Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ, XBB.1.5 hiện chiếm 40,5% tổng số ca mắc COVID-19 ở Mỹ và lây lan nhanh chóng. Chúng lần đầu tiên được xác định ở Mỹ vào cuối tháng 9/2022, chỉ chiếm 0,1% tất cả các ca bệnh trong cả nước, nhưng đến tháng 11-12/2022, các ca bệnh xuất hiện nhiều hơn ở New York.
XBB.1.5 phát triển từ XBB - lưu hành ở Vương quốc Anh vào tháng 9/2022. Biến thể phụ mới này là kết quả kết hợp các đoạn từ hai biến thể khác với nhau.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), XBB hiện được tìm thấy ở 70 quốc gia và gây ra các đợt gia tăng ca bệnh đột biến ở Ấn Độ và Singapore. Trong khi đó XBB.1.5 được phát hiện ở khoảng 30 quốc gia, trên khắp châu Âu, Australia và một phần của Đông Nam Á.
Nhà dịch tễ học cấp cao của WHO, bà Maria Van Kerkhove, cho biết XBB.1.5 là biến thể phụ Omicron dễ lây truyền nhất từng được phát hiện cho đến nay. Bà chia sẻ trong một cuộc họp báo của WHO ngày 4/1 rằng “Mối quan tâm của chúng tôi là mức độ lây truyền của nó".
Biến thể phụ mới này có một đột biến trong protein gai, nghĩa là nó có thể liên kết với các tế bào tốt hơn, đồng nghĩa với việc sao chép dễ dàng hơn và lây lan nhanh hơn.
Tuy nhiên, theo chuyên gia Francois Balloux thuộc Viện Di truyền học UCL ở Anh, XBB.1.5 được dự đoán không gây ra bệnh nghiêm trọng hơn các dòng SARS-CoV-2 khác đang lưu hành. Còn chuyên gia Andrew Pollard thuộc Viện Khoa học Đại dịch tại Đại học Oxford, Vương quốc Anh mong mọi người nên thận trọng để không gây ra nỗi sợ hãi rằng "mỗi biến thể mới báo trước một cuộc khủng hoảng mới trong đại dịch".