Trang Health đưa tin, cư dân thành phố Detroit (bang Michigan, Mỹ) hết sức đau buồn vì cái chết của cô cô Jessica Starr (35 tuổi), biên tập viên chương trình báo thời tiết nổi tiếng của kênh truyền hình của thành phố - kênh FOX 2. Cô đã bỏ lại người chồng cùng hai đứa con nhỏ.

Một câu hỏi cũng được đặt ra sau sự việc: Liệu rằng có sự liên quan nào giữa hành động dại dột của cô với cuộc phẫu thuật mắt bằng laser tháng 10 vừa qua. Trước đó, cô đã từng tâm sự cô phải vật lộn với việc hồi phục chậm và các tác dụng phụ (như khô mắt) của cuộc phẫu thuật.

Những người thân của Starr không đưa ra bất kỳ bình luận gì về việc cô tự tử nhưng khoảng cách gần nhau giữa hai sự kiện khiến mọi người phải đặt dấu chấm hỏi.

Theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), hầu hết các bệnh nhân đều rất hài lòng với kết quả phẫu thuật mắt khúc xạ bằng laser (gồm LASIK và SMILE - Hai quy trình tương tự nhau nhưng sử dụng các loại laser khác nhau. Jessica Starr chữa trị bằng SMILE, nhưng theo cô phẫu thuật của cô bao gồm cả SMILE và LASIK).

Tuy nhiên rủi ro luôn tồn tại với bất kỳ loại phẫu thuật nào. Trường hợp của Starr không phải là vụ tự tử đầu tiên có liên quan đến loại phẫu thuật này. 

Dưới đây là 5 điều mà bất cứ ai đang có ý định phẫu thuật mắt bằng laser nên biết sau câu chuyện đáng sợ và bi thảm này.

Điều gì xảy ra trong phẫu thuật LASIK hoặc SMILE?

Ông John Vukich, phó giáo sư lâm sàng nhãn khoa tại Đại học Wisconsin, Madison đồng thời là thành viên hội đồng quản trị Hiệp hội phẫu thuật đục thủy tinh thể và khúc xạ Hoa Kỳ, cho biết: LASIK (viết tắt của Laser-Assisted In Situ Keratomileusis) và SMILE (viết tắt của Small Incision Lenticule Extraction) là hai quá trình phẫu thuật định hình lại giác mạc. Ông đã từng thực hiện cả hai loại phẫu thuật trên hàng trăm bệnh nhân trong nhiều năm.

Cả hai quy trình đều sử dụng tia laser để loại bỏ một lượng mô cực nhỏ. Kỹ thuật LASIK tạo một vết rạch trên bề mặt giác mạc, tạo ra lớp vạt mỏng, vạt được lật lên để laser có thể đi vào sâu hơn. Sau khi giác mạc được định hình lại bằng tia laser, vạt sẽ được gập lại.

SMILE sử dụng một loại tia laser khác và quy trình có sự khác biệt nhất định: Một vết rạch nhỏ (khoảng 2mm so với 20~22mm trong Lasik) được tạo ra ở giác mạc và mô thừa được loại bỏ qua lỗ mở đó.

Tiến sĩ Vukich cho biết SMILE là kỹ thuật mới hơn nhưng cả hai quy trình đều có mức độ an toàn tương tự nhau. Bệnh nhân thường chọn một quy trình dựa trên thông tin của bác sĩ và kỹ thuật phù hợp với tình hình sức khỏe của bệnh nhân.

Đa số bệnh nhân hài lòng với kết quả nhưng tác dụng phụ vẫn có thể xảy ra

Các nghiên cứu của FDA cho thấy có khoảng 95% bệnh nhân đã điều trị bằng LASIK hài lòng với thị lực sau phẫu thuật.

Theo Học viện nhãn khoa Hoa Kỳ, 90% bệnh nhân thực hiện LASIK thấy thị lực của họ được cải thiện đến trong khoảng từ 20/20 đến 20/40. Và trong một thử nghiệm lâm sàng về quy trình SMILE, đa số bệnh nhân trong nhóm 328 người thực hiện khảo sát có thị lực 20/40 hoặc tốt hơn sau sáu tháng phẫu thuật.

Tuy nhiên, phẫu thuật LASIK và SMILE đều có thể có tác dụng phụ và biến chứng. Cụ thể, khoảng 2% những người đã phẫu thuật có thể phải phẫu thuật lại lần nữa.

Theo vị phó giáo sư, công nghệ định hình lại giác mạc cực kỳ chính xác, nhưng vì phải thực hiện trên mô sống nên phản ứng sinh học có thể gây ra những thay đổi nhỏ.

