Trong khi thịt lợn, thịt bò nổi tiếng chứa hàm lượng đạm cao, dễ chế biến và tiêu thụ mọi ngày thì có một "loài vật" thường bị bỏ quên. Đó chính là lươn - loài động vật da trơn, không chân.
Mặc dù vậy, lươn lại có nguồn dinh dưỡng rất phong phú, rất bổ dưỡng. Trong 100g thịt lươn đã chứa 18,7g đạm, 0,9g chất béo, 39g canxi, 1,6mg chất sắt...
Trong Đông y, thịt lươn được gọi là thiện ngư. Chúng vừa là món ăn ngon lại là vị thuốc tốt cho nên được nhiều người ví "bổ hơn sâm". Thịt lươn vị ngọt, tính ấm, tác dụng bổ gan, tỳ, thận. Loại thực phẩm này có thể dùng làm nguyên liệu chế biến nhiều "thực phẩm chức năng", hỗ trợ chữa bệnh cho trẻ biếng ăn suy kiệt, khí huyết suy nhược sau bệnh nặng - sinh đẻ, bổ tỳ vị, gan mật, thanh nhiệt trừ thấp, bổ thần kinh, trợ giúp trí não...
Thậm chí, người Nhật còn vinh danh lươn là "sâm dưới nước". Loại thịt này còn được sử dụng trong khẩu phần ăn cho các nhà đấu vật Sumo.
Thịt lươn giúp bồi bổ sinh lực nam giới, tốt cho người thiếu máu, mệt mỏi
Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng (Viện hàn lâm KH&CN Việt Nam, Hội Đông y Hà Nội) hướng dẫn cách chế biến thịt lươn thành món ăn, bài thuốc như sau:
1. Điều trị cho người thiếu máu, mệt mỏi: Thịt lươn 10g thái nhỏ, nước gừng 10-20ml, gạo vừa đủ, nấu thành cháo. Ăn trong ngày.
2. Phục hồi chứng suy nhược thần kinh: Thịt lươn 250g, thái nhỏ, hấp cách thủy với hoài sơn, bách hợp, mỗi thứ 30g và nước vừa đủ. Ăn trong ngày. Dùng 5-7 ngày sẽ thấy hiệu quả.
3. Bồi bổ sinh lực nam giới: Hầm lươn chung với hạt sen, hà thủ ô, nấm mèo hoặc nấm linh chi. Có thể cho thêm lá lốt vào ăn kèm.
4. Điều trị cho phụ nữ rong kinh: Chuẩn bị lượng thịt lươn, cà rốt, hành tây, nấm mèo, miến dong, rau răm, mùi tàu, hành ngò, gia vị vừa đủ xào trộn ăn sẽ giúp bổ khí huyết, điều kinh.
5. Điều trị yếu sinh lý cho phái mạnh: Cho lươn vào xào cùng hành, gừng, thịt bắp, rượu vang, đậy nắp hầm trong giây lát, mở nắp, thêm nước lạnh 700ml. Sau khi sôi, dùng lửa nhỏ hầm 30 phút, làm cho thịt mềm. Cho bột năng vào khuấy chảo cho thịt hơi đặc, khuấy chảo, cho thêm dầu mỡ. Đổ ra bát, món ăn có tác dụng cường dương, trị yếu sinh lý.
6. Bồi bổ sức khỏe cho người tiểu đường: Dùng 200g lươn, 10g bắc sa sâm, 10g bách hợp, thêm gừng và gia vị vừa đủ, đun nhỏ lửa, nấu thành canh, ăn kèm cơm.
Thịt lươn bổ dưỡng nhưng cẩn trọng rủi ro này khi ăn
- Khiến bệnh gút thêm trầm trọng
Cũng vì hàm lượng dinh dưỡng quá cao mà lươn không thể ăn bừa bãi. Người mắc bệnh gút cần tránh ăn để tránh chuyển hóa đạm thành axit uric trong máu, khiến cho tình trạng bệnh thêm trầm trọng hơn.
- Nhiễm ký sinh trùng
Lươn là một loài vật sống dưới nước, sinh sống trong đồng ruộng, ao hồ, sông suối, đầm lầy và khe đá. Vì chúng có thói ăn tạp, nên hệ tiêu hóa và cả thịt của lươn có thể bị nhiễm vi trùng và ký sinh trùng. Để đảm bảo không bị nhiễm ký sinh trùng khi ăn lươn, chuyên gia khuyên nên dùng nước vo gạo, rượu hoặc nước cốt chanh để rửa lươn đến khi không còn nhớt. Sau đó, lươn nên được rửa sạch lại với nước, moi ruột và chế biến bằng cách ninh nhừ hoặc hấp thủy đến khi chín kỹ trước khi ăn.
- Bị dị ứng với lươn
Thịt lươn là nguồn cung cấp đạm cho cơ thể, đặc biệt là chứa axit amin histidine. Tuy nhiên, khi lươn chết, histidine có thể biến đổi thành histamine - một chất hoạt động phổ biến gây ra các triệu chứng sưng và ngứa trong phản ứng dị ứng. Do đó, cả trẻ em và người lớn đều có thể dị ứng với lươn.
Các triệu chứng dị ứng lươn có thể bao gồm cảm thấy ngứa khắp cơ thể, da nổi các nốt đỏ nhỏ hoặc cả ban đỏ lớn, mắt có thể sưng đỏ và chảy nước mắt. Thậm chí, sưng môi, phù mắt và khó thở, suy hô hấp...
Để ngăn ngừa phản ứng dị ứng lươn, phụ huynh nên cho trẻ ăn một lượng nhỏ lươn trước, sau đó tăng dần số lượng. Nên lựa chọn lươn tươi sống để tiêu thụ, không nên ăn lươn chết ươn.
