Tác dụng của cỏ ngọt được biết đến nhiều là loại thảo dược rất tốt cho các bệnh nhân bị tiểu đường. Ngoài ra, đây còn là loại cây có rất nhiều công dụng cho sức khỏe nếu được dùng đúng cách và hợp lý. Hãy cùng tìm hiểu cỏ ngọt chữa được bệnh gì qua bài viết dưới đây.
1. Cây cỏ ngọt là gì?
Cỏ ngọt là một cây thuộc họ Cúc, có tên khoa học là Stevia rebaudiana. Tại Việt Nam, chúng được gọi dưới nhiều tên khác nhau như: cúc ngọt, cỏ đường, cỏ mật.
Đặc điểm hình thái của cỏ ngọt:
Đây là cây thảo dược sống lâu năm, chúng có kích thước khá nhỏ, cao khoảng 100cm lúc trưởng thành. Khi được 6 tháng tuổi, phần gốc của cây sẽ hóa gỗ. Các nhánh thường tập trung dày hơn ở phần gốc, lá và các cành non của cây thường được bao phủ bởi một lớp lông tơ mịn.
Lá của loại cây này có phiến hình mũi mác, chiều dài khoảng 30 – 60mm, chiều rộng lá từ 15 – 30mm. Các lá thường mọc đối xứng và mặt lá hiển thị rõ 3 gân bắt đầu từ phần cuống.
Cỏ ngọt là cây thảo dược sống lâu năm, chúng có kích thước khá nhỏ
Đặc điểm phân bố:
Cây cỏ ngọt sinh trưởng và phát triển tốt nhất ở những vùng khí hậu cận nhiệt đới hoặc tập trung ở những nơi có lượng mưa ít vào mùa đông. Một số nghiên cứu ghi nhận rằng tại Việt Nam, loài dược liệu này được du nhập vào nước ta từ khoảng những năm 1990. Ngày nay, chúng được trồng rất phổ biến tại nhiều địa phương trên cả nước, phần lớn là ở những vùng núi cao tại: Hà Giang, Hòa Bình, Hưng Yên, Nghệ An,…
Hình thức thu hoạch và bộ phận sử dụng:
Cỏ ngọt thường được trồng và thu hái quanh năm. Tuy nhiên, cao điểm tập trung vào khoảng tháng 8. Búp non và lá cây là hai bộ phận được dùng chủ yếu. Khi thu hoạch, người ta sẽ cắt từng đoạn cành dài từ 20 – 25cm. Sau đó tiến hành loại bỏ các lá già và chỉ sử dụng những lá chưa bị hư hại.
Người ta sẽ sơ chế cỏ ngọt bằng phương pháp sấy khô ở nhiệt độ 30 – 40 độ C hoặc mang chúng đi phơi nắng tự nhiên cho đến khi khô hoàn toàn. Để bảo quản cỏ ngọt được lâu và chất lượng nhất, các nông dân sẽ tiến hành phun nước làm ẩm dược liệu và cho vào những túi ủ kín trong 2 – 3 ngày. Rồi lại mang chúng đi phơi nắng lại thêm một lần để bảo vệ được dược tính và độ ngọt của cỏ ngọt.
Thành phần hóa học:
Steviol là hoạt chất chính có nhiều trong cây cỏ ngọt, đây là một chất giúp tạo ngọt, chúng sẽ không bị phân hủy, không lên men, không độc và có mùi thơm nhẹ.
Do các steviosides trong thực vật không ảnh hưởng đến nồng độ glucose trong máu nên các nhà sản xuất thường chiết xuất chất này để làm phụ gia thực phẩm, tạo độ ngọt cho thức ăn với những người ăn kiêng, tiểu đường hay người mắc bệnh huyết áp. Hiện nay, nhiều sản phẩm từ cỏ ngọt trên thị trường đã dần thay thế đường hóa học, đảm bảo an toàn hơn cho sức khỏe con người.
2. Cách dùng và liều lượng
Có khá nhiều cách để sử dụng cỏ ngọt hiệu quả trong đời sống hằng ngày như:
- Phơi, sấy khô cho thêm vào các loại trà để tạo vị ngọt và tăng tác dụng chăm sóc sức khỏe.
- Thay thế đường hóa học trong chế biến thực phẩm.
- Nghiền mịn thành bột để trộn vào nguyên liệu làm bánh thay thế cho đường tinh luyện.
- Sử dụng làm chất tạo ngọt trong thực phẩm của những người ăn kiêng, người mắc bệnh tiểu đường.
Liều lượng khuyến nghị: 5 – 7 gam mỗi ngày.
Cây cỏ ngọt uống có tác dụng gì?
Nhiều người thường xuyên thấy sự có mặt của cỏ ngọt trong các loại thực phẩm dinh dưỡng, trà giảm cân nhưng không biết cỏ ngọt trị bệnh gì. Trên thực tế, trong cỏ ngọt chứa các dược tính rất tốt cho sức khỏe đã được cả Đông và Tây y chứng mình trong nhiều tài liệu nghiên cứu khoa học.
Theo Đông y:
Cỏ ngọt có chứa chủ yếu vị ngọt và có công dụng giúp hạ huyết áp, tiêu khát, lợi tiểu. Ngoài ra, chúng còn hỗ trợ điều trị tiểu đường, thông tiểu, chữa chảy máu chân răng.
