Việt Nam không nằm trong nhóm 10 quốc gia có tỷ lệ mắc đái tháo đường cao nhưng lại là nước có tốc độ phát triển bệnh nhanh. Với mức độ nguy hiểm và tầm ảnh hưởng rộng, đái tháo đường hiện là vấn đề y tế cộng đồng cần được quan tâm đặc biệt.

Cử nhân điều dưỡng Mai Thị Xuân Mỹ, khoa Khám bệnh cán bộ cao cấp, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết việc điều trị không chỉ phụ thuộc vào thuốc mà còn cần có sự phối hợp chặt chẽ với chế độ ăn uống hợp lý.

Dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát đường huyết và ngăn ngừa biến chứng lâu dài. Người bệnh cần biết cách lựa chọn thực phẩm phù hợp, nắm rõ nên ăn gì và tránh gì để hỗ trợ hiệu quả cho quá trình điều trị.

Nhóm đường bột

Người bệnh tiểu đường không nhất thiết phải loại bỏ hoàn toàn tinh bột khỏi khẩu phần ăn. Thay vào đó, họ nên lựa chọn các loại ngũ cốc nguyên hạt giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất, những thực phẩm này không chỉ tốt cho tiêu hóa mà còn giúp đường huyết tăng chậm hơn.

Các loại đậu đỗ, gạo còn nguyên vỏ cám, rau củ nên được chế biến theo cách hấp, luộc hoặc nướng để giữ nguyên dinh dưỡng và hạn chế dầu mỡ.

Ngược lại, người bệnh nên hạn chế các loại tinh bột tinh chế như bánh mì trắng, bánh ngọt, mỳ, nui… hoặc các loại củ giàu tinh bột như khoai, sắn. Nếu ăn các loại này, bạn cần giảm lượng cơm tương ứng để tránh vượt ngưỡng đường huyết.

Nhóm protein

Bổ sung protein hợp lý cũng rất cần thiết. Theo khuyến nghị của Hiệp hội Đái tháo đường Mỹ (ADA), người bệnh nên ưu tiên các loại thịt nạc, ít chất béo bão hòa. Cá, thịt gia cầm bỏ da, các loại thịt lọc bỏ mỡ nên được chế biến đơn giản như hấp, luộc hoặc áp chảo.

 

Dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát đường huyết và ngăn ngừa biến chứng lâu dài. Ảnh: Freepik.

Bên cạnh đó, người bệnh cần tránh sử dụng các loại thịt chế biến sẵn như xúc xích, lạp xưởng, thịt xông khói vì chứa nhiều chất béo không tốt và phụ gia.

Chất béo

Chất béo cũng là thành phần dinh dưỡng không thể thiếu, nhưng người bệnh nên lựa chọn chất béo tốt. Các loại chất béo không bão hòa - có trong dầu đậu nành, dầu olive, vừng, hạnh nhân, dầu cá - giúp giảm cảm giác thèm ăn, hỗ trợ kiểm soát cân nặng và ổn định đường huyết.

Trong khi đó, người bệnh nên hạn chế thực phẩm giàu cholesterol và chất béo bão hòa như trứng, nội tạng động vật, thịt bò.

Nhóm rau và chất xơ

Về rau xanh và chất xơ, người bệnh tiểu đường nên tăng cường bổ sung vào thực đơn hàng ngày. Rau nên được chế biến đơn giản như hấp, luộc hoặc làm salad để giữ lại tối đa dưỡng chất. Các loại rau như cải bó xôi, cải xoăn, măng tây rất có lợi cho người bệnh. Ngược lại, bệnh nhân nên hạn chế các loại rau củ có chỉ số đường huyết cao như củ cải đường hay đậu Hà Lan.

Cuối cùng, trái cây tươi là nguồn cung cấp vitamin, chất chống oxy hóa và chất xơ. Những loại trái cây như việt quất, cam, táo, dâu tây, mâm xôi, nho, mơ hay dưa chuột là những lựa chọn phù hợp. Tuy nhiên, chúng ta cần hạn chế các loại quả chín ngọt như sầu riêng, xoài chín, hồng chín, cũng như các sản phẩm trái cây sấy khô hay đóng hộp do chứa lượng đường cao.