Bất kể tuổi tác, hầu hết chúng ta đều thừa nhận: “Chắc tôi già rồi” khi chúng ta không thể tìm được từ nào để mô tả điều gì đó hoặc một công việc quan trọng trong danh sách việc cần làm của chúng ta vuột khỏi tâm trí.

Thật vậy, bộ não của chúng ta thay đổi theo tuổi tác; nghiên cứu cho thấy não co lại khoảng 5% mỗi thập kỷ bắt đầu từ tuổi 40.

Nhưng khi chúng ta bước vào độ tuổi 50 và 60, chúng ta có thể mong đợi điều gì sẽ xảy ra với bộ não của mình?

Những sai sót nhỏ nào có thể được cho là do quá trình lão hóa não bình thường và điều gì có thể báo hiệu điều gì đó nghiêm trọng hơn? Chúng tôi đã nói chuyện với các bác sĩ để tìm hiểu:

Những thay đổi về não bộ sẽ được mong đợi khi bạn bước sang tuổi 50

Ở độ tuổi 50, bộ não của bạn đã co lại. Tiến sĩ Dylan Win , nhà thần kinh học và bác sĩ tâm thần kinh tại Cleveland Clinic, giải thích: “Vỏ não – lớp ngoài của não – trở nên mỏng hơn, vỏ myelin bao quanh các sợi tế bào thần kinh có thể bắt đầu thoái hóa và các thụ thể không hoạt động nhanh nữa” .

Nói như vậy, hầu hết mọi người vẫn còn khá nhạy bén ở độ tuổi 50 - nhưng họ có thể bắt đầu nhận thấy một số thay đổi trong nhận thức của mình.

Wint cho biết: “Ở độ tuổi 50, các chức năng nhận thức như nhớ tên và số theo yêu cầu, tốc độ xử lý, chuyển đổi nhiệm vụ nhanh chóng và kỹ năng không gian có thể giảm sút. Điều này có xu hướng tiếp tục trong những thập kỷ tới”.

“Đáng chú ý hơn, trong thời gian này, bạn có thể thấy sự suy giảm nhẹ của cái được gọi là trí nhớ phân đoạn, chẳng hạn như ai có mặt trong cuộc họp tuần trước và cuộc họp đó được tổ chức vào ngày nào. Về mặt tích cực, các khía cạnh khác của nhận thức, chẳng hạn như phán đoán đạo đức, trí tuệ và điều tiết cảm xúc, thường tiếp tục được cải thiện trong giai đoạn này”, Wint nói.

Tiến sĩ Dale Bredesen, nhà nghiên cứu khoa học thần kinh tại Viện Khoa học thần kinh Thái Bình Dương, nói thêm rằng sự thay đổi nội tiết tố cũng có thể góp phần gây ra những thay đổi về nhận thức.

Wint cho biết khi bạn bước vào tuổi 60, tình trạng co rút não sẽ trở nên rõ ràng hơn. Ông giải thích: “Mặc dù bạn vẫn giữ được kiến ​​thức tích lũy suốt đời nhưng bộ não của bạn sẽ hoạt động kém hiệu quả hơn trong việc tiếp cận và bổ sung kiến ​​thức đó”.

Bredesen lưu ý rằng các vấn đề có nhiều khả năng xuất hiện ở độ tuổi 60 của bạn, chẳng hạn như bệnh tim và viêm mãn tính, có thể góp phần làm suy giảm nhận thức hơn nữa.

Dấu hiệu bình thường của bộ não đang lão hóa và khi nào cần lo lắng

Việc suy giảm nhận thức khi chúng ta già đi là điều bình thường. Nhưng khi nào sự hay quên là dấu hiệu của điều gì đó nghiêm trọng hơn?

Wint cho biết: “Tác động nổi bật nhất của quá trình lão hóa điển hình có lẽ là làm chậm lại các quá trình tư duy, đặc biệt là nghĩ ra tên, chuyển đổi nhiệm vụ, thay đổi thói quen đã ăn sâu và kết hợp thông tin mới. Bộ não của chúng ta thường bù đắp cho những thay đổi này, vì vậy chúng ta vẫn có thể hoạt động mạnh mẽ và độc lập”.

Sự suy giảm nhận thức trở nên đáng lo ngại khi nó bắt đầu cản trở hoạt động hàng ngày. Wint nói: “Điều này không bao giờ là bình thường và được gọi chính thức là chứng mất trí nhớ. Tuy nhiên, giữa sự lão hóa nhận thức điển hình và chứng mất trí nhớ là vùng suy giảm nhận thức nhẹ (MCI), trong đó nhận thức không bình thường theo độ tuổi nhưng không can thiệp vào các hoạt động thường ngày. Khoảng 50% số người mắc MCI sẽ tiến triển thành chứng mất trí nhớ trong vòng 3 đến 5 năm tới”.

Nếu bạn đang gặp phải tình trạng hay quên, khó giao tiếp hoặc các triệu chứng khác khiến bạn lo lắng, Wint khuyên bạn nên cân nhắc việc tư vấn với bác sĩ lão khoa hoặc bác sĩ thần kinh.

Làm thế nào để giữ cho bộ não của bạn khỏe mạnh khi bạn già đi

Mặc dù không thể làm được gì nhiều về tình trạng teo não tự nhiên do lão hóa, cả Wint và Bredesen đều nhấn mạnh rằng lối sống có thể tạo ra sự khác biệt lớn cho não của bạn.

Wint cho biết: “Tập thể dục có tác dụng lớn nhất đối với sức khỏe não bộ. Tập thể dục nhịp điệu thường xuyên, vừa phải giúp giảm nguy cơ suy giảm nhận thức. . Đồng thời, duy trì mối quan hệ kết nối khi chúng ta lão hóa cũng rất quan trọng. Một mạng lưới xã hội trực tiếp phong phú cung cấp hỗ trợ, giảm căng thẳng, chống lại trầm cảm và tăng cường kích thích trí tuệ”.

Vì nhiều tình trạng bệnh lý có liên quan chặt chẽ đến sự suy giảm chức năng não nên việc duy trì sức khỏe cơ thể là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe não bộ.

Bredesen nói thêm rằng sức khỏe não bộ nên được coi là mục tiêu suốt đời, vì vậy nếu bạn ở độ tuổi 20 hoặc 30, điều quan trọng là phải thực hiện các bước ngay bây giờ.

Ông nói: “Cố gắng tránh thực phẩm chế biến sẵn, tránh ma túy đường phố và sử dụng rượu nặng, tránh hút thuốc, tránh mất ngủ và căng thẳng nghiêm trọng, đồng thời giữ cho hệ vi sinh vật đường ruột và hệ vi sinh vật đường miệng của bạn ở mức tối ưu”.

Lão hóa xảy ra dù chúng ta có muốn hay không. Nhưng như cả Wint và Bredesen đều nhấn mạnh, lối sống có thể tạo ra sự khác biệt lớn về tốc độ suy giảm sức khỏe não bộ của bạn và liệu bạn có mắc chứng mất trí nhớ về sau hay không. Vì vậy hãy bắt đầu ngay bây giờ.