Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng ngủ có vai trò rất lớn đối với sự phát triển của trẻ về trí tuệ, sức khỏe. Việc trẻ thiếu ngủ kéo dài, các cơ quan trong cơ thể không được nghỉ ngơi, khả năng miễn dịch suy giảm, lúc này vi khuẩn, vi rút đặc biệt dễ xâm nhập khiến trẻ thường xuyên bị cảm, sốt, ho.

Bên cạnh đó giấc ngủ cũng ảnh hưởng tới cả chiều cao của trẻ. Các nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã chỉ ra rằng chiều cao của trẻ là sự kết hợp giữa yếu tố di truyền và lối sống. 

Di truyền ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ chiếm khoảng 70%, 30% còn lại phụ thuộc vào chế độ ăn, ngủ và tập luyện của trẻ. Trong số 30% yếu tố mắc phải, giấc ngủ có ảnh hưởng đầu tiên đến chiều cao, vượt qua cả vận động và ăn kiêng, vì khi ngủ sẽ tiết ra hormone tăng trưởng.

Giấc ngủ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và chiều cao của trẻ. (Ảnh minh họa)

Đối với trẻ em ở các độ tuổi khác nhau, độ dài giấc ngủ cũng khác nhau. Thời gian ngủ tốt nhất cho trẻ ở mọi giai đoạn:

- Sơ sinh (0-3 tháng): Thời gian ngủ 15-18 giờ;

- Trẻ sơ sinh (4-11 tháng): Thời gian ngủ 13-16 giờ;

- Trẻ mới biết đi (1-2 tuổi): Thời gian ngủ 12-15 giờ;

- Trẻ mẫu giáo (3-5 tuổi): Thời gian ngủ 11-14 giờ;

- Trẻ em trong độ tuổi đi học (6-13 tuổi): Thời gian ngủ từ 10-12 giờ;

- Thanh thiếu niên (14-17 tuổi): Thời gian ngủ từ 8-10 tiếng.

Thời gian ngủ giúp trẻ tăng chiều cao tối đa, tốt cho sức khỏe

Theo TS. BS Trương Hồng Sơn - Phó Tổng thư ký Tổng Hội Y học Việt Nam kiêm Viện Trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, khi ngủ cơ thể sẽ tiết ra lượng hocmone GH (hormone tăng trưởng) tăng tiết gấp 4 lần khi thức. Lượng hormone sẽ đạt đỉnh từ 22h đến 1h nên nếu cha mẹ muốn con phát triển chiều cao phải cho con ngủ trước 22h.

“Khi ngủ, trẻ nên được ngủ trong môi trường thoải mái, giường sạch sẽ có độ cứng vừa phải và môi trường đủ bóng tối, nhiệt độ mát mẻ, không có quá nhiều tiếng ồn ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Trẻ nên được mặc quần áo thoải mái khi đi ngủ để không hạn chế sự lưu thông của máu. Trẻ không nên sử dụng điện thoại hoặc màn hình điện tử ít nhất là 30 phút trước khi ngủ với một thói quen ngủ với thời gian biểu đều đặn”, BS Sơn cho hay.

Trẻ nên ngủ trước 22 giờ để hormone tăng trưởng tiết ra mạnh mẽ. (Ảnh minh họa)

Ngoài việc giúp tăng chiều cao thì việc trẻ ngủ trước 22 giờ sẽ giúp trẻ ngủ đủ giấc giúp tăng cường khả năng tiếp thu, học hỏi ở trẻ. Đặc biệt, thói quen ngủ lành mạnh còn đưa trẻ tránh xa khỏi nguy cơ mắc một số bệnh tưởng như không liên quan như thừa cân, béo phì hay Alzheimer…

Đừng đánh thức trẻ vào thời điểm này 

Ngoài khung từ 22h tối đến 1 giờ sáng, còn có một khung giờ khác hormone tăng trưởng cũng tiết ra mạnh mẽ đó là 5 giờ-6 giờ sáng. Trong thời gian này, một đứa trẻ ngủ sâu sẽ nhận được nhiều hormone nhất, thân người cũng sẽ dài ra trong lúc này. Nếu cha mẹ đánh thức con trước 6 giờ sáng không chỉ khiến cho trẻ ngủ không đủ 8 tiếng mà còn làm giảm cơ hội nhận hormone tăng trưởng trong giấc ngủ của trẻ. 

Bên cạnh đó, lý do không nên đánh thức trẻ trước 6 giờ là vì thông thường bạn cần đảm bảo trẻ ngủ đủ 8 giờ/ngày. Nhưng hiện nay trẻ em có những nhiệm vụ học tập nặng nề, việc đi ngủ trước 9 giờ là không thực tế, điều này đòi hỏi cha mẹ không nên đánh thức con trước 6 giờ vào ngày hôm sau.

Đối với trẻ đang lớn nhanh, việc đánh thức trẻ quá sớm, không chỉ thiếu ngủ sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ mà còn khiến tinh thần và trạng thái học tập của trẻ không tốt suốt cả ngày.

