Một nghiên cứu gần đây của Đại học Exeter và Đại học Maastricht được công bố trên tạp chí JAMA Neurology đã xác định một số yếu tố có thể dẫn đến các trường hợp mắc chứng mất trí nhớ sớm - một số trong đó có thể làm bạn ngạc nhiên.

Dữ liệu đã phân tích hành vi của hơn 350.000 người tham gia dưới 65 tuổi trên khắp Vương quốc Anh để đánh giá chứng mất trí nhớ khởi phát ở người trẻ, xảy ra trước 65 tuổi.

Các nhà nghiên cứu nhận thấy có 15 vấn đề phổ biến có thể góp phần vào sự phát triển sớm của tình trạng này. Một số liên quan đến di truyền và các yếu tố khác nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng ta, nhưng nhiều yếu tố khác có thể sửa đổi được.

Theo Tiến sĩ Kevin Bickart, trợ lý giáo sư về thần kinh học tại Đại học California, nghiên cứu này rất có ý nghĩa đối với các chuyên gia vì nó “xem xét các yếu tố nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ của người trẻ có sự khác biệt so với những nghiên cứu trước đây chỉ tập trung vào mất trí nhớ ở tuổi già”.

Nghiên cứu này mô tả “Nghiên cứu này có "một mẫu số lượng rất lớn đã được theo dõi từ giai đoạn khởi điểm là sức khỏe tốt cho đến chẩn đoán bị mất trí nhớ với việc thu thập rất nhiều dữ liệu”.

Các yếu tố nguy cơ lớn nhất gây ra chứng mất trí nhớ khởi phát ở người trẻ

Nghiên cứu quy mô lớn đã xem xét 39 yếu tố nguy cơ có thể xảy ra và xác định rằng 15 yếu tố trong số đó tạo ra sự khác biệt lớn nhất khi phát triển chứng mất trí nhớ trước tuổi 65. Những yếu tố đó bao gồm:

Cô lập xã hội

Học vấn thấp

Địa vị kinh tế thấp

Mang hai bản sao của gen APOE (một chỉ số ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh Alzheimer)

Thiếu vitamin D

Khiếm thính

Rối loạn sử dụng rượu

Không uống rượu (kiêng rượu)

Trầm cảm

Nồng độ của protein C-reactive trong cơ thể cao

Sức mạnh cầm nắm yếu (yếu về thể chất)

Hạ huyết áp tư thế đứng (một dạng huyết áp thấp)

Đột quỵ

Bệnh tiểu đường

Bệnh tim

Mặc dù một số rủi ro được nhận biết nằm ngoài tầm kiểm soát của nhiều người - như là người mang gen APOE hoặc tình trạng kinh tế xã hội của bạn - những rủi ro khác có thể được quản lý thông qua thay đổi lối sống.

Nên làm gì để giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ khởi phát sớm

Nhìn chung, kết quả nghiên cứu phù hợp với những gì các chuyên gia y tế đã tư vấn cho bệnh nhân trong nhiều năm qua.

Tiến sĩ Arman Fesharaki-Zade , trợ lý giáo sư về tâm thần và thần kinh học tại Trường Y Yale, đã đề xuất ba “biện pháp về lối sống” mà mọi người có thể cân nhắc khi cố gắng giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ khởi phát ở người trẻ - bắt đầu bằng việc tập thể dục .

Fesharaki-Zadeh cho biết: “Việc tập thể dục tích cực hàng ngày có thể mang lại những lợi ích sâu rộng, bao gồm tăng cường chức năng nhận thức thần kinh”, đồng thời cho biết thêm rằng hoạt động thể chất có thể thúc đẩy quá trình hình thành các tế bào thần kinh và khớp thần kinh mới (neurogenesis), tạo ra các mạch máu mới (vasculogenesis) và cuối cùng mang lại những lợi ích về tâm trạng một cách tự nhiên.

Tiếp theo, hãy tập trung vào việc ăn những thực phẩm bổ dưỡng. Fesharaki-Zadeh ủng hộ chế độ ăn kiêng dựa trên Địa Trung Hải, đề cập đến những lợi ích đã được chứng minh rõ ràng của nó.

Ông giải thích: “Thực hành chế độ ăn kiêng như vậy, bao gồm các nhóm thực phẩm như rau lá xanh, dầu ô liu, cá hồi và quả việt quất, rất giàu vitamin, axit béo omega-3, cũng như chất chống oxy hóa – tất cả các yếu tố bảo vệ thần kinh”.

Fesharaki-Zadeh khuyến nghị kích thích nhận thức, tâm trạng và xã hội để giữ cho đầu óc bạn luôn nhạy bén.

Để kích thích nhận thức, điều này có thể giống như học một ngôn ngữ mới hoặc tham dự hội thảo, nghe nhạc hoặc khiêu vũ. Về cơ bản, bất cứ điều gì thu hút tâm trí bạn sẽ giúp nó khỏe mạnh.

Mặt khác, kích thích tâm trạng liên quan đến các phương pháp giảm căng thẳng, “chẳng hạn như chánh niệm và yoga,” Fesharaki-Zadeh nói.

Đối với việc kích thích xã hội, nó khá đơn giản: Cố gắng kết nối trực tiếp với những người khác và thực sự nói chuyện với họ nhiều nhất có thể.

Fesharaki-Zadeh nói: “Trong thời đại đại dịch và bây giờ là hậu đại dịch, các kết nối xã hội chất lượng cần ngày càng được khuyến khích và thực hành”.

Mặc dù những thói quen này không bao phủ toàn bộ danh sách yếu tố nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ, nhưng chúng là một bước khá đáng tin cậy để bắt đầu.