Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ung thư cổ tử cung là loại ung thư phổ biến thứ 4 ở phụ nữ. Ước tính năm 2018 cho thấy khoảng 570.000 phụ nữ được chẩn đoán mắc ung thư cổ tử cung trên thế giới. Khoảng 311.000 người tử vong vì căn bệnh này.

Tất cả phụ nữ đều có nguy cơ bị ung thư cổ tử cung, xảy ra phổ biến ở những người trên 30 tuổi. Bệnh này có thể được chữa khỏi nếu phát hiện sớm. Thậm chí, ung thư chẩn đoán ở giai đoạn muộn cũng được kiểm soát bằng cách điều trị và chăm sóc thích hợp.

Nguyên nhân

Theo Mayo Clinic, ung thư cổ tử cung bắt đầu khi các tế bào khỏe mạnh ở khu vực này bị đột biến ADN. Các tế bào đột biến phát triển và nhân lên không kiểm soát, đồng thời không bị chết. Khi đó, chúng sẽ tích tụ thành khối u. Tế bào ung thư xâm lấn các mô lân cận và có thể vỡ ra dễ di căn sang cơ quan khác trong cơ thể.

Virus gây u nhú ở người (HPV), lây truyền qua đường tình dục, là nguyên nhân phổ biến gây ung thư cổ tử cung. Hai loại thường gặp nhất là HPV-16 và HPV-18.

Khi tiếp xúc HPV, hệ thống miễn dịch của cơ thể ngăn chặn virus gây hại. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, virus tồn tại trong nhiều năm, góp phần vào quá trình chuyển hóa các tế bào cổ tử cung thành ung thư.

Triệu chứng

Ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ ràng. Do đó, phụ nữ nên làm xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung thường xuyên hoặc xét nghiệm Pap để phòng ngừa.

Các xét nghiệm này không nhằm mục đích phát hiện ung thư. Nó giúp bác sĩ kiểm tra bất kỳ thay đổi nào ở tế bào cho thấy khả năng phát triển thành ung thư.

Khi các triệu chứng ung thư xuất hiện, chúng dễ bị nhầm với tình trạng thông thường như kinh nguyệt và nhiễm trùng đường tiết niệu (UTIs).

Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS), ở giai đoạn nặng, ung thư cổ tử cung có thể gây chảy máu âm đạo khi quan hệ tình dục, giữa các chu kỳ kinh hoặc sau mãn kinh.

Một số triệu chứng điển hình khác của căn bệnh này bao gồm dịch âm đạo chảy nước, máu và có mùi hôi; đau vùng chậu hoặc đau khi quan hệ tình dục; đi tiểu thường xuyên hơn.

Các triệu chứng này có thể do nhiều nguyên nhân khác, bao gồm cả nhiễm trùng. Vì vậy, khi gặp những triệu chứng này, bạn nên đi khám để xác định rõ nguyên nhân và có hướng điều trị chính xác.

Yếu tố rủi ro

Một số yếu tố di truyền và lối sống có thể làm tăng nguy cơ nhiễm HPV, dẫn đến ung thư cổ tử cung. Chúng bao gồm:

- Quan hệ tình dục

Tất cả phụ nữ đã quan hệ tình dục đều có nguy cơ mắc bệnh. Đặc biệt, "yêu" sớm, dưới 18 tuổi, khiến phụ nữ dễ mắc bệnh hơn. Nguyên nhân là cổ tử cung đang trong giai đoạn phát triển và còn thay đổi ở độ tuổi dậy thì. Những thay đổi này khiến cổ tử cung dễ bị tổn thương hơn.

Ngoài ra, một số hành vi tình dục cũng làm tăng nguy cơ nhiễm HPV ở phụ nữ. Quan hệ tình dục với nhiều bạn tình có thể làm tăng tiếp xúc virus HPV, lây truyền qua đường tình dục.

Nhưng phụ nữ có thể bị nhiễm HPV ngay cả khi họ chỉ quan hệ tình dục với một người. Điều này xảy ra khi bạn tình nam của họ có nhiều "đối tác" hoặc bạn tình nữ bị ung thư cổ tử cung.

- Các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục (STIs)

Virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV) làm yếu hệ thống miễn dịch. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng khác, bao gồm cả HPV. Virus HIV kích thích các tế bào trong cổ tử cung phát triển thành ung thư.

Phụ nữ dương tính với HIV dễ mắc ung thư cổ tử cung cao hơn. Đồng thời, khả năng tế bào tiền ung thư phát triển thành ung thư ở những phụ nữ này nhanh hơn so với người không mắc.

Bên cạnh đó, các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác như chlamydia, lậu, giang mai cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung. Các nhà nghiên cứu cho rằng tình trạng viêm nhiễm kéo dài do những virus này gây ra khiến cơ thể khó loại bỏ nhiễm trùng HPV, đặc biệt là khi bị tái nhiễm nhiều lần.

- Sử dụng thuốc tránh thai trong thời gian dài (từ 5 năm trở lên)

Nguy cơ này dường như không liên quan việc bị nhiễm trùng HPV. Người nữ uống thuốc tránh thai trên 5 năm có nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung cao nhất. Nguy cơ này giảm dần theo thời gian sau khi bạn ngừng uống thuốc tránh thai. Sau 10 năm không dùng chúng, tỷ lệ mắc bệnh này không còn cao.

- Sinh từ 3 con trở lên

Phụ nữ sinh càng nhiều con, nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung càng cao. Nguyên nhân khiến điều này xảy ra vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy đó có thể là do sự thay đổi của hormone khi mang thai hoặc tổn thương ở cổ tử cung trong lúc sinh con. Một số nghiên cứu phát hiện phụ nữ sinh mổ không có nguy cơ cao bị ung thư cổ tử cung.