Chia sẻ tại Hội nghị quốc gia về tình dục, sức khỏe và xã hội lần thứ 4 do Mạng lưới Ngăn ngừa và ứng phó bạo lực giới Việt Nam vừa tổ chức, bà Nguyễn Lê Hồng Phúc, Quản lý dự án bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng (World Vision Việt Nam), cho biết trong số khoảng 50 triệu người sử dụng internet ở Việt Nam có khoảng 1/3 ở độ tuổi chưa thành niên và thanh niên (từ 15-24 tuổi) và 68% trẻ em tự học cách sử dụng internet. 

Theo kết quả khảo sát của dự án thực hiện vào tháng 9-2018 trên địa bàn 3 quận của TP Đà Nẵng là Sơn Trà, Hải Châu và Cẩm Lệ cho thấy trẻ dưới 3 tuổi đã sử dụng internet, trong đó sử dụng nhiều nhất là đối tượng từ 10-11 tuổi, tiếp đến là độ tuổi 12-15 và 95% trẻ dùng internet tại nhà, có khoảng 17-18% trẻ sử dụng tại cửa hàng internet. 

Trẻ em cần được trang bị kỹ năng tự bảo vệ khi tham gia môi trường mạng - Ảnh: Ngọc Thắng

Cũng theo nghiên cứu này, hình thức xâm hại tình dục phổ biến nhất qua mạng là nhắn tin có liên quan đến tình dục cho trẻ, tiếp đến là việc lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc trẻ chứng kiến việc trình diễn khiêu dâm; chụp ảnh hoặc quay phim trẻ khoả thân để đưa lên mạng; ép trẻ xem bộ phận sinh dục của mình.... "Có tới 124 trẻ em (22%) đã từng trải qua việc bị xâm hại tình dục trực tuyến. Chủ yếu các em từ độ tuổi từ 12-15 tuổi" - bà Phúc cho biết trong báo cáo.

Trả lời câu hỏi "vì sao trẻ dễ bị xâm hại trên môi trường mạng?", bà Phúc cho rằng trẻ em chưa nhận thức đầy đủ về nguy cơ tiềm tàng của internet, còn phụ huynh thì gặp khó khăn trong vấn đề giám sát những hoạt động của con em mình trên internet. Theo khảo sát này, chỉ có 10,4% trẻ em có kiến thức cơ bản về xâm hại tình dục qua mạng, trong khi đó phụ huynh chỉ có 8,6% người có kiến thức cơ bản về vấn đề này.

Các thống kê gần đây cho thấy tình trạng xâm hại trẻ em qua mạng bằng hình thức khiêu dâm, dụ dỗ chat sex, cung cấp hình ảnh khiêu dâm... đang có xu hướng gia tăng. Theo các chuyên gia, loại tội phạm truyền thống đang có xu hướng chuyển sang hoạt động công nghệ cao, đặc biệt là tội phạm xâm hại tình dục trẻ em. Kẻ xấu có nhiều mánh khóe khác nhau để dụ dỗ trẻ, nếu trước đây là cho tiền ăn kem, chơi game, rủ đi chơi… thì nay dụ dỗ trẻ cung cấp hình ảnh, truyền trực tiếp hình ảnh khỏa thân qua facebook và các phần mềm giao tiếp xã hội là hình thức mới và đang gia tăng. 

Nghiên cứu của nhóm tác giả Nguyễn Lê Hồng Phúc và cộng sự thực hiện tại TP Đà Nẵng

"Những câu chuyện trên mạng tưởng là vui đùa, tử tế nhưng mục đích đằng sau đó có thể là cách thức lôi kéo trẻ em để xâm hại như: Nhắn tin có liên quan đến tình dục cho trẻ hay dụ dỗ trẻ chứng kiến việc trình diễn khiêu dâm.... Đã từng có một học sinh lớp 9 gọi đến tổng đài chia sẻ có quen một chị qua mạng xã hội.

Người này giới thiệu làm việc ở công ty giày thể thao có thương hiệu. Chị này có hứa sẽ gửi tặng cô bé một đôi giày mới sau khi cung cấp thông tin với điều kiện học sinh đã livestream khỏa thân cho chị xem. Sau khi đã có video trong tay, chị này đã ép nữ sinh phải làm nhiều động tác khiêu dâm khác..." - một chuyên gia chia sẻ.

Theo thống kê của Cục Cảnh sát hình sự - Bộ Công an, trong 4 năm qua đã xảy ra 8.382 vụ xâm hại trẻ em. Trong khi đó, xâm hại tình dục trẻ em có tới 6.786 vụ. Năm 2018 cả nước xảy ra 1.547 vụ xâm hại trẻ em, với gần 1.700 đối tượng, xâm hại 1.579 trẻ, trong đó có 1.293 em bị xâm hại tình dục.

 

60% đối tượng xâm hại tình dục trẻ em là người quen

Theo số liệu thống kê về trẻ em bị bạo hành của năm 2018 được cập nhật qua tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em 111: 60% đối tượng xâm hại tình dục trẻ em là người quen, hàng xóm; trên 21% đối tượng là người thân; giáo viên, nhân viên nhà trường.

Bà Khuất Thu Hồng, Trưởng Mạng lưới ngăn ngừa và ứng phó bạo lực giới tại Việt Nam, cho biết một trong những nguyên nhân dẫn đến các vụ lạm dụng trẻ em, bạo lực ngày càng gia tăng, thậm chí là vụ việc sau nghiêm trọng hơn vụ trước là do "rất nhiều người trong khi thương hại hoặc thông cảm với nạn nhân nhưng đồng thời lại nghi ngờ hoặc chê trách họ vì đã gây sự chú ý hoặc dễ dãi hay dại dột.

Họ nghĩ rằng chỉ những người không đứng đắn, có vấn đề, mới trở thành nạn nhân của những người xâm hại tình dục. Những giá trị cổ hủ, quan niệm sai lầm về nam tính hay nữ tính, cùng với định kiến và khuôn mẫu giới bất bình đẳng chính là nguyên nhân sâu xa của tình trạng này.