Trong những năm gần đây, phương pháp thực dưỡng Ohsawa được nhiều người áp dụng và truyền tai nhau bởi những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Với mỗi cơ địa, mỗi khí hậu từng vùng miền sẽ có những cách ăn thực dưỡng phù hợp. Vậy phương pháp thực dưỡng Ohsawa là gì? Bài viết sẽ giúp bạn tìm hiểu cũng như hướng dẫn ăn thực dưỡng Ohsawa đúng cách để tốt cho sức khỏe.

1. Ăn thực dưỡng là gì?

Thực dưỡng Ohsawa gọi tắt là thực dưỡng. "Thực" có nghĩa là chế độ ăn uống sinh hoạt, "dưỡng" là dưỡng sinh. Thực dưỡng chính là chế độ ăn uống, sinh hoạt theo đúng quy luật để cơ thể khỏa mạnh, tinh thần lạc quan.

Thực dưỡng Ohsawa là do Tiến sĩ - Bác sĩ Quân y Nhật Bản Sagen Ishizuk (1850-1910) khởi xướng đầu tiên. Sau đó Giáo sư người Nhật Bản Georges Ohsawa (1893-1966) là người có công lớn trong việc nghiên cứu và truyền bá rộng rãi phương pháp này trên toàn thế giới.

2. Nguyên tắc cơ bản của phương pháp ăn thực dưỡng

Hướng dẫn ăn thực dưỡng đúng cách trước tiên bạn cần nắm được nguyên tắc cơ bản của phương pháp này.

Thực dưỡng Ohsawa được xây dựng mô hình ăn uống như sau: 50-60% các loại ngũ cốc nguyên cám, 25 - 30% rau, 10 - 15% thực phẩm giàu protein (chủ yếu là từ thực vật, ví dụ các loại đậu và các sản phẩm từ đậu), 5% súp và một lượng nhỏ thực phẩm khác.

Về chất lượng các thực phẩm của phương pháp thực dưỡng, bạn nên chọn những loại được chế biến theo cách truyền thống. Chẳng hạn như tương tamari, miso nên chọn loại lâu năm, bột sắn dây thì chọn loại bột sắn ta. Ngoài ra, các thực phẩm chưa qua chế biến như rau, đậu, nấm là các loại được trồng tự nhiên, không phân hóa học, không thuốc trừ sâu.

Thực phẩm trong chế độ thực dưỡng khá đa dạng, có thể chọn theo mùa, thời tiết. Những người sống ở khí hậu nóng có thực đơn khác với những người ở vùng ôn đới.

Với những người bệnh, cần điều chỉnh chế độ ăn phù hợp với tình trạng bệnh tật và thời tiết bên ngoài. Tốt nhất là bạn nên tìm hiểu kỹ kiến thức hoặc nhờ những người nghiên cứu sâu về phương pháp này để hướng dẫn ăn thực dưỡng đúng cách.

3. Cách ăn thực dưỡng tốt cho sức khỏe

Hướng dẫn ăn thực dưỡng khá đơn giản, chủ yếu sử dụng gạo lứt làm thức ăn chính. Bạn nên dùng hạt gạo lứt, muối mè, rau cải tự nhiên, không dùng phân bón hóa học hay thuốc trừ sâu. Chú ý là gạp lứt chiếm tỉ lệ 60% nguyên liệu trong phương pháp này. Khi ăn, cần nhai kỹ, ăn ít và uống ít nước.

Khi áp dụng phương pháp thực dưỡng Ohsawa, bạn cần tránh các loại thực phẩm có hóa chất, các loại đường tinh luyện, đường cát trắng. Những loại này thuộc cực âm có thể khiến cơ thể mệt mỏi, bệnh tật, chán nản. Gạo lứt không loại bỏ được các hóa chất có trong bánh kẹo, thực phẩm chế biến.

Không uống nước quá lạnh hay nước đá. Vì chúng là thức uống gây trì trệ hệ tiêu hóa.

Theo phương pháp này, hầu hết bệnh phát sinh là do chúng ta không biết cân bằng âm - dương cho cơ thể. Chỉ cần ăn uống với chế độ cân bằng hai yếu tố này sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh, phòng tránh bệnh hiệu quả.

4. Lưu ý ăn thực dưỡng đúng cách

• Ăn chậm, nhai kỹ càng tốt.
• Chỉ uống nước khi nào cảm thấy khát.
• Không ăn quá nhiều, ngừng ăn trước khi cảm thấy no.
• Không dùng những thực phẩm chế biến bằng sóng điện từ như lò vi sóng.
• Sử dụng thực phẩm đúng mùa, rõ nguồn gốc.
• Thường xuyên tập luyện thể dục, tắm nắng.

5. Các món ăn thực dưỡng

Ngũ cốc nguyên hạt - món ăn thực dưỡng chiếm 50-60%

Các loại ngũ cốc nguyên hạt bao gồm các loại như gạo lứt, gạo nếp đại mạch hay ý dĩ, lúa mì, ngô, kê, yến mạch kiều mạch. Đây là những thực phẩm quan trọng giúp nuôi sống và tạo nên nền văn minh loài người.

Hướng dẫn ăn thực dưỡng đúng cách là sử dụng loại ngũ cốc nguyên cám. Chúng có thể được nấu chín khô như gạo hay ướt mềm như cháo. Nên tránh các món ăn từ bột nướng như bánh mì thông thường, bánh pastry, bánh ngọt, bánh pizza, bánh quy.

