Tiếp cận phổ cập các dịch vụ tránh thai chất lượng cao và giá cả phải chăng là quyền cơ bản của con người và giúp ngăn ngừa tác hại của việc mang thai ngoài ý muốn và phá thai.
Đối với phụ nữ, các lựa chọn tránh thai có sẵn dưới dạng rào cản vật lý, thuốc uống, thuốc tiêm, cấy ghép, dụng cụ trong tử cung và phẫu thuật.
Tránh thai bằng uống thuốc
Uống thuốc tránh thai là một trong những phương pháp phổ biến nhất hiện nay. Có nghĩa là các biện pháp tránh thai này đều được sử dụng bằng cách uống thuốc để làm chậm hoặc ngưng quá trình phát triển của thai kỳ. Đây là phương pháp được đánh giá có hiệu quả cao nếu được sửu dujgn đúng cách và nhất quán. Ước tính có khoảng xấp xỉ 8% phụ nữa đã kết hôn trên toàn cầu đều sử dụng OCP. Ở Ấn độ thì tỷ lệ thấp hơn ( khoảng 4%)
Thuốc ngừa thai (COC) có chứa cả estrogen (Ethinyl Estradiol) and progesterone. Chúng hoạt động bằng cách ức chế việc rụng trứng. Nhiều công dụng và hãng của các loại thuốc ngừa thai ( COC) được bào chế hầu hết để sử dụng trong chu kỳ 28 ngày.
Người dùng được yêu cầu dùng viên nén hormon trong vòng 21 ngày đầu của việc làm chậm thai kỳ phát triển và 7 ngày cuối cùng sẽ không dùng hormon hoặc giả dược
Phụ nữ có thể sử dụng thuốc tránh thai bất cứ khi nào cô ấy muốn nếu việc mang thia được chắc chắn có thể tránh được.
Tỷ lệ thất bại với việc sử dụng điển hình là 8 lần mang thai trên 100 phụ nữ trong một năm và với việc sử dụng hoàn hảo là 0,3 lần mang thai trên 100 phụ nữ một năm.
Ưu điểm: Nó có những lợi ích không mang tính phòng ngừa:
• Giảm nguy cơ ung thư nội mạc tử cung, buồng trứng và đại trực tràng
• Chu kỳ kinh nguyệt đều đặn
• Điều trị rong kinh, rối loạn kinh nguyệt, Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS)
• Điều trị đau vùng chậu do lạc nội mạc tử cung
• Điều trị hirsuitism ( chứng rậm lông ở phụ nữ) và mụn trứng cá.
Nhược điểm: chảy máu không đều, buồn nôn, chóng mặt, đau ngực, tăng cân, không hiệu quả nếu bỏ lỡ thuốc.
Chỉ thuốc viên Progesterone (POPS)/Thuốc viên mini
Thuốc uống tránh thai là một trong những phương pháp tránh thai phổ biến nhất. Những viên thuốc này chứa rất thấp lượng progesterone. Liều progesterone trong những viên thuốc này thấp hơn so với lượng progesterone trong COC ( thuốc hormon). Chúng phải được uống mỗi ngày cùng một lúc không chậm trễ, để đạt hiệu quả tối đa. Đây là những phương pháp tránh thai an toàn và hiệu quả và có thể được sử dụng an toàn ở phụ nữ cho con bú ngay cả trước 6 tuần. Chúng hoạt động bằng cách làm dày chất nhầy cổ tử cung do đó ngăn chặn sự thụ tinh bằng cách ngăn chặn tinh trùng đến buồng trứng. Chúng cũng có thể ức chế sự rụng trứng nhưng không nhất quán. Tỷ lệ thất bại với việc sử dụng điển hình là 1-10 thai kỳ/100 phụ nữ một năm và với việc sử dụng hoàn hảo là 0,3-0,9/100 phụ nữ một năm.
Nhược điểm: Thời gian nghiêm ngặt để uống thuốc, chảy máu bất thường
Ưu điểm: có thể dùng cho phụ nữ đang cho con bú, trong đó chống chỉ định estrogen.
Centchroman (Ormeloxifene)
Ormeloxifene là một OCP không steroid không hormone một lần mỗi tuần. Nó là biện pháp an toàn và hiệu quả và có thể dung trong thời gian cho con bú. Nó thực hiện hành động tránh thai của nó bằng cách gây ra sự không đồng bộ trong chu kỳ kinh nguyệt giữa rụng trứng và sự phát triển của lớp lót tử cung; tuy nhiên cơ chế chính xác không được xác định rõ ràng. Tỷ lệ thất bại của nó với việc sử dụng hoàn hảo là 1-2 thai kỳ/100 phụ nữ một năm.
Ưu điểm: Mỗi tuần dùng 1 lần, không dùng hormon, an toàn cho mẹ đang cho con bú.
