Tía tô là loại rau ăn bình dân, thường dùng gia vị trong ẩm thực Việt Nam và Hàn Quốc, có tên khoa học (danh pháp hai phần) là Perilla fructescens, thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae hay Labiatae). Chúng ta có thể tìm thấy thảo dược ở hầu hết mọi nơi. Loài cây này được trồng khá phổ biến từ Ấn Độ sang các nước Đông Á và Đông Nam Á.

Tía tô, một bài thuốc dân gian (Ảnh: Internet)

Tía tô là cây thảo sống quanh năm, có rễ củ trắng, có vị nồng cay, mọc hoang hoặc trồng nhiều nơi trong cả nước và châu Á. Cây ưa sáng và ẩm, thích hợp với đất thịt, đất phù sa. Tía tô ra hoa kết nhiều quả, sau khi quả già, cây tàn lụi, hạt giống phát tán ra xung quanh, đến mùa mưa ẩm năm sau mới nảy mầm. Cây được trồng bằng hạt.

Lá tía tô có màu xanh và tím nhạt giống như lá mơ lông nhưng mỏng hơn nhiều, thường mọc đối xứng nhau. Hình bầu dục, nhọn ở đầu, 2 bên mép lá có hình răng cưa, có lông mềm ở bề mặt lá. Cuống ngắn, dài từ 2 đến 3cm. Hoa mọc thành từng chùm ở nách cuống, nhỏ, thường có màu trắng và tím. 

Đây là loại rau thơm rất phổ biến, không chỉ dùng để ăn kèm với nhiều món ngon mà còn có tác dụng chữa bệnh. Hầu hết các bộ phận của tía tô đều có thể điều chế thuốc và có những công dụng khác nhau.

Để chế biến tía tô có rất nhiều cách, nhưng đơn giản nhất vẫn là rửa sạch rồi ăn như các loại rau sống khác, hoặc đun cùng nước uống. Hương vị của loại rau gia vị này được đánh giá là sự pha trộn giữa hồi hương, cam thảo, quế và bạc hà sát khuẩn. Chính vì thế nước tía tô tươi có vị dễ uống, thanh mát mà chứa nhiều công dụng tốt cho sức khỏe.

Nước tía tô có thể dùng thay nước lọc (Ảnh: Internet)

Lá tía tô có tác dụng ác làm đẹp da và chăm sóc da từ bên trong ngăn ngừa lão hóa bởi có chứa rất nhiều hợp chất có khả năng ngăn chặn sự tổng hợp tyrosinase hay melatonin, làm da trở nên trắng sáng hơn. Bên cạnh đó, nó còn được dùng để tẩy tế bào chết cho da, giúp loại bỏ các chất bẩn, làm mềm da và giảm vết chai sạn. Uống nước lá tía tô sẽ kích thích bài tiết qua tuyến mồ hôi, từ đó tăng cường bài tiết các chất độc có hại cho cơ thể nói chung và làn da nói riêng.

Uống nước lá tía tô thay thế nước lọc hàng ngày là phương pháp giảm cân cực kỳ hiệu quả do chứa protein thực vật, chất xơ cùng nhiều vitamin, khoáng chất thiết yếu có khả năng thúc đẩy dạ dày, tăng cường chuyển hóa, trao đổi chất. Đặc biệt, lượng chất xơ trong loại lá này còn có tác dụng tạo dựng cơ giúp vóc dáng săn chắc, thon gọn tương tự việc tập luyện thể dục, thể thao. Chiết xuất lá tía tô đã được chứng minh là ức chế sự tổng hợp tyrosinase và melatonin của chuột.

Ảnh minh họa: Internet

 Nước lá tía tô tươi còn có tác dụng hỗ trợ cho người bị bệnh gout (gút) do trong lá tía tô có chứa các hoạt chất làm giảm tương đối nồng độ acid uric trong máu người sử dụng. Điều này góp phần hỗ trợ cải thiện tình trạng cho những người đang bị bệnh gout. Tuy nhiên người bệnh vẫn nên hỏi ý kiến bác sĩ điều trị, để cân đối sử dụng hợp lí với loại thuốc được kê. Người bị cảm nóng không nên sử dụng nước lá tía tô.Uống quá nhiều nước tía tô trong một thời gian dài có thể gây chướng bụng, khó tiêu hoặc ảnh hưởng đến huyết áp.