Khi ăn uống nhiều chất cay nóng, uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá làm tổn thương thận âm, tinh khô kiệt không sinh ra tinh trùng hoặc có sinh ra nhưng tinh trùng bị chết hoặc dị dạng. Sinh hoạt tình dục quá độ bừa bãi làm cả thận âm và thận dương đều hư  suy... dẫn đến di tinh hoặc mắc chứng dương nuy, tỷ lệ tinh trùng giảm sút không đủ để thụ thai. Khi đã ở tuổi trưởng thành, mắc bệnh quai bị biến chứng làm teo các ống sinh tinh trong tinh hoàn không còn khả năng sinh ra tinh trùng…

Trường hợp nam giới mắc chứng cường dương thường do mệnh môn hỏa cường làm cho dương vật luôn luôn cương cứng, đòi hỏi sinh hoạt tình dục nhiều lần trong ngày, thường phải tìm kiếm bạn tình hoặc thủ dâm; đây cũng là một bệnh lý thuộc chứng vô sinh. Tùy từng trường hợp mà dùng bài thuốc phù hợp như sau:

Triệu chứng: Liệt dương, di tinh, tảo tiết, sinh lý giảm sút, tinh thần mệt mỏi, khi giao hợp chỉ có tinh dịch không có tinh trùng để thụ thai.

Điều trị: Bổ thận tráng dương cố tinh.

Bài thuốc: “Ban long hoàn” phối hợp với bài “Cố tinh hoàn”: khiếm thực, bổ cốt chỉ, phục thần, thỏ ty tử, bá tử nhân, tật lê mỗi vị 12g; thục địa, long cốt, lộc giác giao, liên tu, mẫu lệ, liên tử mỗi vị 16g.

Cách dùng: Ngày uống 1 thang, sắc uống 3 lần trong ngày, uống trước khi ăn hoặc lúc đói.

Do sinh hoạt tình dục quá độ, làm thận tinh suy tổn, mệnh môn hỏa suy, tinh khí hư lạnh mà mắc chứng vô sinh.

Triệu chứng: Dương vật không cương cứng hoặc có cương nhưng không bền, lưng gối đau mỏi, hoạt tinh, số lượng tinh trùng giảm sút không đủ để thụ thai.

Điều trị: Bổ thận tráng dương sinh tinh.

Bài thuốc: “Tán dục đan”: thục địa 16g, đương qui 16g; bạch truật, nhục thung dung, ba kích, kỷ tử, đỗ trọng, tiên mao mỗi vị 12g; phụ tử (chế), sơn thù, tiên linh tỳ mỗi vị 8g; phí tử 7g, xà sàng tử 6g, nhục quế 6g.

Cách dùng: Ngày uống 1 thang, sắc uống 3 lần trong ngày, uống trước khi ăn.

Do ăn nhiều chất cay nóng, uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá làm thận dương hư suy. Thận mất đi sự chế hóa, không đủ khả năng sinh ra tinh trùng hoặc có sinh ra nhưng bị hủy diệt.

Triệu chứng: Âm tà đọng lại trong cơ thể làm ngực sườn đầy nghẽn, bụng dưới căng đầy, bụng phệ, tích nhiều mỡ, nhiều đờm dãi.

Điều trị: Ôn dương, tiêu đờm, giáng khí lợi thủy.

Bài thuốc: “Kim quĩ thận khí hoàn” phối hợp bài “Ngũ linh tán”: hoài sơn 16g; phụ tử (chế), thục địa (chưng rượu), xa tiền tử, ngụ vị tử, phục linh, trạch tả (sao muối), bạch truật mỗi vị 12g; quế chi, đan bì, ngưu tất mỗi vị 8g; sơn thù 6g, trư linh 18g.

Cách dùng: Ngày uống 1 thang, sắc uống 3 lần trong ngày, uống trước khi ăn.

Do thận âm hư liên lụy đến thận dương không sinh ra tinh trùng hoặc có tinh trùng nhưng không đủ số lượng, chất lượng kém, không có khả năng thụ thai.

Triệu chứng: Cơ thể người khỏe mạnh, sinh hoạt tình dục bình thường nhưng khi xuất tinh chỉ có tinh dịch không có tinh trùng. Hoặc có tinh trùng nhưng xét nghiệm loại tiến tới nhanh (A) = 0, loại tiến tới chậm hoặc = 0 hoặc có nhưng không đủ số lượng, chất lượng kém. Thường hay mỏi lưng, người có cảm giác lạnh, tay chân lạnh, hay mộng tinh hoặc hoạt tinh.

Điều trị: Ôn bổ thận, tráng dương tư âm sinh tinh.

Bài thuốc: “Tán dục đan” (đã giới thiệu ở trên) phối hợp với bài “Tế sinh bí tinh hoàn”: mẫu lệ, phục linh, long cốt, phí tử (hạt hẹ), thỏ ty tử mỗi vị 12g; ngũ vị tử 6g, bạch thạch chi 8g, tang phiêu tiêu 8g, hải cẩu pín 1 cái… Tùy theo bệnh tật và thể trạng của bệnh nhân mà gia một số vị thuốc khác cho thích hợp.

Cách dùng: Tán bột làm viên hoàn mật ong, mỗi viên 5g, ngày uống 3 lần, mỗi lần uống 2 viên trước khi ăn.