảm được cảm nhận theo mùa nhưng một cá nhân vẫn có biểu hiện sức khỏe tâm thần bình thường trong năm.
Bạn sẽ thường bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi mùa và thời tiết, hoặc có những thời điểm trong năm khi bạn cảm thấy thoải mái hơn hoặc khó chịu.
Ví dụ, bạn cảm thấy tâm trạng hoặc năng lượng giảm xuống khi trời lạnh hơn hoặc ấm hơn, hoặc nhận thấy những thay đổi trong cách ngủ hoặc ăn uống của bạn.
Nhưng nếu cảm xúc của bạn đang cản trở cuộc sống hàng ngày, đó có thể là một dấu hiệu cho thấy bạn bị trầm cảm.
Và nếu triệu chứng tiếp tục lặp lại vào cùng một thời điểm trong năm, các bác sĩ có thể gọi đây là chứng rối loạn cảm xúc theo mùa hoặc 'trầm cảm theo mùa'.
Mọi người thường bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất trong khoảng thời gian từ tháng 11 đến tháng 3 và thường cho biết rằng họ cảm thấy 'bình thường trở lại' vào các tháng mùa xuân và mùa hè.
Các triệu chứng của SAD là gì?
NHS liệt kê các triệu chứng sau của SAD:
- Tâm trạng thấp dai dẳng
- Mất vui hoặc mất hứng thú với các hoạt động bình thường hàng ngày
- Cáu gắt
- Cảm giác tuyệt vọng, tội lỗi và vô giá trị
- Cảm thấy lờ đờ (thiếu năng lượng) và buồn ngủ trong ngày
- Ngủ lâu hơn bình thường và khó thức dậy vào buổi sáng
- Thèm carbohydrate và tăng cân
- Các triệu chứng khác cũng có thể bao gồm:
- Khó tập trung
- Không muốn giao lưu
- Dễ bị các vấn đề sức khỏe thể chất, chẳng hạn như cảm lạnh, nhiễm trùng hoặc các bệnh khác
- Mất hứng thú với tình dục hoặc tiếp xúc cơ thể
- Cảm giác tự tử
- Các triệu chứng trầm cảm khác.
Điều trị SAD là gì?
Hiện nay vẫn không rõ nguyên nhân gây ra tình trạng này, mặc dù theo lý thuyết, trầm cảm là do thiếu ánh sáng mặt trời.
Nếu bạn nghĩ rằng bạn đang bị SAD và bạn đang gặp phải khó khăn, bạn nên xin lời khuyên từ bác sĩ đa khoa.
Bác sĩ đa khoa có thể sẽ đề xuất một số lựa chọn điều trị bao gồm:
Tiếp xúc càng nhiều ánh sáng mặt trời càng tốt
Tập thể dục thường xuyên
Kiểm soát mức độ căng thẳng
Liệu pháp ánh sáng - dùng hộp đèn đặc biệt mô phỏng ánh sáng mặt trời
Tư vấn và các liệu pháp trò chuyện khác
Thuốc chống trầm cảm
Nếu tôi không cảm thấy tốt hơn thì sao?
Bác sĩ nên hẹn bạn thường xuyên để kiểm tra tình trạng của bạn và xem bất kỳ phương pháp điều trị nào đang hoạt động tốt cho bạn.
Những phương pháp khác nhau phù hợp với những người khác nhau và nếu một loại thuốc hoặc liệu pháp trò chuyện cụ thể không hiệu quả với bạn, bác sĩ sẽ có thể đưa ra một giải pháp thay thế.
Nếu bạn đã thử một loạt các phương pháp điều trị và không có phương pháp nào giúp ích, bác sĩ có thể giới thiệu bạn để được hỗ trợ thêm.