Đó là tình cảnh của bệnh nhân N.T.H (sinh năm 1948 tại Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc) khi đi kiểm tra sức khoẻ tại Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt (Vĩnh Phúc). Bà cho biết, thi thoảng cảm giác khó chịu bứt rứt trong người dù hàng ngày bà vẫn ăn uống sinh hoạt bình thường.
Khai thác sâu hơn, các bác sĩ phát hiện cách đây vài năm bệnh nhân thường ăn rau sống, tiết canh lợn. Chỉ từ ngày có dịch bệnh của lợn bà mới không ăn tiết canh nữa.
Các bác sĩ đã chỉ định cho bệnh nhân thực hiện chụp X- quang thường quy. Kết quả phát hiện thấy hình ảnh nhiều kén sán hình dạng kích cỡ như hạt gạo nằm rải rác trong các mô, cơ trên phim trường vùng ngực, khi kiểm tra thêm vùng bụng, hai chi dưới phát hiện thấy rất nhiều kén sán mật độ dày toàn bộ cơ thể.
Bệnh nhân choáng váng khi các bác sĩ chẩn đoán bà bị nhiễm kén sán dây lợn. Những nang kén này có thể đã tồn tại trong cơ thể người bệnh từ 5 đến 7 năm.
Lý giải nguyên nhân gây nên tình trạng nhiễm sán này, Ths. BS Nguyễn Viết Nguyệt, Phó Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt cho rằng chủ yếu là do thói quen ăn uống không đảm bảo vệ sinh.
Theo đó, những bệnh nhân nhiễm ký sinh trùng hầu hết đều do ăn thịt lợn, nội tạng, chưa nấu chín có nhiễm ấu trùng sán (lợn gạo), các món nem chua, nem thính hoặc ăn phải thực phẩm có nhiễm trứng sán như rau sống, đặc biệt là món tiết canh…
Theo đó, các nang kén nếu nở ra phát triển thành sán dây trưởng thành thường không có triệu chứng rõ ràng. Tùy sự phản ứng của cơ thể, một số người bệnh cảm thấy hấp thu dinh dưỡng kém, đầy hơi, khó tiêu, buồn nôn, đau vùng thượng vị, đi lỏng từng đợt, chán ăn, ăn không ngon, hoặc ngược lại có khi đói cồn cào, ăn nhiều, sút cân. Khi sán bắt đầu rụng các đốt già theo phân ra ngoài thì các biểu hiện lâm sàng càng giảm đi.
Với trường hợp của bệnh nhân H., các bác sĩ chưa thấy dấu hiệu của bệnh biểu hiện ở mắt, não…. Tuy nhiên bệnh nhân vẫn cần phải được dùng các phương pháp kỹ thuật cao như chụp cắt lớp vi tính sọ não, ổ bụng, để có được hình ảnh đánh giá về tình trạng của bệnh được chính xác hơn.
Theo BS Viết Nguyệt, bệnh nhân phải được đưa đến cơ sở y tế chuyên điều trị các bệnh nhiễm ký sinh trùng.
Đây không phải là trường hợp đầu tiên nhiễm giun sán, tình trạng nhiễm ký sinh trùng do thói quen ăn uống vẫn gặp khá phổ biến ở nước ta. Tại Bệnh viện E mới đây cũng điều trị 3 trường hợp nhiễm ký sinh trùng do thói quen ăn uống thiếu khoa học.
PGS Đỗ Trường Sơn – Trưởng khoa Ngoại tổng hợp (Bệnh viện E Trung ương) cho biết, với người bị nhiễm ký sinh trùng đa số đều có đặc điểm chung đó là mệt mỏi, chán ăn, thiếu máu, gầy sút cân. Một số trường hợp còn bị ấu trùng ký sinh dưới da gây tổn thương tại chỗ (với giun lươn).
“Đặc biệt, khi đi vào các cơ quan khác, chúng có thể gây nên ổ áp xe, rất dễ nhầm lẫn với bệnh khác như u não, ung thư gan. Vì thế ngoài xét nghiệm (thường có bạch cầu ái toan cao), cần phải sinh thiết tại các tổn thương ở gan, não để có chẩn đoán chính xác nhất.
Với những trường hợp nhiễm ký sinh trùng, tùy từng loại sẽ có thời gian điều trị khác nhau, có thể kéo dài từ 2-4 tuần theo đúng phác đồ của bác sĩ. Với trường hợp có ổ áp xe ở một số bộ phận thì cần tiến hành chọc hút. Đặc biệt, khi đã nhiễm ký sinh trùng, dù điều trị khỏi nhưng vẫn hoàn toàn có khả năng mắc lại, vì thế việc phòng bệnh là rất quan trọng”, BS Cường nói với phóng viên.
Ông khuyến cáo, để phòng bệnh việc đầu tiên phải làm là ăn chín, uống sôi. Ngoài ra cần uống thuốc tẩy giun định kỳ, khi lao động cần phải có đồ bảo hộ vì có ký sinh trùng lây nhiễm qua da. Khi thấy các biểu hiện như xanh xao, sút cân, mệt mỏi cần đi khám để loại trừ khả năng mắc ký sinh trùng.
Không ăn rau sống, thịt lợn, gan lợn, trâu, bò chưa nấu chín và các thực phẩm khác như thịt lợn tái, gan tái, thịt trâu bò tái… đặc biệt là tiết canh.
Đồng thời, mọi người cần vệ sinh sạch sẽ nơi ở, đảm bảo thoáng mát. Vệ sinh, khử khuẩn chuồng trại định kỳ sạch sẽ (đối với những hộ chăn nuôi gia súc).
