Hồ tiêu hay còn gọi là hạt tiêu có nhiều ở Việt Nam và được bán phổ biến từ chợ dân sinh đến siêu thị. Trong cuộc sống hàng ngày, hạt tiêu chỉ được dùng làm gia vị ướp thức ăn hoặc nêm nếm vào nước mắm chấm… Tuy nhiên, ít ai biết loại hạt này còn có công dụng tuyệt vời trong hỗ trợ, điều trị một số bệnh.
Đại tá, lương y Bùi Hồng Minh (Phó Chủ tịch Hội đông y quận Ba Đình) cho biết, trong đông y hạt tiêu có tính nóng, vị cay, đi vào 4 kinh tỳ, vị, phế, đại tràng. Hạt tiêu có tác dụng hạ khí tiêu đờm, chữa đau bụng, lạnh tay chân, nôn mửa, thổ tả, sát trùng, tiêu độc… đặc biệt tốt trong mùa đông, nhất là khi thời tiết rét đậm, rét hại.
Ngoài ra, hạt tiêu dùng để chữa cảm hàn, tan khí lạnh ở ngoài, làm ấm bụng, tăng sức ấm bên trong… Không chỉ vậy, vị cay của hạt tiêu giúp tăng cường trao đổi chất, hỗ trợ tốt cho người muốn giảm cân.
Loại hạt rất nhỏ, dùng không nhiều nhưng lại cực tốt trong mùa đông.
“Về phương diện làm thuốc, hạt tiêu ngăn chặn và hỗ trợ điều trị các bệnh có nguy cơ phát triển mạnh vào mùa lạnh như hen suyễn, đau họng, bệnh phong thấp, khó tiêu, bạch biến, đau lưng, ợ hơi…”, lương y Bùi Hồng Minh chia sẻ.
Về cơ chế điều trị, ông Minh cho biết khi dùng hạt tiêu cơ thể sẽ hấp thu, tạo ra nhiệt và giữ ấm trong mùa đông. Việc sử dụng hạt tiêu cũng khá dễ dàng, hàng ngày khi chế biến món ăn chỉ cần rắc lên thực phẩm vừa nấu chín, còn nóng hoặc cho vào đồ chấm.
“Mọi người nên sử dụng hạt tiêu với liều lượng nhỏ hàng ngày rất tốt, đây là loại hạt nhỏ nhưng có nhiều tác dụng, nhất là trong thời tiết rét đậm như hiện nay”, ông Minh nhấn mạnh.
Vị lương y này cũng khuyến cáo, không nên vì tốt mà sử dụng “lấy được” hạt tiêu, vì nếu ăn quá nhiều sẽ gây nên những tác dụng phụ cho cơ thể. Điển hình, nếu dùng nhiều sẽ gây trĩ, phát mụn nhọt, làm mờ mắt, ảnh hưởng gan thận vì hạt tiêu có vị cay, tính nóng.
Dù tốt nhưng hạt tiêu có nhiều tác dụng phụ, khi dùng cần đặc biệt lưu ý.
Ngoài ra, những người suy âm có hỏa nhiệt cũng không nên dùng, trường hợp dùng nhiều bị phản ứng phát ban, nổi mụn nên “hạ hỏa” bằng cách nấu đậu xanh ăn để giúp giải độc.
Một số bài thuốc từ hạt tiêu có thể tham khảo, lưu ý nếu dùng làm thuốc lâu dài phải có hướng dẫn của người có chuyên môn:
- Trị cảm lạnh: Cho một chút bột hạt tiêu đen vào cốc sữa nóng, cho thêm một chút bột nghệ, sau đó khuấy đều. Uống loại nước này mỗi ngày vào những ngày rét đậm sẽ giúp giữ ấm cơ thể, trị được bệnh cảm lạnh.
- Trị cước do lạnh: 10% hạt tiêu đem ngâm vào 90% nước. Sau 1 tuần, bạn gạn lấy nước vào bôi vào khu vực bị cước do lạnh.
- Bị lạnh bụng gây nôn mửa: Sử dụng 30g hạt tiêu đen ngâm trong 1 lít rượu. Sau đó lấy ra sử dụng, mỗi lần sử dụng 1-2 ly con, tương đương 5-6 thìa cà phê.
- Trị thương hàn, ho ngược lên, khí lạnh nhiễm vào dạ dày: Hạt tiêu 30 hạt đập dập, xạ hương 2g, rượu 200ml. Đem tất cả sắc trong nồi đất còn 100ml rồi uống nóng.
