Bác sĩ nội trú Nguyễn Mạnh Hùng, Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho biết nhiễm virus herpes simplex (HSV) ở trẻ sơ sinh là một trong những bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng nhất ở lứa tuổi này.

Phần lớn các ca bệnh (85%) xảy ra trong quá trình sinh nở, khi trẻ tiếp xúc trực tiếp với đường sinh dục của người mẹ mang virus. Một tỷ lệ nhỏ khác lây nhiễm từ trong tử cung (5%) hoặc sau sinh (10%).

Nguy cơ lây truyền đặc biệt cao ở những phụ nữ mắc HSV lần đầu gần thời điểm sinh, với tỷ lệ từ 25% đến 60%. Trong khi đó, nếu mẹ đã từng nhiễm HSV trước đó và tái phát sớm trong thai kỳ, nguy cơ này chỉ còn dưới 2%.

Bác sĩ Hùng cho biết HSV ở trẻ sơ sinh có thể biểu hiện dưới ba dạng. Khoảng 45% ca bệnh khu trú ở da, mắt và miệng; 30% liên quan đến hệ thần kinh trung ương; và 25% là nhiễm trùng lan tỏa - thể bệnh nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan như gan, phổi, tuyến thượng thận và não.

Ở thể lan tỏa, tỷ lệ không qua khỏi có thể lên tới 85% nếu không được điều trị. Bệnh thường khởi phát với các dấu hiệu nặng như co giật, suy hô hấp, vàng da, xuất huyết nội tạng, sốc, kèm phát ban dạng mụn nước trên da.

Việc nhận biết sớm HSV ở trẻ sơ sinh rất khó, bởi các triệu chứng ban đầu thường không đặc hiệu và dễ bị nhầm lẫn với nhiễm trùng huyết hoặc viêm màng não do vi khuẩn. Một số trẻ chỉ sốt dai dẳng nhưng kết quả cấy vi khuẩn lại âm tính.

Các biểu hiện có thể gặp gồm mụn nước hoặc bọng nước ở da và niêm mạc; sốt hoặc hạ thân nhiệt; hôn mê; suy hô hấp; ngưng thở; chướng bụng; gan to; cổ trướng; tăng bạch cầu trong dịch não tủy; co giật; dấu hiệu thần kinh khu trú; giảm tiểu cầu; tăng men gan hoặc suy gan cấp tính; viêm kết mạc, chảy nước mắt nhiều hoặc đau mắt.

Không ít trường hợp, mẹ của trẻ không hề biết mình mang virus. Thực tế, hơn 3/4 số trẻ sơ sinh nhiễm HSV được sinh ra từ những phụ nữ không có tiền sử hoặc biểu hiện lâm sàng gợi ý nhiễm HSV trong hoặc trước khi mang thai.

Để giảm nguy cơ lây truyền, bác sĩ Hùng nhấn mạnh phụ nữ mang thai cần được tư vấn và xét nghiệm nếu có yếu tố nguy cơ, đặc biệt khi có triệu chứng ở bộ phận sinh dục hoặc từng mắc HSV trước đó. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể khuyến nghị sinh mổ để hạn chế tiếp xúc trực tiếp giữa trẻ và đường sinh dục của mẹ.

HSV sơ sinh không chỉ đe dọa tính mạng mà còn có thể để lại di chứng thần kinh, thị lực hoặc thính lực vĩnh viễn cho những trẻ sống sót. Vì vậy, chẩn đoán kịp thời và điều trị kháng virus sớm là yếu tố quyết định để bảo vệ sức khỏe trẻ ngay từ những ngày đầu đời.