Tại buổi tọa đàm “Tại sao phải tiêm mũi 3, mũi 4 phòng Covid-19 trong bối cảnh hiện nay?”, do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ vừa tổ chức, GS-TS Phan Trọng Lân, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), cho biết với sự tiến hóa khôn lường của virus SARS-CoV-2 như hiện nay, các biện pháp phòng chống lây lan nhanh hoặc các biện pháp hành chính xã hội hoặc thuốc khó có thể đáp ứng được một cách lâu dài.

"Tuy nhiên, vắc-xin Covid-19 sẽ tạo miễn dịch cho con người, giúp chúng ta đi lại thoải mái mà vẫn an toàn"- ông nhấn mạnh.

GS Lân phân tích: "Với các biến thể phụ hiện nay của Omicron, vẫn có khả năng đáp ứng phòng bệnh từ vắc-xin. Không may mắc bệnh, nhưng bệnh không nặng mặc dù tốc độ lây lan của virus rất nhanh, nếu chúng ta liên tục tiêm vắc-xin theo chỉ định thì vẫn đáp ứng được khả năng phòng bệnh nặng, tử vong. Như vậy, chúng ta vẫn vừa mở cửa phát triển kinh tế xã hội, vừa thực hiện các biện pháp phòng chống dịch".

Về tình huống vắc-xin Covid-19 không còn hiệu quả với biến thể mới khiến virus lây lan nhanh và xuất hiện nhiều ca nặng, GS Lân cho rằng lúc này phải kết hợp tất cả các biện pháp và kinh nghiệm phòng chống dịch trong thời gian qua, bao gồm cả biện pháp hành chính xã hội để bảo vệ sức khỏe, tính mạng của người dân trên hết, trước hết.

Trong bối cảnh biến thể BA.5 đang lây lan nhanh trên thế giới đã xâm nhập vào nước ta, để phòng bệnh, theo ông Lân nếu thực hiện các biện pháp ngăn chặn cơ học hay biện pháp hành chính xã hội sẽ không tạo sự đồng thuận hoặc sẽ ảnh hưởng đến mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, vắc-xin tiếp tục là một yếu tố rất quan trọng.

"Khi tiêm mũi 3, mũi 4, cơ thể sẽ củng cố thêm miễn dịch và đặc biệt sẽ phòng được biến thể BA.5. Nếu nhiễm bệnh thì bệnh cũng sẽ nhẹ hơn sau khi tiêm các mũi nhắc lại"- GS Lân nhấn mạnh.

Trước thông tin cho rằng "bị mắc Covid-19 sau khi tiêm mũi 1, mũi 2 là coi như tiêm mũi 3", GS Lân giải thích: "Chắc chắn rằng khi mắc Covid-19 thì miễn dịch có tăng lên so với khi đã tiêm vắc-xin mũi 1, 2. Tuy nhiên, đáp ứng của mỗi người khi mắc rất khác nhau. Chuẩn hóa hơn nữa là tiêm vắc-xin mũi nhắc lại, tức là mũi 3, mũi 4. Người ta thấy rằng đối với người bị mắc mà tiêm mũi nhắc lại, tức là mũi 3, mũi 4, so với những người mắc mà không tiêm thì miễn dịch của người đã mắc có tiêm vắc-xin lâu dài hơn, cao hơn. Có nghĩa là hiệu lực bảo vệ của họ cao hơn trước các biến thể mới."- GS Lân giải thích.

Cũng theo ông Lân, nỗ lực triển khai tiêm vắc-xin, nên đến tháng 12-2021, thậm chí đến tháng 2-2022, các mũi cơ bản gần như được phủ hết. Đến thời điểm này - tức là sau 4 đến 6 tháng, nhiều người đã tiêm hết các mũi cơ bản, do đó miễn dịch đối với những người này đã giảm.

"Do vậy, chúng ta cần phải thực hiện đồng bộ các mũi tiêm nhắc lại để vừa ngăn chặn dịch, vừa tránh được lây lan cho những người có nguy cơ cao như những người trên 50 tuổi trở lên, những người có mức độ suy giảm miễn dịch ở thể vừa và thể nặng. Những đối tượng có nguy cơ cao cần tiêm càng sớm càng tốt để duy trì miễn dịch, tránh nhiễm những biến thể mới, những biến thể chưa rõ ràng, nhằm bảo đảm an toàn sức khỏe, nâng cao dự phòng"- GS Lân khuyến cáo.

GS Lân cho biết theo nghiên cứu, khả năng miễn dịch của vắc-xin hay sau khi đã mắc bệnh sẽ giảm dần theo thời gian, cụ thể sau 4 đến 6 tháng. Do đó, nếu tiêm nhắc lại định kỳ sẽ duy trì được miễn dịch. Đây là một trong những biện pháp tốt nhất để phòng các biến thể mới xâm nhập như là BA.4, BA.5 và kể cả những biến thể khác. Minh chứng rõ ràng nhất là sự thay đổi từ chủng gốc cho đến chủng Anpha, Beta, Delta và Omicron đến nay vắc-xin vẫn rất hiệu quả.