Đặc điểm về giấc ngủ của trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh có dạ dày rất nhỏ nên mau đói. Trẻ thường phải thức dậy sau vài giờ ngủ để bú. Trẻ sơ sinh chưa phân biệt được ngày đêm, có những em bé sẽ ngủ suốt vào ban ngày và thức nhiều hơn vào ban đêm.

Thông thường, em bé trẻ sơ sinh ngủ khoảng 8 - 9 giờ vào ban ngày và khoảng 8 giờ vào ban đêm. Hầu hết trẻ bắt đầu ngủ suốt đêm (liên tục 6 - 8 giờ) chỉ khi trẻ được 3 tháng tuổi trở lên hay được khoảng 6kg cân nặng.

Mẹ không cần phải đánh thức trẻ dậy để cho bú, tuy nhiên mẹ không nên để bé ngủ nhiều quá 3 giờ mà không cho bú. Các trường hợp trẻ sinh non tháng, nhẹ cân, bị trào ngược dạ dày thực quản… cần được chú ý, phải cho trẻ bú thường xuyên hơn.

Các giai đoạn của giấc ngủ sơ sinh

Giấc ngủ của trẻ sơ sinh được chia ra thành nhiều giai đoạn khác nhau. Tùy giai đoạn mà trẻ có thể nằm yên hay cử động. Có 2 loại giấc ngủ:

• Giấc ngủ nhanh (giấc ngủ REM - rapid eye movement): Có cử động mắt nhanh
• Giấc ngủ chậm (Non-REM - Non- rapid eye movement): Không có cử động mắt nhanh

Giấc ngủ nhanh là giai đoạn ngủ nông, trẻ sẽ nằm mơ, mắt sẽ cử động nhanh theo chiều trước sau. Mặc dù trẻ nhỏ thường dành khoảng 16 giờ mỗi ngày để ngủ nhưng hơn phân nửa khoảng thời gian này là giấc ngủ REM. Bé chỉ ngủ sâu thật sự trong khoảng 8 giờ. Trẻ lớn hơn và người lớn có thời gian ngủ ít hơn nhưng giấc ngủ REM cũng chiếm tỉ lệ ít hơn.

Giấc ngủ chậm được chia làm 4 giai đoạn:

• Giai đoạn 1: Trẻ buồn ngủ, mí mắt sụp hoặc chớp liên tục, ngủ gà ngủ gật.
• Giai đoạn 2: Trẻ ngủ lơ mơ, có thể vẫn cử động, giật mình, vặn mình, kêu è è.
• Giai đoạn 3: Trẻ ngủ sâu, im lặng, không cử động.
• Giai đoạn 4: Trẻ ngủ rất sâu, hoàn toàn im lặng, không cử động.

Giấc ngủ diễn tiến theo chu kỳ, bắt đầu tuần tự từ giai đoạn 1, dần chuyển sang giai đoạn 2, 3, 4 rồi quay lại giai đoạn 2, sau đó chuyển sang giấc ngủ REM. Một giấc ngủ có thể lặp lại vài chu kỳ ngủ như trên.

Trong vài tháng đầu, trẻ có thể thức giấc khi đang chuyển từ ngủ sâu sang ngủ lơ mơ (giai đoạn 4 sang 2) và có thể khó ngủ trở lại.

Cách dỗ trẻ sơ sinh ngủ ngon giấc

Ngay từ lúc lọt lòng, mẹ có thể bó túi vài cách dỗ trẻ sơ sinh ngủ nhanh nhất và rất hiệu quả sau đây để giúp bé ngủ ngon:

Không bỏ sót dấu hiệu trẻ buồn ngủ

Trong những tuần đầu sau sinh, mẹ nên nhớ rằng trẻ không thể thức lâu hơn 2 giờ liên tục. Nếu cha mẹ để bé thức lâu hơn 2 giờ sẽ khiến trẻ mệt mỏi quá mức và trở nên khó ngủ. Mẹ nên nhận biết những dấu hiệu buồn ngủ của trẻ như: trẻ chớp mắt liên tục, lim dim, kéo tai, ngáp, quầng da dưới mắt thâm lại… Cho bé đi ngủ ngay khi có dấu hiệu muốn ngủ.

Tập cho trẻ biết phân biệt ngày và đêm

Một vài em bé sơ sinh đã có thói quen thức đêm từ trong bụng mẹ. Mẹ có thể nhận biết điều này khi trẻ quẫy đạp bụng mẹ nhiều hơn vào ban đêm. Khi chào đời, trẻ vẫn duy trì thói quen này làm mẹ mệt mỏi vì trẻ không chịu ngủ. Vì vậy mẹ cần áp dụng cách dỗ trẻ sơ sinh ngủ ngoan nhất từ việc đình hình cho trẻ về khái niệm ban ngày - ban đêm.

Trong vài ngày đầu sau sinh, có thể mẹ sẽ không thể thay đổi trẻ được ngay mà chỉ có thể bắt đầu dạy trẻ khi trẻ đã được 2 tuần tuổi. Cần phải dạy trẻ nhận biết ban đêm là thời gian ngủ từ khi trẻ được 2 tuần tuổi, đừng để quá muộn.

