Bệnh sốt xuất huyết dengue là gì?

Bệnh sốt xuất huyết dengue là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra. Bệnh lây lan do muỗi vằn truyền virus Dengue từ người bệnh sang người khỏe mạnh. Thường bùng phát vào mùa mưa, nước đọng. Đối tượng mắc bệnh là cả trẻ em và người lớn, đặc biệt là trẻ em.

Bệnh có dấu hiệu cảnh báo đó là sốt cao, sốt thành cơn, đau cơ và khớp, có thể kèm theo rét run, nổi gai ốc. Người bệnh có thân nhiệt đạt đến 39-40oC. Thậm chí có thể bị chảy máu nặng, giảm huyết áp đột ngột (sốc) và tử vong. Không ít bệnh nhân đã chủ quan tự điều trị tại nhà dẫn đến chuyển biến bệnh mỗi lúc một nặng hơn. Cần lập tức đến bệnh viện thăm khám và điều trị nếu phát hiện các triệu chứng của bệnh.

Triệu chứng sốt xuất huyết dengue

Sốt xuất huyết dạng nhẹ

Đối tượng mắc bệnh ở dạng này thường là do chưa có miễn dịch với bệnh. Biểu hiện với các triệu chứng điển hình và không có biến chứng. Triệu chứng đầu tiên của bệnh là sốt và sẽ kéo dài trong vòng 4-7 ngày. Đồng thời những triệu chứng của bệnh có thể kể đến như:

- Sốt cao, có thể lên đến 40,5 độ C

- Đầu đau nhức nghiêm trọng

- Đau phía sau mắt

- Đau khớp và cơ

- Buồn nôn và ói mửa

- Phát ban. Xuất hiện các ban trên cơ thể 3-4 ngày sau khi bắt đầu sốt và thuyên giảm sau 1-2 ngày.

Sốt xuất huyết có chảy máu

Sốt xuất huyết dạng này bao gồm tất cả các triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết nhẹ. Kèm theo đó là tổn thương mạch máu và mạch bạch huyết, chảy máu ở nước hoặc dưới da, chảy máu cam, xuất hiện vết bầm tím. Có thể dẫn đến tử vong nếu không điều trị kịp thời.

Triệu chứng sốt xuất huyết dengue (hội chứng sốc dengue)

Đấy là dạng nặng nhất của sốt xuất huyết. Bao gồm các triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết nhẹ. Kèm với các triệu chứng chảy máu, huyết tương thoát khỏi mạch máu, chảy máu nhiều, sốc (huyết áp thấp). Dạng bệnh này thường xảy ra trong lần nhiễm trùng sau, khi cơ thể đã có miễn dịch với một loại kháng nguyên virus. Biểu hiện của bệnh thường nặng đột ngột sau 2 đến 5 ngày (giai đoạn hạ sốt). Thường xảy ra ở trẻ em (đôi khi ở người lớn). Nếu không kịp thời điều trị có thể gây tử vong, đặc biệt là ở trẻ em và thanh thiếu niên.

Triệu chứng sốt xuất huyết ở trẻ em

Khi mắc bệnh sốt xuất huyết từ 3 ngày sẽ xuất hiện sốt cao. Các bậc phụ huynh thường nhầm là cảm cúm hay nhiễm khuẩn đường hô hấp.

Biến chứng sốt xuất huyết dengue

Sốt xuất huyết dengue có thể dẫn đến các biến chứng nặng, tỷ lệ tử vong cao. Dẫn đến sốc sốt xuất huyết, Xuất huyết nặng, Xuất huyết đường tiêu hóa và nội tạng, chảy máu cam nặng (cần nhét gạc vách mũi), rong kinh nặng, xuất huyết trong cơ và phần mềm.

Xuất huyết nặng gây đông máu rải rác lòng mạch. Suy tạng nặng. Suy thận cấp: Thiểu niệu, vô niệu (không có nước tiểu), ure, creatinin tăng cao. Suy gan cấp, men gan AST, ALT ≥ 1000 U/L. Rối loạn tri giác (sốt xuất huyết thể não). Viêm cơ tim, suy tim.

Những dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm của bệnh

Từ ngày thứ ba của bệnh sẽ xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo hơn. Nếu thấy có bất kỳ một trong những dấu hiệu sau người bệnh cần đến ngay các cơ sở y tế để được điều trị tích cực:

- Mệt mỏi, vật vã, lừ đừ, vã mồ hôi, da lạnh, tím tái.

- Vùng gan hoặc vùng bụng khi ấn bị đau: Đau bụng vùng hạ sườn phải hoặc vùng thượng vị.

- Xuất huyết niêm mạc.

- Nôn nhiều.

- Tiểu ít.

- Xét nghiệm máu: Hematocrit tăng cao, tiểu cầu giảm nhanh chóng.

Những điều cần chú ý khi điều trị sốt xuất huyết tại nhà

Khi chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết dengue cần chú ý những điều sau:

- Sốt xuất huyết chủ yếu là điều trị triệu chứng và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Tốt nhất là người bệnh cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, theo dõi sát dấu hiệu của bệnh tại nhà, đến bệnh viện làm xét nghiệm theo hẹn.

- Khi bệnh nhân bị sốt cao ≥ 39 độ C, cần uống thuốc hạ sốt, nới lỏng quần áo và lau mát toàn thân bằng nước ấm.

- Dùng thuốc hạ sốt paracetamol đơn chất, liều dùng từ 10 - 15 mg/kg cân nặng/lần, uống cách nhau mỗi lần 4-6 giờ. Tổng liều sử dụng không quá 60mg/kg cân nặng/24hKhông điều trị bằng aspirin (acetyl salicylic acid), analgin, ibuprofen vì có thể gây xuất huyết.

- Uống oresol để bù dịch (pha đúng theo hướng dẫn), nước cam, nước chanh…

- Khi ngủ nên mắc màn để tránh bị muỗi đốt gây lây lan dịch bệnh.

- Cần đến bệnh viện ngay nếu có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo (như đã nêu trên).

Những điều không nên làm khi bị sốt xuất huyết Dengue

- Không tự ý dùng thuốc hạ sốt

- Không ăn các thực phẩm có màu đen, nâu, đỏ

- Không ăn trứng khi bị sốt xuất huyết

- Không uống trà đặc, cà phê, hút thuốc, uống rượu

- Không ăn thực phẩm nhiều dầu mỡ

- Không ăn uống đồ ngọt

- Không ăn đồ cay nóng

- Hạn chế muỗi tiếp xúc với da

Tóm lại, sốt xuất huyết dengue là một bệnh truyền nhiễm lây lan nhanh và có thể để lại các biến chứng nguy hiểm. Khi nghi ngờ nhiễm sốt xuất huyết, bệnh nhân nên kịp thời khám, xét nghiệm, điều trị bệnh. Khi điều trị, cần tuân thủ theo hướng dẫn của thầy thuốc. Để phòng ngừa bệnh, cách tốt nhất là nên diệt muỗi, loăng quăng, bọ gậy và phòng tránh bị muỗi đốt. Đồng thời, bệnh nhân cần lưu ý những điều đã nêu trên để hạn chế biến chứng nguy hiểm.