Khoảng 7% người đã phẫu thuật mắt bị nhạy cảm với ánh sáng – điều không xảy ra trước khi phẫu. Bác sĩ Vukich cho biết, thông thường đây là một phần của quá trình hậu phẫu, chỉ xảy ra trong khoảng thời gian ngắn.

Một số bệnh nhân lại cảm thấy mắt khô hơn bình thườngvà được bác sĩ kê toa thuốc nhỏ mắt. Triệu chứng này thường tự biến mất trong vòng ba tháng đầu sau phẫu thuật.

Năm 2009, FDA làm một nghiên cứu để tìm hiểu những rủi ro tiềm ẩn có thể xảy ra do LASIK và phát hiện ra có tới 46% bệnh nhân gặp phải ít nhất một triệu chứng thị giác (như lóa hoặc mờ mắt) trong ba tháng sau phẫu thuật; 28% bệnh nhân có triệu chứng khô mắt và gần 1% gặp rất nhiều khó khăn hoặc không có khả năng thực hiện các hoạt động thông thường do tác dụng phụ của phẫu thuật.

Tiến sĩ Vukich thông tin một nghiên cứu gần đây cho thấy khả năng nhiễm trùng do phẫu thuật mắt bằng laser có thể xảy ra mặc dù xác suất rất thấp, nằm khoảng 1/15.000 đến 1/30.000. Nguy cơ nhiễm trùng từ kính áp tròng sau phẫu thuật là khoảng 1/400.

Nếu bị khô mắt trước khi phẫu thuật, khả năng biến chứng có thể cao hơn

Cũng theo phó giáo sư Vukich, việc biết được động lực nào khiến bệnh nhân mong muốn phẫu thuật mắt bằng laser là rất quan trọng. Nếu lý do là họ bị khô mắt và không muốn đeo kính nữa thì bác sĩ cần phải tìm hiểu nguyên nhân bị khô mắt.

Nếu khô mắt là dị ứng hoặc kích ứng bình thường gây ra thì LASIK và SMILE sẽ thích hợp. Nhưng nếu một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn gây ra khô mắt bất thường thì phẫu thuật bằng laser có thể không phải là giải pháp vì một đôi mắt khô nghiêm trọng sẽ là thách thức lớn cho quá trình hậu phẫu.

Xảy ra những đau đớn nghiêm trọng, dai dẳng

Một tỷ lệ nhỏ, khoảng 1/10.000 bệnh nhân phẫu thuật LASIK hoặc phẫu thuật mắt bằng laser gặp phải tình trạng khó chịu mãn tính trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm sau đó.

Bác sĩ Vukich cũng cho biết, vì tỷ lệ này rất nhỏ nên không được chú ý đến, thậm chí có nhiều bác sĩ không bao giờ gặp bệnh nhân nào như vậy trong quá trình làm việc.

Tuy nhiên, nhiều người chỉ trích các báo cáo đã bị đánh giá thấp. Một số trang tin tức đã báo cáo ít nhất 17 người đã chết trong hoàn cảnh tương tự.

Khi được hỏi về những báo cáo này, bác sĩ Vukich nói hàng triệu người đã được phẫu thuật khúc xạ và nguy cơ biến chứng không phải là không có.

Về việc liệu có một mối liên hệ nào giữa tự tử và phẫu thuật LASIK hay không, ông gọi đây là vấn đề phức tạp: Tự tử là một vấn đề sức khỏe tâm thần đa yếu tố, và khó có thể gán ghép nguyên nhân cho duy nhất một yếu tố nào.

Bệnh nhân phải hiểu rõ những rủi ro trước khi phẫu thuật và tìm đến bác sĩ ngay khi có vấn đề sau phẫu thuật

Bạn nên biết được những lợi ích và cả rủi ro của việc phẫu thuật mắt bằng laser nhờ vào thông tin của bác sĩ để đưa ra quyết định có đáng để mạo hiểm hay không. Trong giai đoạn phục hồi sau phẫu thuật, tác dụng phụ thường là tạm thời và nhiều khi cũng tự hết trong vài tháng đầu.

Vì vậy, bạn nên tìm đến bác sĩ đã phẫu thuật để tìm lời khuyên nếu có vấn đề khó khăn giai đoạn hậu phẫu. Các bác sĩ có thể kê toa thuốc nhỏ mắt cho khô, thuốc giảm đau sau phẫu thuật hoặc khuyến nghị điều trị thêm.