Ban ngày mẹ nên chơi đùa với trẻ càng nhiều càng tốt. Nói chuyện với trẻ và hát cho trẻ nghe khi cho trẻ bú các cữ ban ngày. Đảm bảo phòng ngủ của trẻ có nhiều ánh sáng để giúp bé nhận biết thời điểm đó chính là ban ngày. Tạo ra tiếng ồn tự nhiên như: tiếng tivi, radio, máy giặt, tiếng nước chảy… Nếu trẻ đang bú mà thiu thiu ngủ thì mẹ nên nhẹ nhàng đánh thức trẻ dậy.

Ban đêm mẹ cần giữ yên lặng và nói thật khẽ khi cho trẻ bú cữ đêm. Giữ phòng ngủ tối, có thể bật đèn ngủ ánh sáng dịu nhẹ và yên tĩnh, không trò chuyện. Melatonin – một loại hormone ngủ sẽ tiết ra mạnh hơn nếu trẻ được nằm ngủ trong căn phòng tối, hormone này giúp cơ thể dễ dàng đi vào giấc ngủ.

Dạy trẻ cách tự ngủ

Thay vì học cách dỗ cho trẻ sơ sinh ngủ thì mẹ hãy chủ động dạy trẻ tự ngủ. Có một sự thật rằng, các chuyên gia khuyên mẹ không nên dỗ bé ngủ trên tay mẹ, đến khi trẻ ngủ rồi mới đặt xuống giường. Mẹ nên đặt bé vào nôi hay giường khi bé có dấu hiệu buồn ngủ, hơi thiu thiu nhưng vẫn còn thức.

Cách dỗ trẻ sơ sinh ngủ trong 8 tuần đầu sau sinh là rất quan trọng. Nếu mẹ cho bé nằm võng hoặc nằm nôi lắc, đu đưa bé, bế rung bé trên tay trong 8 tuần đầu thì bé sẽ quen nếp và không thể ngủ nếu không được rung lắc, đu đưa như vậy.

Mẹ không nên đung đưa, không cho bé ngậm núm vú giả để dỗ bé ngủ, không nên để trẻ ngủ trên tay rồi mới đặt xuống. Đây đều là những thói quen xấu khiến trẻ nghĩ rằng phải được bế mới ngủ và sẽ thức dậy ngay khi bị đặt xuống giường.

Thiết lập hiệu lệnh ngủ

Mẹ nên tự thiết lập một “hiệu lệnh ngủ” như: hát ru, cho trẻ nghe nhạc nhẹ, kể chuyện… nhưng cần phải làm “thủ tục” này mỗi đêm. Do đó, nên chọn “thủ tục” vừa thích hợp với bé vừa khả thi đối với cha mẹ.

Vuốt ve bé thật nhẹ nhàng

Khi đặt em bé sơ sinh vào cũi hay giường ngủ, mẹ đừng quên đặt tay nhẹ nhàng lên bụng, bàn tay và đầu bé, sau đó vuốt ve và dỗ dành bé thật nhẹ nhàng. Hành động này tuy rất nhỏ nhưng lại là cách dỗ trẻ sơ sinh dễ ngủ nhanh nhất vì nó khiến trẻ có cảm giác an toàn, dễ chịu do có người thân yêu bên cạnh.

Mát-xa cho trẻ

Báo cáo của Viện nghiên cứu - Đại học Miami cho thấy: Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ được mát-xa nhẹ nhàng trong 15 phút sẽ nhanh chóng đi vào giấc ngủ và ngủ sâu hơn so với những trẻ chỉ được nghe kể chuyện trước khi ngủ.

Do đó, mẹ có thể áp dụng phương pháp này với bé yêu của mình để giúp bé ngủ ngon và tăng cường tuần hoàn máu, giúp bé khỏe mạnh và phát triển tốt hơn.

Tạo không gian dễ chịu

Một cách giúp trẻ ngủ sâu giấc chính là giữ phòng ốc mát mẻ, đảm bảo không khí trong lành, điều này không những có ích cho giấc ngủ mà còn rất quan trọng với sức khỏe của trẻ sơ sinh.

Mặc quần áo thoải mái

Cha mẹ nên chọn quần áo làm từ sợi vải tự nhiên (cotton) để tránh kích ứng da cũng như tránh được sự cọ xát khó chịu cho trẻ, giúp trẻ thoải mái hơn khi ngủ. Các loại vải tổng hợp thường khiến trẻ rất khó chịu và bứt rứt.

Cách dỗ trẻ sơ sinh ngủ trong 40 giây

Có một phương pháp rất mới từ một ông bố nước ngoài chia sẻ cách dỗ trẻ sơ sinh ngủ chỉ trong 40 giây, với một tờ khăn giấy khô mỏng. Bung tờ khăn giấy ra, chỉ dùng 1 lớp mỏng, nắm 2 góc của tờ giấy và trượt nhẹ lên mặt bé theo chiều từ trán xuống cằm.

Khi tờ khăn giấy lướt qua mắt bé, phản xạ tự nhiên bé sẽ nhắm mắt theo chiều lướt của chiếc khăn giấy. Lặp lại nhẹ nhàng và liên tục cho đến khi bé nhắm mắt lại. Phương pháp này có thể là một “thủ tục” gợi ý cho các gia đình đang loay hoay trong việc dỗ bé ngủ mỗi ngày.

Giấc ngủ không chỉ quan trọng đối với sự phát triển của trẻ mà còn quan trọng với sức khỏe của cha mẹ. Nên khôn ngoan trong việc lựa chọn cách dỗ trẻ sơ sinh ngủ thích hợp để cả con và mẹ đều được ngủ ngon.