Trên mí mắt trái của ông Trần (69 tuổi, ở Kinh Châu, Hồ Bắc, Trung Quốc) có một nốt ruồi nhỏ màu đen đã tồn tại hơn 20 năm. Vì không đau hay ngứa, ông cho rằng đó chỉ là nốt tàn nhang hoặc đồi mồi nên không quan tâm.

Tuy nhiên, hai năm trở lại đây, nốt ruồi phát triển nhanh bất thường, to bằng hạt đậu, vùng da xung quanh sưng đỏ, tiết dịch và thỉnh thoảng chảy máu, đóng vảy.

Khi đến một bệnh viện mắt ở Hồ Bắc thăm khám, bác sĩ phát hiện khối u ở mí dưới mắt trái của ông đã lan đến bờ mi và kết mạc, kích thước khoảng 2x1,5 cm. Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật cắt bỏ tổn thương, ghép da tái tạo mí mắt và làm sinh thiết.

Kết quả cho thấy ông mắc ung thư biểu mô tế bào đáy (basal cell carcinoma). May mắn, phần rìa tổn thương chưa xuất hiện tế bào ung thư nên sau phẫu thuật và điều trị chuẩn, ông đã hồi phục và được xuất viện.

Nốt ruồi có thể phản ánh sức khỏe

Nốt ruồi là khối u da lành tính, hình thành khi tế bào hắc tố tập trung bất thường ở lớp biểu bì hoặc trung bì. Tuổi càng cao, tế bào này càng tích tụ nên nốt ruồi có thể xuất hiện nhiều hơn theo thời gian.

Từ trường hợp của ông Trần, bác sĩ Triệu Mẫn, Phó khoa Mắt, cho biết nhiều người vẫn chủ quan với các nốt ruồi trên cơ thể. Ngay cả khi thấy chúng đổi màu, méo hình hay lan rộng, họ vẫn ngần ngại đi khám; thậm chí có người sợ “động vào sẽ ảnh hưởng vận may” nên càng tránh kiểm tra.

Nhưng các nốt sắc tố khi bị kích thích lâu dài bởi tia cực tím, ma sát, viêm nhiễm hay xử lý sai cách, vẫn có thể hóa ác, tiến triển thành ung thư da như ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô vảy hoặc u hắc tố.

Ung thư biểu mô tế bào đáy là loại ung thư da hay gặp ở vùng đầu - mặt - cổ do thường xuyên tiếp xúc với tia UV. Mức độ ác tính của bệnh thấp và hiếm di căn, nhưng nếu chậm trễ, tổn thương có thể ăn mòn mô, gây loét kéo dài, khuyết mô và phá vỡ cấu trúc khuôn mặt. Vì vậy, phát hiện sớm và xử trí đúng cách vẫn là yếu tố quyết định.

Những kiểu nốt ruồi cảnh báo xuất khỏe đang gặp vấn đề

Nếu đang có nốt ruồi, bác sĩ Mẫn nhẫn mạnh bạn để ý những thay đổi sau và đi khám sớm khi xuất hiện các dấu hiệu. Thông thường, nốt ruồi lành tính có màu đều (nâu hoặc đen), hình tròn hoặc bầu dục, cân đối hai bên và viền rõ nét. Ngược lại, nốt ruồi bất thường thường có màu loang lổ nhiều tông, méo mó, viền mờ, hoặc không đối xứng.

Về kích thước, nốt ruồi bình thường hiếm khi to quá 6 mm và gần như không đổi theo năm tháng. Nếu nốt ruồi lớn nhanh, vượt quá kích thước này hoặc thay đổi rõ rệt trong thời gian ngắn, đó là dấu hiệu cần lưu ý.

 

Nốt ruồi có thể được chia thành ba dạng phổ biến. Nốt ruồi trong da thường nổi gồ, có thể mọc lông và hiếm khi hóa ác; nốt ruồi tiếp giáp thì phẳng, màu đậm, dễ bị kích thích; còn nốt ruồi hỗn hợp mang đặc điểm của cả hai loại, thường sẫm màu và hơi nhô lên bề mặt da.

Bên cạnh đó, nốt ruồi lành tính thường không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của con người. Còn nếu bạn thấy nốt ruồi ngứa, đau, chảy máu, đóng vảy hoặc loét, hãy đi khám sớm. Người từng mắc ung thư da hoặc có người thân từng bị bệnh càng nên kiểm tra định kỳ.

Có một số vị trí nốt ruồi trên cơ thể mà bạn nên chú ý hơn. Chẳng hạn, những vùng hay bị ma sát như bàn tay, bàn chân, lưng, cổ áo; vùng phơi nắng thường xuyên như mặt, cổ; hay vị trí đặc biệt như đầu ngón tay, đầu ngón chân, dưới móng hoặc niêm mạc (trong miệng, mắt). Với các vị trí này, nên quan sát thường xuyên hoặc cắt bỏ sớm nếu bác sĩ khuyên.

Để phòng ngừa, bác sĩ Mẫn nhấn mạnh điều quan trọng nhất là bảo vệ da và duy trì thói quen sống lành mạnh:

• Hạn chế ra nắng gắt từ 10 đến 16 giờ, đội mũ rộng vành, thoa kem chống nắng và đeo kính râm khi ra ngoài.
• Tránh chà xát, va quệt vào nốt ruồi
• Tuyệt đối không tự đốt hay chích nốt ruồi ở nơi không có chuyên môn y tế
• Bên cạnh đó, nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt để bổ sung chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào da
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện nguy cơ