Nhược điểm: chảy máu ít trong kỳ kinh nguyệt, kinh nguyệt không đều
Thuốc ngừa thai khẩn cấp (ECP)
Chúng được sử dụng để tránh thai sau khi quan hệ tình dục mà không có bảo vệ, tai nạn tránh thai như vỡ bao cao su hoặc bỏ lỡ viên thuốc và trong các trường hợp tấn công tình dục. Chúng còn được gọi là thuốc uống buổi sáng hoặc thuốc tránh thai sau khi kết hôn.
Ưu điểm: Có thể sử dụng trong trường hợp khẩn cấp, đơn liều
Nhược điểm: khả năng thất bại cao hơn so với các phương pháp khác và tỷ lệ bất thường kinh nguyệt, buồn nôn và nôn cao.
Thuốc ngừa thai dạng tiêm
Đây là các dạng tiêm có sẵn trong các dạng kết hợp và liều lượng khác nhau.
Ưu điểm: tác dụng lâu dài, cải thiện tình trạng thiếu máu và rối loạn kinh nguyệt, an toàn cho bà mẹ đang cho con bú
Nhược điểm: Vấn đề lớn liên quan đến việc sử dụng phương pháp này là chảy máu bất thường và bệnh tiểu đường.
Khả năng sinh sản có thể bị trễ từ 9-10 tháng sau khi sử dụng thuốc ngừa thai, tăng cân, nhứt đầu, choáng váng,.... nhưng có thể hồi phụ hoàn toàn.
Cấy ghép dụng cụ dưới da có thể giải phóng phượng thuốc ngừa thai hormon trong vòng từ 1-3 năm trở lên.
Các dụng cụ này bao gồm các viên nang hoặc thanh chứa đầy hormone được chèn dưới da của cánh tay trên.
Ưu điểm: Tác dụng lâu dài
Nhược điểm: Chu kỳ kinh nguyệt không đều là tình trạng phổ biến và gây đau khổ nhất cho người bệnh, đặc biệt là trong năm đầu tiên sử dụng.
Có các tác dụng phụ khác như : tăng cân và đau ngực,.. hiếm khi có các biến chứng liên quan đến việc tháo hoặc lắp dụng cụ dưới da.
Không có ảnh hưởng đến xương
Việc lắp và tháo dụng cụ dưới lớp mô cần được thực hiện như một cuộc phẫu thuật nhỏ và phải do người đã qua đào tạo.
Việc cấy ghép dụng cụ này không bảo vệ phụ nữ trong bệnh nhiễm trùng đưỡ lây truyền qua đường tình dục.
Vòng Tránh Thai
Các dụng cụ này bao gồm các viên nang hoặc thanh chứa đầy hormone được chèn dưới da của cánh tay trên. CopperT, Mirena là một phương pháp tránh thai đảo ngược hiệu quả cao, tác dụng lâu dài.
Nhược điểm: kinh nguyệt không đều trong 4 tháng đầu sau khi bị chèn ép, sau đó là kinh nguyệt nhẹ và ngắn, chảy máu đột ngột.
Nhìn chung, các biến chứng với IUD là không phổ biến và bao gồm trục xuất (tỷ lệ 2-10% trong năm đầu tiên), thất bại phương pháp và thủng
Miếng dán qua da
Các miếng dán tránh thai qua da bắt chước các viên thuốc uống và cung cấp sự kết hợp của estrogen và progesterone cho người sử dụng. Chúng khác với viên dạng nén về tần suất dùng thuốc là hàng tuần trong 3 tuần với lượng sửu dụng hằng ngày.
Ưu điểm: Nó tránh được lần đầu tiên đi qua gan do đó ít gây ra tác dụng phụ hơn. Nó có thể được áp dụng trên bụng dưới, cánh tay ngoài trên, mông, hoặc thân trên không bao gồm ngực.
Nhược điểm: chảy máu đột ngột, đốm, phản ứng da tại vị trí bôi
Các phương pháp rào cản
Bao cao su nữ, nắp cổ tử cung, màng ngăn, thạch diệt tinh trùng đều có tác dụng làm rào cản vật lý và tránh sự xâm nhập của tinh trùng.
Ưu điểm: An toàn, ngăn ngừa lây nhiễm qua đường tình dục, có thể được sử dụng khi nội tiết tố mâu thuẫn
Nhược điểm: cần đào tạo, tỷ lệ thất bại cao, không dễ có sẵn
Khử trùng cho phụ nữ
Thủ thuật mở ống hoặc thông tắc ống.
Ưu điểm: Vĩnh viễn, hiệu quả cao
Nhược điểm: Thủ thuật xâm lấn, biến chứng gây tê, tỷ lệ đảo ngược thành công thấp