Vừa qua, BV Hoàn Mỹ Sài Gòn đã điều trị thành công cho ông V.V.Q (62 tuổi, ngụ tại Bình Thuận). Người bệnh nhập viện trong tình trạng khó thở, phải nằm đầu cao, đôi lúc phải ngồi để thở.  Ghi nhận bệnh sử cho thấy, ông Q. bị hẹp hở van 2 lá, hở van 3 lá nặng, suy tim NYHA độ III-IV, rung nhĩ đáp ứng thất nhanh, tăng áp động mạch phổi nặng. Mắc bệnh lâu năm nên ông Q. ăn uống kém, thể trạng suy dinh dưỡng (cân nặng 43kg), vận động khó khăn, di chuyển được vài bước là cảm giác khó chịu, đau ngực, thở dốc. Kết quả các xét nghiệm cho thấy: men gan cao, bilirubin tăng, dấu chứng suy tim cao, bóng tim to (chỉ số tim ngực 0.9), nhĩ trái khổng lồ, tăng áp lực động mạch phổi nặng, chức năng co bóp cơ tim giảm.

Chia sẻ về trường hợp của người thân, anh V.Q.A – con trai ông Q. cho biết “ba tôi phát hiện bị hở van tim từ năm 2003 tại bệnh viện địa phương, tới năm 2012 bắt đầu trở nặng hơn, thường xuyên bị khó thở. Gia đình đưa ba đi viện, bác sĩ kết luận là hở van 2 lá, hẹp 3 lá nhưng ba kiên quyết không chịu mổ vì sợ hãi phẫu thuật và nỗi ám ảnh về cái chết. Năm 2017, ba phải trải qua phẫu thuật mổ ruột thừa, lúc này bác sĩ chẩn đoán ba bị suy tim rất nặng, mức độ III.  Đầu năm nay, tình trạng của ba liên tục bất ổn, cách vài ngày phải nhập viện một lần. Sau nhiều cố gắng chịu đau, nhiều đêm khó thở đến mất ngủ, ba mới đồng ý nhập viện để mổ”.

Hình ảnh X-quang cho thấy bóng tim rất to của ông Q

Xác định đây là một trường hợp suy tim cấp nặng trên nền suy tim lâu năm, có bệnh van tim, các bác sĩ Khoa Tim mạch Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn đã nhanh chóng hội chẩn lên kế hoạch điều trị. Theo đánh giá hội chẩn ban đầu, các bác sĩ nhận định tình trạng suy tim của người bệnh ở giai đoạn IV, có xơ gan tim, tuy nhiên chưa đến giai đoạn cuối của suy tim, có thể phẫu thuật điều trị các tổn thương van tim, giúp chức năng tim không xấu thêm, tình trạng người bệnh có thể hồi phục sau mổ.

 “Đây là một ca bệnh nặng, tuy nhiên chúng tôi vẫn còn cơ hội phẫu thuật để cứu người bệnh. Để tranh thủ cơ hội nhỏ nhoi này, đòi hỏi chúng tôi phải có kế họach điều trị chu đáo. Các bác sĩ nội tim mạch sẽ ổn định tình trạng suy tim cấp, ổn định chức năng gan. Sau đó ekip mổ do BS. Lương Công Hiếu sẽ thực hiện phẫu thuật thay van 2 lá, sửa van 3 lá cho bệnh nhân. Tiên lượng quá trình hồi sức cũng sẽ nặng nề với các diễn tiến suy tim, suy thận, suy gan, viêm phổi, suy hô hấp… BS Hiếu sẽ chủ động đặt bóng dội ngược động mạch chủ ngay trong phòng mổ. Bên cạnh đó, các bác sĩ hồi sức cũng chuẩn bị phương án dự phòng lọc máu liên tục (CRRT) sau phẫu thuật trong trường hợp người bệnh bị suy thận sau mổ” – BS. CKII. Nguyễn Thị Thu Mai – Phó Giám đốc chuyên môn bệnh viện chia sẻ.

Sau một tuần điều trị nội khoa, tình trạng của ông Q. ổn định hơn, chức năng gan được cải thiện, ông giảm khó thở, tuy nhiên vẫn phải nằm đầu cao, có hỗ trợ của thuốc vận mạch. Nhận thấy đây là cơ hội thuận lợi, ghi nhận thành công bước đầu của kế hoạch điều trị, các bác sĩ đã lịch phẫu thuật cho ông Q. Ca phẫu thuật kéo dài 6 tiếng, người bệnh được gây mê và theo dõi độ mê, gây tê cơ cạnh cột sống (nhằm giảm đau trong và sau mổ, hỗ trợ chức năng hô hấp của bệnh nhân), theo dõi tưới máu não liên tục trong mổ. Sau khi mổ thay van 2 lá, sửa van 3 lá, đặt bóng dội ngược động mạch chủ, huyết động của ông Q. ổn định, được chuyển sang khu hồi sức để tiếp tục theo dõi.

