Mề đay mạn tính là bệnh lý thường gặp với triệu chứng sẩn phù hoặc phù mạch hoặc cả hai xuất hiện hàng ngày hoặc gần như hàng ngày trong thời gian trên 6 tuần.
Theo Trung tâm thử nghiệm lâm sàng, Bệnh viện Da liễu Trung ương, nguyên nhân của mề đay mạn tính chưa được hiểu đầy đủ. Do đó, 2 nguyên tắc kiểm soát bệnh lý này hiện nay là tránh các tác nhân kích thích và điều trị triệu chứng.
Người bệnh cần nhận biết và cố tránh các tác nhân kích thích đặc hiệu gây ra hoặc làm nặng thêm triệu chứng mề đay. Các yếu tố không phải là nguyên nhân nhưng có thể kích thích làm xuất hiện hoặc nặng thêm triệu chứng bệnh như:
- Các tác nhân vật lý như cào gãi, chà xát; rung như cầm vô lăng, cầm máy cắt cỏ; áp lực như mặc quần áo chật, bó sát, đeo thắt lưng chặt; nhiệt như tắm nước nóng, lạnh, môi trường nóng, lạnh, gió lạnh, độ ẩm quá cao; ánh sáng mặt trời; tập thể dục có thể làm nặng thêm mề đay mạn tính.
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như aspirin, ibuprofen có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng ở nhiều bệnh nhân. Paracetamol không làm nặng thêm mề đay mạn tính, vì vậy có thể dùng thuốc này để điều trị đau và hạ sốt thay thế.
- Một số thực phẩm như thực phẩm cay, nhiều gia vị, rượu và thực phẩm, phụ gia thực phẩm chứa chất gây dị ứng hoặc nhiều histamine có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng. Nếu triệu chứng xuất hiện hoặc trở nên nặng hơn khi ăn một số loại thực phẩm, người bệnh nên cố gắng tránh những thực phẩm đó.
Bên cạnh đó, các bác sĩ cũng không khuyến khích người bệnh nên ăn kiêng nghiêm ngặt để kiểm soát mề đay vì việc tuân thủ các chế độ ăn kiêng khó khăn, bằng chứng về lợi ích của ăn kiêng đối với bệnh lý này chưa nhiều.
- Nhiễm trùng, bệnh viêm mạn tính: Một số nghiên cứu cho thấy các bệnh nhiễm trùng như nhiễm Helicobacter pylori, viêm gan A, viêm gan C, nhiễm khuẩn vùng mũi họng, ký sinh trùng đường ruột; bệnh viêm mạn tính như viêm dạ dày, viêm thực quản trào ngược, hoặc viêm ống mật, túi mật có liên quan tới mề đay mạn tính.
Mặc dù các bằng chứng về mối liên quan giữa bệnh nhiễm trùng, viêm mạn này với mề đay mạn tính còn ít, người bệnh vẫn nên điều trị các bệnh này nếu đã được chẩn đoán xác định.
- Căng thẳng, thiếu ngủ: Triệu chứng của bệnh có thể xuất hiện hoặc khó kiểm soát trong giai đoạn người bệnh căng thẳng hoặc có thời gian ngủ ít.
Nhận biết và cố gắng tránh các yếu tố kích thích hoặc kiểm soát chúng dưới ngưỡng kích thích rất quan trọng trong kiểm soát mề đay mạn tính. Tuy nhiên, bệnh nhân cũng cần lưu ý trong nhiều trường hợp, việc tránh các tác nhân kích thích có thể giúp giảm triệu chứng nhưng có thể không đủ để kiểm soát bệnh. Ngoài ra, chất lượng cuộc sống có thể bị ảnh hưởng nếu phải tránh quá nhiều các hoạt động.
Bên cạnh tránh các tác nhân kích thích mề đay mạn tính, người bệnh cần tuân thủ điều trị của bác sĩ, sử dụng thuốc kháng histamine theo chỉ định để kiểm soát bệnh. Việc sử dụng thuốc thất thường hoặc chỉ khi cần có thể làm giảm hiệu quả kiểm soát bệnh của thuốc.