Theo Y học hiện đại:
Cỏ ngọt chứa thành phần chính là stevioside và rebaudioside, vì thế độ ngọt của chúng gấp 250 – 300 lần đường mía. Mặc dù vậy, chất ngọt trong loại cây này không bị nhiệt phân, không vị vi khuẩn tấn công, không lên men ,đặc biệt là độ pH luôn giữ ở mức ổn định, vì thế chúng không ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe người dùng. Loài thảo dược này có những công dụng như:
- Người mắc bệnh cao huyết áp, tim mạch, phụ nữ mang thai.
- Người bị tiểu đường, béo phì mong muốn giảm cân.
- Người vừa mới phẫu thuật cắt dạ dày cần kiêng các loại đường kính, đường hóa học.
- Người đang sử dụng các loại thuốc chứa Digitalis, thuốc lợi tiểu nhóm thiazid.
- Phụ nữ muốn đẹp da, tăng sức đề kháng…
Cây Cỏ ngọt là một trong nhóm ít các loại dược liệu an toàn, nghĩa là chúng không có độc tính. Tại Trung Quốc, người ta đã cho tiến hành thí nghiệm trên chuột để đánh giá các độc tính của loại thảo dược này. Kết quả mang lại khá bất ngờ vì không tìm thấy các tác dụng phụ đáng kể đối với loài chuột được dùng làm thí nghiệm. Vì thế, người dùng có thể yên tâm khi sử dụng.
3. Một số bài thuốc chữa bệnh bằng cây Cỏ ngọt
+ Hỗ trợ chữa bệnh tiểu đường
Chất ngọt có mặt trong cây cỏ ngọt sẽ không tác động lên nồng độ Glucose trong máu. Vì thế, chúng tỏ ra rất tốt cho những bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường. Cách thực hiện bài thuốc hỗ trợ chữa tiểu đường bằng cỏ ngọt như sau:
- Bạn chuẩn bị cỏ ngọt phơi khô khoảng 2,5g. Sau đó, mang chúng đi sắc cùng với 200ml nước. Nên vặn nhỏ lửa đun đến khi nước cạn còn khoảng 50ml thì uống nóng. Lưu ý là chỉ nên uống 2 lần mỗi ngày, sau một thời gian bạn sẽ thấy tình trạng tiểu đường được cải thiện đáng kể.
- Người mắc bệnh cũng có thể sử dụng loại dược liệu này hàng ngày để tránh bệnh tái phát. Cỏ ngọt có thể giúp ngăn chặn việc gia tăng lượng đường trong máu khá hiệu quả.
+ Cải thiện tình trạng tăng huyết áp
Bạn có thể sử dụng cây cỏ ngọt chung với một số loại thảo dược khác thành bài thuốc giúp ổn định huyết áp ở những người có tiền sử tăng hoặc hạ huyết áp mãn tính. Bài thuốc như sau:
Chuẩn bị lá cỏ ngọt 6g, hoa hòe đã sao vàng 10g, hoa cúc 4g, quyết minh tử 12g, mang tất cả đi sao cháy và sắc với một lượng nước vừa đủ dùng trên lửa nhỏ để hỗn hợp ra hết dược chất. Bạn cần uống bài thuốc này hàng ngày, ít nhất là 2 tháng để đạt được hiệu quả tốt nhất.
+ Kiểm soát cân nặng
Một số thành phần có trong cỏ ngọt có thể làm giảm nhu cầu tiêu thụ đường và tinh bột của cơ thể. Chính vì thế, chúng giúp kiểm soát cân nặng tốt hơn các loại đường mía thông thường. Do đó, đây là loại thảo dược rất tốt cho những người thừa cân, béo phì.
Bạn có thể áp dụng bài thuốc hỗ trợ cải thiện cân nặng sau: lá cỏ ngọt phơi khô 7,5g. Đem sắc nước uống nhiều lần trong ngày. Bạn cần sử dụng trong một thời gian để thấy được hiệu quả.
+ Phòng ngừa bệnh tim mạch
Các hoạt chất có trong cây Cỏ ngọt hỗ trợ làm ổn định lượng Glucose trong máu, ngăn ngừa tình trạng mỡ trong máu hiệu quả, nhờ đó giúp phòng tránh các bệnh lý về tim mạch cho người sử dụng.
Bài thuốc này khá đơn giản, bạn chỉ cần chuẩn bị một lượng lá cỏ ngọt khô vừa đủ dùng. Nên sử dụng đúng liều theo hướng dẫn của các thầy thuốc Đông y để pha trà uống hàng ngày. Sử dụng cỏ ngọt hằng ngày đúng liều lượng quy định sẽ không gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe nên bạn không cần quá lo lắng.
Trên đây là một số thông tin về tác dụng của cỏ ngọt mà bạn đọc có thể tham khảo. Mặc dù được đánh giá là rất lành tính nhưng trước khi sử dụng, bạn cũng nên tham khảo qua ý kiến của bác sĩ hoặc các thầy thuốc Đông y. Nên dùng loại dược liệu này theo liều lượng được hướng dẫn để đạt hiệu quả tốt nhất.