14 ngày điều trị tích cực trong khu hồi sức là một hành trình cam go và thử thách với cả ekip điều trị - chăm sóc lẫn người nhà ông Q. Đây là thời gian điều trị chăm sóc hậu phẫu nhằm ổn định trình trạng suy tim, suy gan, rối loạn đông máu, nhiễm trùng, bổ sung dinh dưỡng, cải thiện chức năng hô hấp. Trong một diễn biến tích cực, huyết động của ông Q. đã dần ổn định, chức năng tim được cải thiện, các cơ quan khác như gan, phổi, thận dần ổn định hơn.

“Suốt thời gian ba nằm hậu phẫu tim, tôi được các bác sĩ tạo điều kiện để thăm ba trong ít phút để thêm an tâm về tình hình của ba. Nhìn ba nằm trên giường bệnh, xung quanh là rất nhiều máy móc hỗ trợ. Sau 5 ngày vẫn chưa thấy chuyển biến gì, tôi chỉ biết cầu nguyện những điều tốt đẹp cho ba với niềm tin rằng ba mình đã phẫu thuật thành công và đang được điều trị tích cực” – anh V.Q.A chia sẻ.

Sau một tuần, bóng dội ngược động mạch chủ được cai và rút. Ngày thứ 9 sau phẫu thuật, người bệnh được rút nội khí quản. Sau 2 tuần ở hồi sức tim, ông Q. được chuyển lên khu điều trị nội trú, tiếp tục được chăm sóc, tăng cường dinh dưỡng, vận động kết hợp với vật lí trị liệu. Ông Q. khỏe hơn và được xuất viện sau đó 1 tuần.

Sự hồi phục kì diệu sau phẫu thuật của ông Q. chính là thành công to lớn của nguyên ekip điều trị - chăm sóc trong việc lên chiến lược điều trị và phối hợp nhiều khoa phòng chức năng bao gồm nội khoa, ngoại khoa, gây mê hồi sức và chăm sóc sau phẫu thuật.

Ths.BS. Lương Công Hiếu thăm khám cho ông Q. trước ngày xuất viện.

Ths.BS.Lương Công Hiếu khuyến cáo, khi các bệnh nhân có triệu chứng thì tim đã bị ảnh hưởng về chức năng và hình thái, mất bù một phần. Vì vậy nên khám sức khỏe tim mạch định kỳ nhằm giúp phát hiện sớm các bệnh lý, cũng như tuân thủ các tư vấn, theo dõi, điều trị của bác sĩ từ giai đoạn sớm của bệnh.

Đặc biệt, đối với các bệnh van tim, cũng theo BS. Hiếu, việc phẫu thuật sửa van từ giai đoạn sớm sẽ giúp người bệnh phục hồi nhanh, thời gian nằm viện ngắn, hình thái và chức năng tim được bảo tồn. Ở giai đoạn muộn, người bệnh có các triệu chứng ngày càng nặng hơn, nhập viện nhiều lần với mật độ ngày càng tăng, chức năng các cơ quan bị ảnh hưởng xấu kéo dài, làm giảm chất lượng cuộc sống. Mặc dù có khả năng thành công trong phẫu thuật bệnh van tim ở giai đoạn muộn nhưng đi đôi với đó là  nguy cơ và tỉ lệ  biến chứng cao, chưa kể đến thời gian nằm viện kéo dài, tạo nên gánh nặng chi phí đối với gia đình người bệnh. Trường hợp xấu nhất, việc trì hoãn phẫu thuật dễ dẫn đến tình trạng suy tim giai đoạn cuối và thậm chí là tử vong.

Các dấu hiệu bệnh tim mạch:

- Khó thở khi làm việc nặng hoặc gắng sức

- Tình trạng khó thở kéo dài thường xuyên khiến người bệnh phải nằm đầu thấp, hoặc phải ngồi dậy.

- Thường xuất hiện cơn khó thở về đêm

- Người bệnh hay bị hồi hộp, trống ngực gây rối loạn nhịp tim, nặng hơn có thể dẫn đến rung nhĩ, rung cuồng nhĩ…