Đánh thức trẻ trước 6 giờ và đột ngột có thể khiến trẻ khó phát triển chiều cao, tinh thần bị ảnh hưởng. (Ảnh minh họa)

Ngoài ra, một số cha mẹ có cách đánh thức con dậy một cách đột ngột như vỗ mạnh vào người, phát ra tiếng động mạnh hoặc gọi con dậy thật to. Phương pháp rất “bá đạo” này có thể lấy lại ý thức ngay lập tức cho trẻ, nhưng sẽ có những tác động rất xấu đến trẻ như dễ cáu gắt bốc đồng, tâm trạng thấp thỏm, phản ứng chậm, mất tập trung hay quấy khóc.

Do đó, cha mẹ có thể nhẹ nhàng gọi trẻ dậy bằng cách vỗ nhẹ hoặc chạm nhẹ. Bạn cũng có thể mở rèm cửa sổ từ từ và đánh thức trẻ với sự trợ giúp của ánh sáng mặt trời. Nếu cha mẹ luôn dùng cách đánh thức con cái như vậy, không thay đổi thường xuyên sẽ khiến bọn trẻ cảm thấy thoải mái, tâm trạng vui vẻ.

Tóm lại, để không bỏ lỡ thời kỳ cao điểm tiết hormone tăng trưởng, cha mẹ nên cho trẻ nằm ngủ lúc 8 giờ 30 phút tối vì thường phải mất 30 phút đến 1 tiếng mới có thể đi vào giấc ngủ sâu và dậy sau 7 giờ sáng hôm sau.

Lưu ý điều kiện tiên quyết để hormone tăng trưởng tiết ồ ạt là trẻ phải ở trạng thái ngủ say. Nếu không, việc tiết hormone tăng trưởng sẽ giảm đi rất nhiều ảnh hưởng đến quá trình phát triển chiều cao của trẻ.

Muốn con cao lớn, khỏe mạnh phải tuân thủ 4 nguyên tắc ngủ 

1. Đừng chờ đợi đến khi trẻ mệt mới cho ngủ 

Nhiều bậc cha mẹ nghĩ rằng khi con mình chơi mệt, tự nhiên chúng sẽ ngoan ngoãn đi ngủ, đỡ khó ngủ. Trên thực tế, việc để trẻ đi ngủ sau khi chơi xong rất có hại cho sức khỏe. Đôi khi trẻ vui chơi quá đà khiến chất lượng giấc ngủ của trẻ giảm sút, dù bước vào trạng thái ngủ nhưng các hoạt động trí óc của trẻ vẫn tiếp tục, nghiến răng, đạp chăn, làm ướt giường khi ngủ sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển trí não và thể chất của trẻ. Trong trường hợp nghiêm trọng, nó sẽ gây ra tình trạng rối loạn thời gian ngủ.

2. Đừng để con cái thức khuya cùng bạn

Một số bậc cha mẹ đi ngủ muộn suốt ngày giục con đi ngủ sớm, chẳng trách trẻ con dù nói gì cũng không ngủ được. Nếu muốn trẻ đi ngủ sớm, tốt hơn hết cha mẹ nên bỏ qua những việc đang làm khi đến giờ đi ngủ, kể cho trẻ nghe một câu chuyện ngủ ngon và để trẻ chìm vào giấc ngủ yên bình. Nếu cha mẹ còn việc phải làm, hãy chịu khó, khi trẻ đã ngủ, bạn dậy đi làm cũng chưa muộn.

Hơn nữa việc trẻ thức khuya sẽ rất có hại khiến gan dễ giải độc kém và trở nên yếu ớt, từ đó khiến cơ thể trẻ suy nhược, ốm yếu.

3. Cung cấp cho trẻ những thực phẩm giúp ngủ ngon

Sau bữa tối, một số trẻ ham ăn hơn, cha mẹ có thể cho trẻ ăn một số thực phẩm giúp trẻ dễ ngủ như:

Sữa: Có hai chất thôi miên trong sữa, một là tryptophan và một là peptide, có thể làm cho mọi người cảm thấy thoải mái khắp cơ thể và giảm mệt mỏi.

Quả óc chó: Trong dinh dưỡng, người ta đã khẳng định rằng quả óc chó có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ và có thể ăn như một bữa ăn nhẹ trước khi ngủ.

Cam quýt: Ngoài việc ăn cam quýt, một quả cam đã bóc vỏ phía trên bàn đầu giường, ngửi mùi thơm có thể làm dịu hệ thần kinh trung ương và giúp bạn dễ ngủ.

Tuy nhiên, cha mẹ cần chú ý, nếu cho bé ăn quá no trước khi đi ngủ sẽ dễ ảnh hưởng đến dạ dày và còn ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.

4. Đừng hình thành thói quen bật đèn khi ngủ

Một số bé còn rụt rè hơn, dù có bố mẹ ở bên nhưng bé vẫn sợ, lúc này một số bố mẹ sẽ chọn cách bật đèn và cho bé ngủ.

Nhưng trên thực tế, việc bật đèn ngủ sẽ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của trẻ. Ngay cả khi trẻ ngủ chúng cũng không ngủ được say và ngon giấc. Ngoài ra, điểm quan trọng nhất là việc bật đèn ngủ dễ ảnh hưởng đến hormone tăng trưởng của bé. Vì vậy, cha mẹ không được để con hình thành thói quen xấu là bật đèn đi ngủ.