Thời kỳ hậu sản kéo dài khoảng 6-8 tuần sau sinh, kết thúc khi cơ thể người phụ nữ gần như trở lại trạng thái trước khi mang thai. Để đảm bảo quá trình phục hồi an toàn, sản phụ nên thăm khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt lần đầu tiên nên diễn ra trong vòng 3 tuần sau sinh.

Bài viết này giúp phụ nữ hiểu rõ hơn về những thay đổi ở vùng kín sau sinh và cách chăm sóc phù hợp để đảm bảo sức khỏe.

Âm đạo rộng hơn

Âm đạo rộng hơn so với trước khi sinh là điều bình thường. Triệu chứng sưng và giãn nở sẽ giảm dần sau vài ngày. Mặc dù vậy, tình trạng lỏng lẻo ở âm đạo vẫn là tình trạng phổ biến ở những người mới sinh con.

Nữ giới có thể thử các bài tập cơ sàn chậu hoặc bài tập Kegel để giúp săn chắc cơ âm đạo. Những bài tập này cũng có thể giúp ngăn ngừa chứng tiểu không tự chủ.

Nếu nhận thấy rằng đang gặp khó khăn trong việc đạt khoái cảm tình dục hoặc lo lắng về độ rộng của âm đạo, chị em có thể đi khám với bác sĩ sản phụ khoa.

Khô âm đạo

Đây là hiện tượng phổ biến và bình thường, đặc biệt đối với những người đang cho con bú. Điều này là do lượng estrogen thấp. Những người đang cho con bú sẽ có lượng estrogen thấp hơn người không cho con bú.

Do đó, khô âm đạo có thể làm cho "chuyện ấy" không thoải mái hoặc đau đớn và có thể gây chảy máu nhẹ. Tuy nhiên, khi bạn ngừng cho con bú và kinh nguyệt của quay trở lại, lượng estrogen sẽ trở lại mức trước khi mang thai và tình trạng khô âm đạo sẽ được cải thiện.

Đau vết khâu

Những người đã trải qua phẫu thuật cắt tầng sinh môn, tức là bác sĩ rạch một đường ở đáy chậu để mở rộng cửa âm đạo hoặc bị rách bộ phận này có thể cần phải khâu. Khoảng 9 trong số 10 người sinh con qua đường âm đạo lần đầu tiên sẽ bị rách, trầy xước hoặc cắt tầng sinh môn.

Các vết khâu sẽ lành trong vòng một tháng sau khi sinh. Nếu bạn lo lắng về quá trình lành vết thương và cơn đau, bạn có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ sản phụ khoa về các biện pháp giúp làm giảm đau.

 

Khoảng 9 trong số 10 người sinh con qua đường âm đạo lần đầu tiên sẽ bị rách, trầy xước hoặc cắt tầng sinh môn. Ảnh: Shutterstock.

Xuất huyết

Việc chảy máu và tiết dịch sau khi sinh là hiện tượng bình thường. Ban đầu, dịch có thể có màu đỏ tươi, sau đó trở nên nhạt và hồng hơn trong vòng vài ngày. Theo thời gian, xuất huyết sẽ giảm dần và cuối cùng dừng lại.

Một số người có thể bị chảy máu âm đạo sau sinh kéo dài trong vài tuần. Những người bị chảy máu quá nhiều nên đi khám ngay vì đó có thể là dấu hiệu của xuất huyết sau sinh hoặc mất trương lực tử cung. Bác sĩ sản khoa định nghĩa chảy máu quá nhiều là việc thay nhiều hơn hai miếng băng vệ sinh mỗi giờ trong hơn 1-2 giờ.

Xuất huyết sau sinh là nguyên nhân trực tiếp hàng đầu gây ra bệnh tật và tử vong ở bà mẹ trên toàn thế giới.

Chảy máu sau sinh (sản dịch)

Bạn sẽ bị chảy máu hoặc tiết sản dịch sau khi sinh con. Sản dịch chứa chất nhầy, bạch cầu, mô và máu. Tử cung tiết ra hỗn hợp chất lỏng và mô giống như chu kỳ kinh nguyệt này để cơ thể có thể thay thế niêm mạc tử cung sau khi sinh.

Phụ nữ cần lưu ý rằng hiện tượng này thường xảy ra trong vòng 24 giờ sau khi sinh nhưng có thể kéo dài đến 12 tuần sau đó. Sản dịch ban đầu có thể có màu đỏ tươi và ra nhiều, sau đó sẽ trở nên nhạt hơn và lượng ít dần đi.

Những người mất hơn 1 lít máu trong vòng 24 giờ sau khi sinh nên đi khám ngay vì đó có thể là dấu hiệu của băng huyết sau sinh.

Đau khi quan hệ tình dục

Phụ nữ sau sinh có thể gặp phải tình trạng khó giao hợp hoặc đau khi quan hệ tình dục. Các bác sĩ đều khuyên mọi người nên đợi 4-6 tuần sau khi sinh thường mới thử "yêu" lại. Những người bị rách tầng sinh môn hoặc cắt tầng sinh môn nên đợi cho đến khi vết thương lành hẳn vì quan hệ tình dục quá sớm có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết sau sinh và nhiễm trùng tử cung.

Tiểu không tự chủ

Trong vài ngày đầu sau khi sinh, phụ nữ có thể cảm thấy đau hoặc nóng rát khi đi tiểu. Tiểu không tự chủ cũng là tình trạng phổ biến khi mang thai và sau khi sinh con.

Số lần sinh nở, từ cả sinh mổ và sinh thường, có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng tiểu không tự chủ. Ngoài ra, nếu mắc chứng tiểu không tự chủ khi mang thai, bạn sẽ có nhiều khả năng mắc chứng này sau khi sinh con.

Chứng tiểu không tự chủ sau sinh thường biến mất khi cơ xương chậu của lấy lại được sức mạnh. Những người bị mất kiểm soát lâu dài nên tới gặp bác sĩ.

• Bác sĩ Đoàn Thu Hồng 

  Viện Y học Ứng dụng Việt Nam