Hà Nội và các tỉnh miền Bắc nước ta đang trải qua một đợt ô nhiễm không khí kéo dài nhiều ngày qua. Đáng lưu ý, tình trạng ô nhiễm có dấu hiệu tiếp tục gia tăng trong sáng nay.
Air Visual, ứng dụng theo dõi chất lượng không khí trên toàn thế giới ghi nhận chỉ số chất lượng không khí (AQI) của Hà Nội lúc 7 giờ sáng nay là 225 - ngưỡng rất xấu (rất có hại cho sức khỏe tất cả mọi người), xếp thứ 4 trong danh sách gần 100 thành phố, chỉ sau Delhi của Ấn Độ, Lahore và Karachi của Pakistan – những thủ phủ ô nhiễm nhất thế giới nhiều năm qua.
Kết quả ghi nhận của Air Visual khá tương đồng với hệ thống theo dõi chất lượng không khí trong nước.
Ứng dụng VN Air của Bộ Tài nguyên và Môi trường ghi nhận chất lượng không khí Hà Nội sáng nay ở ngưỡng rất xấu với chỉ số AQI là 214 tại điểm đo Long Biên. Nhiều khu vực khác của miền Bắc cũng ghi nhận chất lượng xấu đến rất xấu đến nguy hại như Bắc Ninh.
PAM Air - ứng dụng theo dõi chất lượng không khí có số điểm đo lớn nhất Việt Nam ghi nhận sắc tím bao trùm khắp Hà Nội và các tỉnh miền Bắc, cá biệt một số điểm lên tới ngưỡng nâu (ngưỡng nguy hiểm nhất đến sức khỏe con người với khuyến cáo tất cả mọi người nên ở trong nhà).
Trong đó, hầu hết các quận, huyện như Thanh Xuân, Cầu Giấy, Bắc Từ Liêm, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Đống Đa, Gia Lâm, Đông Anh đều ghi nhận mức độ ô nhiễm ở ngưỡng rất xấu (chỉ số AQI từ 200-300). Riêng điểm đo ở Trung tâm Sao Mai, quận Thanh Xuân ghi nhận mức độ ô nhiễm ở ngưỡng nâu (chỉ số AQI trên 300).
Trang theo dõi chất lượng không khí của Đại sứ quán Mỹ nhận định, ô nhiễm không khí ở Hà Nội và các tỉnh miền Bắc có thể kéo dài đến khoảng thứ Năm (30/11). Khoảng 1/12, do ảnh hưởng của một đợt không khí lạnh yếu tràn xuống, chất lượng không khí ở thủ đô có thể cải thiện một phần.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng khuyến cáo, miền Bắc đang trong mùa ô nhiễm không khí nghiêm trọng nhất năm.
Theo báo cáo môi trường quốc gia về môi trường không khí, thời gian ô nhiễm nghiêm trọng nhất ở miền Bắc tập trung vào mùa đông (từ tháng 10 đến tháng 3 hàng năm) khi điều kiện thời tiết không thuận lợi khiến chất ô nhiễm không phát tán lên cao mà tập trung sát mặt đất.
Thời gian này, miền Bắc thường hứng chịu những đợt ô nhiễm kéo dài, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người, đặc biệt là người già, trẻ em, người mắc bệnh hô hấp.
Nguồn gây ô nhiễm không khí được xác định đến từ nguồn giao thông, công nghiệp, xây dựng và các hoạt động dân sinh như đốt rác, đốt rơm rạ.
Các nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ chặt chẽ giữa những ngày ô nhiễm không khí nghiêm trọng với số lượng bệnh nhân nhập viện vì bệnh hô hấp gia tăng tại các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh.
Theo Nghiên cứu Gánh nặng Bệnh tật toàn cầu năm 2019 (IMHE, 2019), ô nhiễm không khí đứng thứ 5 trong các yếu tố nguy cơ hàng đầu gây tử vong và tàn tật ở Việt Nam, đứng sau các nguyên nhân như cao huyết áp, đường huyết, hút thuốc và chế độ ăn uống.
Các chuyên gia khuyến cáo, người dân cần thường xuyên theo dõi chất lượng không khí và có biện pháp bảo vệ sức khỏe phù hợp
Bộ Y tế khuyến cáo
Những ngày ô nhiễm không khí nghiêm trọng người dân nên hạn chế ra khỏi nhà, vận động tập thể dục, lao động ngoài trời khi chất lượng không khí ở mức xấu. Khi ra đường nên sử dụng khẩu trang đảm bảo chất lượng và đeo khẩu trang đúng quy cách (đảm bảo kín, khít mặt).
Vệ sinh mũi, súc họng sáng tối bằng nước muối sinh lý, đặc biệt sau khi ra đường. Tra rửa mắt bằng nước muối sinh lý vào buổi tối trước khi đi ngủ.
Với người hút thuốc lá: nên bỏ hẳn hoặc hạn chế hút thuốc lá. Với người không hút thuốc lá nên tránh xa khói thuốc lá. Nên hạn chế mở cửa sổ, cửa ra vào thời điểm không khí bị ô nhiễm nặng, đặc biệt các gia đình gần đường giao thông, gần khu vực ô nhiễm.
Thường xuyên vệ sinh phòng ở và nhà cửa, dọn dẹp thông thoáng môi trường sống. Hạn chế sử dụng hoặc thay thế sử dụng bếp than tổ ong, củi, rơm rạ bằng bếp điện, bếp từ hoặc bếp ga. Trồng cây xanh trong và quanh nhà giúp ngăn bụi và làm sạch không khí.
Đối với người có bệnh hô hấp, bệnh tâm phế mạn tính, bệnh tim mạch, suy dinh dưỡng, già yếu, Bộ Y tế khuyên thực hiện các biện pháp dự phòng trên nghiêm ngặt hơn. Ngoài ra cần hạn chế tối đa đi ra ngoài đặc biệt là vào thời điểm không khí bị ô nhiễm nặng.