Các món ăn như mì sợi gạo lứt, phở gạo lứt, hạt kê, ngô thích hợp với những người sống ở khí hậu nhiệt đới. Ngoài ra, thỉnh thoảng bạn cũng có thể sử dụng những loại củ giàu tinh bột như khoai lang và khoai mì thay thế ngũ cốc nguyên hạt.

Súp 5%

Theo hướng dẫn ăn thực dưỡng Ohsawa, bạn nên ăn một bát súp miso trước bữa ăn, nhất là những người bị ung thư. Các loại miso đậu nành, được lên men tự nhiên chứa chất chống ung thư và vi khuẩn có lợi tốt cho đường ruột. Ngoài ra, món súp có thể kết hợp với một vài loại rau khác nhau, các loại ngũ cốc, đậu, cá và hải sản.

Cách nấu món súp này khá đơn giản, bạn có thể tự thực hiện tại nhà. Nên sử dụng khoảng 1 thìa cà phê miso cho mỗi bát súp, nêm nếm vừa miệng. Nấu nhỏ lửa khoảng 3 phút, không đun quá kỹ làm mất chất. Có thể nêm súp miso với tương tamari, muối hầm hay mơ muối.

Rau củ 25-30%

Rau củ được chia thành nhiều loại như

Loại củ mọc thẳng dưới đất như ngưu bàng, cà rốt, củ sen, củ cải trắng, củ cải đỏ, khoai lang. Các loại củ này tốt cho cơ quan ruột, củ sen rất bổ phổi.

Loại rau mọc ngang mặt đất, có hình dáng tròn như bắp cải, bí đỏ, súp lơ, hành tây. Các loại rau củ này rất bổ các cơ quan ở giữa như tụy, dạ dày, lá lách.

Loại rau củ trong ở bóng mát như su su, cà tím, cà chua, ớt cay, ớt chuông, khoai tây. Theo một số tài liệu, những người sóng ở vùng ôn đới, thể trạng âm nên tránh loại rau củ này. Còn người ở vùng nhiệt đới có thể ăn ít vì rau mềm, nhiều nước, có tính âm làm suy yếu cơ thể.

Các loại nấm là loại thực phẩm mang tính âm, lớn nhanh. Theo hướng dẫn ăn thực dưỡng chỉ nên dùng nấm dạng khô, tránh dùng nấm tươi. Vì nấm tươi hấp thu được năng lượng mặt trời có tính dương, có thể cân bằng với tính âm của nấm. Ngoài ra, nấm đông cô (loại nấm phát triển chậm) được thực dưỡng khuyên dùng vì chúng tốt cho sức khỏe, giảm cholesterol và khi chế biến nên nấu kỹ.

Rau củ nhầy và rỗng xốp như bầu bí, mướp, khổ qua, đậu đũa. Những người có thể trạng tốt, ở vùng nhiệt đới có thể dùng một ít, những người bệnh không nên dùng.

Đậu và các sản phẩm từ đậu 10-15%

Trong đậu có chứa nhiều protein tốt cho có thể. Các loại đậu nhỏ, cứng thường mang tính dương như các loại đậu đỏ nhỏ, đậu gà, đậu nành, đậu đen. Còn các loại đậu mềm, to ít dương hơn như đậu xanh, đậu lăng.

Với các loại đậu cứng, bạn phải ngâm đậu trước hàng giờ hoặc qua đêm. Lọc bỏ nước ngâm trước khi nấu. Sau đó dùng để nấu cơm gạo lứt, nấu canh phổ tai hoặc làm trà uống nước.

Theo hướng dẫn ăn thực dưỡng, đậu phụ cũng có thể ăn nhưng không nên thường xuyên. Đậu phụ cứng sẽ tốt hơn đậu phụ non, mềm.

Các loại thực phẩm khác

Rong biển: Thực phẩm chứa nhiều khoáng chất, bổ sung sự thiếu hụt của các loại rau củ. Rong biển đóng vai trò quan trọng trong chế độ ăn hàng ngày. Bạn có thể dùng để nấu cơm, nấu súp rất ngon.

Trái cây: Ăn càng ít càng tốt. Vì trái cây không giàu chất xơ. Chế độ thực dưỡng không có thịt, và nhiều rau củ thì sự thèm trái cây giảm dần.

Các loại hạt như hạnh nhân, óc chó, hạt điều... chứa nhiều chất béo, chứa đến 80-90%. Bạn nên ăn với số lượng vừa phải hàng ngày.

Nước uống hàng ngày

Tùy thuộc vào thời tiết và nhu cầu của cơ thể từ đó điều chỉnh lượng nước phù hợp. Chỉ uống khi cảm thấy khát. Hướng dẫn ăn thực dưỡng khuyến khích uống ít nước.

6. Ăn thực dưỡng nhiều có tốt không?

Ăn thực dưỡng nhiều có tốt không? là thắc mắc của nhiều người. The như Tổ chức Y tế thế giới WHO đã công nhận đây là phương pháp phòng bệnh, chữa bệnh bằng ăn uống khoa học và có hiệu quả.

Hiện nay có nhiều tranh cãi khi áp dụng phương pháp này. Tuy nhiên những hiệu quả mà phương pháp thực dưỡng mang lại là không thể phủ nhận khi áp dụng đúng hướng dẫn ăn thực dưỡng đúng cách kết hợp với tập luyện, sinh hoạt khoa học. Một số lợi ích mà thực dưỡng mang lại như giúp hệ tiêu hóa ổn định và khỏe mạnh, cơ thể hấp thu tốt hơn, máu sạch, ít nhiễm đường, ngủ sâu và ngủ ít hơn,...