Thông tin về vụ việc trên, Đại sứ quan Việt Nam tại Tây Ban Nha xác nhận, tòa án nước này đã trả hộ chiếu cho hai công dân Việt Nam vào ngày 3/8. “Hiện hai công dân nói trên đã rời Tây Ban Nha”. Tuy nhiên, trong thông cáo, Đại sứ quán Việt Nam tại Tây Ban Nha cho biết: "Quá trình điều tra vụ việc vẫn đang được tiếp tục”.
Liên quan đến vụ việc hai nghệ sĩ Việt Nam vướng lùm xùm tại Tây Ban Nha, sáng 8/8, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông xác nhận tối 7/8, Hồng Đăng và Hồ Hoài Anh đã gọi điện thông báo việc về nước an toàn. Trước mắt, hai nghệ sĩ sẽ làm việc với đơn vị chủ quản. Cụ thể Hồ Hoài Anh có buổi gặp gỡ trực tiếp, làm việc với Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. Hồng Đăng là nghệ sĩ trực thuộc Nhà hát Kịch Hà Nội.
Ngày 8/8, thông tin về việc hai nghệ sĩ Hồ Hoài Anh và Hồng Đăng đã trở về nước khiến dư luận xôn xao. Đặc biệt là lý do hai nghệ sĩ được trao trả hộ chiếu trở về nước.
Trao đổi với phóng viên Zing.vn, Tiến sĩ, luật sư Nguyễn Thành Tô, hiện công tác tại Tạ Quang Huy & Cộng sự ở Australia đã chia sẻ về việc 2 nghệ sĩ được về nước đồng nghĩa họ đã trắng án.
Theo tiến sĩ Tạ Quang Huy: "Hai trường hợp có thể xảy ra khi họ được về nước. Trường hợp thứ nhất là tòa đã kết luận họ vô tội và trả hộ chiếu để có thể tự do đi bất cứ lúc nào.
Trường hợp thứ 2 là họ có tội, nhưng là tội nhẹ. Họ có thể bị xử phạt và những điều đó vi phạm vào nghĩa vụ khi giữ thị thực (visa) của Khối Schengen. Khi vi phạm vào chính sách này, cảnh sát có quyền trục xuất họ ra khỏi Tây Ban Nha. Ở đây, cũng có 2 trường hợp là cảnh sát đặt vé máy bay để cho 2 nghệ sĩ này về luôn khi phiên tòa kết thúc, hoặc 2 nghệ sĩ cũng bị trục xuất nhưng được tự quyết định thời gian về nước".
Tiến sĩ Tạ Quang Huy lý giải về việc mặc dù đã về nước nhưng Tây Ban Nha vẫn tiếp tục điều tra cáo buộc có thể Hồ Hoài Anh và Hồng Đăng phạm tội rất nhẹ, hình phạt sẽ không bao giờ là tù, mà phạt tiền hoặc bản án cộng đồng hoặc quản thúc tại gia.
"Trong trường hợp này, 2 nghệ sĩ phải chỉ định luật sư bào chữa và nhận mọi thông báo của tòa thay cho họ. Thông thường, 2 nghệ sĩ sẽ nhận được thông báo trước đủ thời gian để có thể trở lại Tây Ban Nha tham dự nếu có phiên tòa tiếp theo. Một số trường hợp họ cũng không cần thiết phải có mặt, luật sư sẽ là người thay họ ra xét xử vào gửi thông báo về kết luận của tòa", Luật sư Tạ Quang Huy cho hay.
Trước đó, tờ Ultima Hora cho biết 2 nghệ sĩ bị tịch thu hộ chiếu và cấm rời khỏi Tây Ban Nha từ tháng 6 vì vướng cáo buộc hiếp dâm cô gái 17 tuổi trong khách sạn ở Andratx. Khi đó, cả hai từ chối khai báo khi bị bắt trước quan tòa nhưng với điều kiện họ không được rời Mallorca. Ultima Hora cho biết gần một tháng rưỡi sau khi vụ việc xảy ra, họ đã có thể trở về nước từ ngày 3/8.
Về chi tiết 2 nghệ sĩ đã dùng quyền không tuyên bố, không thừa nhận tội trước tòa, ông Tạ Quang Huy giải thích, không chỉ Tây Ban Nha mà ở nhiều nước, đây là nguyên tắc vô tội. Theo đó nguyên tắc này cho phép một người khi phạm tội có quyền im lặng trước tòa, không khai bất cứ thông tin gì. Việc kết luận có tội hay không là phụ thuộc vào chứng cứ cảnh sát thu thập có đủ thuyết phục trước tòa hay không.
Trước giải thích này, nhiều người cho rằng khả năng 2 nghệ sĩ Việt Nam đã được xử vô tội là rất lớn.
Trước đó, bà Patricia Faraldo Cabana - giáo sư luật hình sự tại Đại học A Coruna, Tây Ban Nha, cũng là người tham gia hỗ trợ soạn thảo "Only yes means yes" (dự luật mang tính bước ngoặt về sự đồng thuận trong bạo lực tình dục ở Tây Ban Nha đã được Hạ viện thông qua) nêu quan điểm: Nghi phạm chỉ có thể về nước khi được xử trắng án.
Cụ thể, giáo sư Đại học A Coruna cho hay, tội phạm tình dục được coi là tội phạm nghiêm trọng ở Tây Ban Nha, các thủ tục tiến hành xét xử về tội này cũng rất nghiêm ngặt, kể cả việc tại ngoại: "Không có quy định chung về việc cho phép nghi phạm trở về nước, nhưng thông thường các điều kiều áp đặt đối với bị cáo tại ngoại trong thời gian chờ xét xử khiến họ không thể trở về. Chẳng hạn, họ phải giao nộp hộ chiếu, trình diện tại đồn cảnh sát hàng ngày hoặc hàng tuần, hay phải ở lại một thị trấn nhất định của Tây Ban Nha,... Họ chỉ có thể về nước khi được xử trắng án".
