Dấu hiệu thường gặp khi bị sỏi thận

Bệnh nhân N.T.B. (sinh năm 1964) có tiền sử bị sỏi thận và đã được điều trị bằng phương pháp tán sỏi cách đây 7 năm. Tuy nhiên, gần đây bệnh nhân bị đau nhiều ở vùng hông lưng lan ra phía trước bụng, ngồi lâu bị tức, đến khám tại Bệnh viện (BV) Hoàn Mỹ Sài Gòn, siêu âm phát hiện sỏi thận 2 bên, kích thước sỏi khoảng 10 mm.

Bác sĩ đã cho chỉ định tán sỏi ngoài cơ thể bằng máy tán sỏi. Sau khi làm thủ thuật, sức khỏe bệnh nhân phục hồi nhanh, xuất viện chỉ sau 1 ngày nằm viện. Bệnh nhân cho biết “Tôi cảm thấy rất vui khi được bác sĩ chăm sóc, hướng dẫn tận tình. Quá trình thủ thuật đơn giản, chỉ mất 30 phút, không đau và hiện tại sức khỏe hồi phục tốt”.

Theo Bác sĩ Vũ Đình Kha, Trưởng khoa Tiết niệu BV Hoàn Mỹ Sài Gòn, các triệu chứng thường gặp khi bị sỏi thận là đau vùng hông lưng lan ra phía trước bụng, có thể đau đột ngột từng cơn hoặc đau liên tục, dữ dội.

BS Kha cho biết phần lớn không tìm thấy nguyên nhân gây ra sỏi thận. Tuy nhiên, có khoảng 10% nguyên nhân tạo sỏi như mắc dị tật bẩm sinh có tắc nghẽn hệ tiết niệu (niệu quản đôi, đài bể thận đôi, van niệu đạo,…) hoặc có thể do nhiễm trùng tiết niệu (viêm đường tiểu), các bệnh làm tăng canxi trong máu như gãy xương, bệnh tuyến giáp, bệnh gout (tăng acid uric làm hình thành sỏi).

Ngoài ra, chế độ ăn uống, sinh hoạt như uống ít nước, nhịn tiểu, ăn quá nhiều muối và dầu mỡ cũng là một trong những nguyên nhân gây sỏi thận. Nữ giới thường mắc sỏi thận nhiều hơn nam giới và bệnh thường xảy ra ở những vùng có khi hậu nắng nóng.

Sỏi dưới 5 mm, khi chưa có triệu chứng rõ rệt thì chưa cần can thiệp, chỉ điều trị nội khoa. Tán sỏi ngoài cơ thể thường cho kết quả tốt trong trường hợp kích thước sỏi dưới 2 cm.

Phòng ngừa sỏi thận bằng cách nào?

Để phòng ngừa bệnh sỏi thận, BS Kha khuyên nên có chế độ ăn không quá nhiều canxi và uống đủ nước theo cân nặng của cơ thể.

Cách tính lượng nước cần uống mỗi ngày như sau: Trọng lượng cơ thể (kg) x 0.033 (lít); nếu có vận động, tập thể thao (các hoạt động ra mồ hôi nhiều) thì cứ mỗi 30 phút vận động cộng thêm 355 ml nước.

Ngoài ra, để phát hiện sớm sỏi đường tiết niệu, chúng ta cần khám sức khỏe định kỳ hoặc khi có triệu chứng đau như trên, kết hợp với siêu âm bụng để phát hiện sỏi. Khi phát hiện có sỏi đường tiết niệu, nên theo dõi định kỳ tại các cơ sở y tế uy tín, để được điều trị kịp thời và hiệu quả.

Điều trị sỏi thận bằng phương pháp tán sỏi

Sỏi đường tiết niệu là những tinh thể rắn, hình thành trong thận từ các chất có trong nước tiểu. Những viên sỏi có kích thước khác nhau, có thể lớn đến vài cm gây ảnh hưởng đến đường tiết niệu (từ thận đến bàng quang).

Nếu không điều trị, sỏi sẽ rơi xuống niệu quản hoặc phát triển tại chỗ (tạị thận và càng ngày càng lớn gây ra bệnh thận ứ nước, nhiễm trùng và tổn thương làm hư thận).

Trong các bệnh lý về sỏi tiết niệu thì sỏi thận là bệnh thường gặp nhất. Trước đây, để điều trị bệnh này, các bác sĩ thường phải mổ hở để gắp sỏi. Tuy nhiên, phương pháp này tồn tại nhiều hạn chế.

Hiện nay, giới y khoa có rất nhiều phương pháp trị sỏi thận nhưng tán sỏi ngoài cơ thể được xem là giải pháp tiên tiến, hiện đại và hiệu quả nhất hiện nay bởi máy hoạt động theo nguyên lý dùng sóng chấn động ở bên ngoài cơ thể, tập trung vào viên sỏi với một áp lực lớn khiến viên sỏi vỡ và sau đó theo nước tiểu ra ngoài.

Ưu đểm của tán sỏi ngoài cơ thể là không xân lấn, không gây nguy hiểm, tránh phải phẫu thuật do đó tránh được các biến chứng của vết mổ và hồi phục nhanh. Bên cạnh đó, điều trị bằng phương pháp này sẽ ít tổn hại đến thận hơn so với phương pháp mổ hở. 

Đây là thủ thuật được thực hiện trong vòng 30 - 45 phút, tùy kích cỡ của sỏi. Thủ thuật khắc phục tình trạng sót sỏi trong phẫu thuật lấy sỏi, nhờ khả năng cho phép kiểm tra toàn bộ các đài bể thận và niệu quản.

BS Kha cho biết BV Hoàn Mỹ Sài Gòn đã đưa phương pháp tán sỏi ngoài cơ thể để điều trị bệnh nhân từ năm 2005 và đã điều trị thành công cho hơn 5000 ca bệnh.