Hoa cúc vàng hay còn gọi là kim cúc, cúc hoa vàng, hoàng cúc, cam cúc hoa có tên khoa học là Chrysanthemun indicum L.C boreale Ma và C Lavandulaejolium (Fisch) Mak. Loại hoa này được trồng nhiều để làm cảnh, lấy hoa pha trà, làm thuốc.
Hoa cúc để làm thuốc có 2 loại chính là hoa tươi và hoa phơi khô. Nếu sử dụng hoa tươi thì người dùng chỉ việc thu hái, rửa sạch rồi sắc hoặc hãm nước uống theo hướng dẫn của từng bài thuốc.
Với hoa khô, nên thu hái lấy hoa trong khoảng tháng 9 đến tháng 11, nếu ít thì chỉ việc đem phơi khô để dùng. Nếu nhiều thì hái hoa về đem quât cót sấy diêm sinh độ 2 – 3 giờ đến khi hoa cúc chín mềm là được (nếu hoa còn sống sẽ hỏng). Tiếp đó đem nén trong khoảng một đêm, cho đến khi thấy nước chảy ra có màu đen là được (nén càng nặng càng tốt). Cuối cùng, đem phơi 3 – 4 nắng cho khô.
Theo cuốn sách Cây hoa cây thuốc (Vụ Y Học Cổ Truyền, Bộ Y Tế - Nhà xuất bản Y học), hoa cúc vàng với liều lượng 10 – 16g/ ngày có thể chữa các chứng nhiệt đau đầu, đau mắt, mờ mắt, đau nhức lưng và chân tay. Nếu sắc uống lâu ngày có thể làm đen tóc, tăng tuổi thọ. Dưới đây là 2 bài thuốc ứng dụng từ hoa cúc vàng:
Chữa cảm mạo, ho sốt: Lấy lá dâu (tang diệp) 6g, bạc hà 4g, cúc hoa 6g, cam thảo dây 4g; thêm 300ml nước, sắc lấy 100ml chia làm 3 lần uống trong ngày.
Chữa huyết áp cao, nhức đầu: Lấy cúc hoa 20g, cam thảo dây 100g; hạt muồng (thảo quyết minh) 50g; hạt muồng, cam thảo dây (băm nhỏ) sao thơm trộn với hoa cúc hãm nước sôi thay nước chè uống hàng ngày. Bài thuốc này còn chữa đau mắt, chảy nước mắt, râu tóc bạc sớm.
Ngoài ra, uống trà hoa cúc sẽ giúp tinh thần thư thái, uống thường xuyên có thể cải thiện chứng mất ngủ, ngủ không ngon giấc.