Phương pháp ăn dặm kiểu Nhật: Chuyên gia gợi ý thực đơn mẫu lý tưởng cho bé

Tại hội nghị dinh dưỡng cho Nhi khoa năm 2015 tại Anh, phương pháp hướng dẫn ăn dặm của người Nhật được lưu ý 3 sự khác biệt trong các hướng dẫn lâm sàng về ăn dặm ở Châu Âu nói chung và ở Anh nói riêng. Các mẹ cho các bé ăn dặm kiểu Nhật nên chú ý:

• Hàm lượng sữa ít hơn so với hướng dẫn chung của Châu Âu
• Không tập trung nhiều vào chất đạm, giới thiệu chất đạm từ tháng thứ 7, tập trung chủ yếu vào rau củ quả cho những tuần đầu. 
• Phô mai và sữa chua được giới thiệu sớm hơn từ tháng thứ 7.

Độ tuổi bắt đầu ăn dặm kiểu Nhật

Theo hướng dẫn lâm sàng của Hiệp Hội Dinh Dưỡng Lâm sàng Anh, các bé Châu Á nói chung và các bé Nhật nói riêng thích hợp ăn dặm khi bắt đầu 5 tháng 15 ngày (Theo Báo cáo của GS.BS.Inoue và Hướng dẫn Ăn dặm của Bộ Y Tế Nhật)

Lượng sữa bé nên duy trì khi ăn dặm kiểu Nhật

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế Nhật Bản:

• 600ml/ngày cho bé 5.5-7 tháng
• 450ml/ngày cho bé 8 - 11 tháng

Số cữ ăn theo ăn dặm kiểu Nhật

• Bé 5,5 - 6 tháng tuổi: 1 cữ/ngày, kết hợp đủ Nhóm 1 và Nhóm 2
• Bé 7 - 8 tháng tuổi: 2 cữ/ngày, kết hợp đủ Nhóm 1, Nhóm 2, Nhóm 3 và Nhóm 4
• Bé 9 - 11 tháng tuổi: 3 cữ/ngày, kết hợp đủ Nhóm 1, Nhóm 2, Nhóm 3 và Nhóm 4

Nhóm chất dinh dưỡng trong phương pháp ăn dặm kiểu Nhật

Nhóm 1: Tinh bột (chủ yếu là gạo [cháo])
Nhóm 2: Rau củ quả
Nhóm 3: Chất đạm (Cá-thịt-đậu hủ- trứng - phô mai)
Nhóm 4: Dầu

Cách phân bố chất dinh dưỡng khi cho bé ăn dặm kiểu Nhật

Trẻ từ 5,5 - 6 tháng tuổi

Nhóm 1: 50gr cháo/cữ

Nhóm 2: 20gr rau/cữ

Thực đơn mẫu:

Sáng: sữa theo nhu cầu (khoảng 70ml)

9 giờ: ăn dặm: 50gr cháo + 20gr bí đỏ

12 giờ: sữa theo nhu cầu (khoảng 80ml)

15 giờ: Sữa theo nhu cầu (150ml)

17 - 18 giờ: sữa theo nhu cầu (150ml) 

Trước khi đi ngủ: 150ml

Trẻ từ 7 - 8 tháng tuổi

Nhóm 1: 80gr/cữ

Nhóm 2: 20-30gr/cữ

Nhóm 3: Cá (10-15gr/cữ), thịt (10-15gr/cữ), đậu hũ (30-40gr/cữ), trứng (lòng đỏ của 1 quả trứng/cữ), phô mai/sữa chua (50gr/ngày).

Nhóm 4: 1-2 muỗng dầu/ngày

Thực đơn mẫu:

Sáng: sữa theo nhu cầu (khoảng 150ml)

9 giờ: ăn dặm: 80gr cháo + 20gr bí đỏ + 15gr thịt heo 

12 giờ: sữa theo nhu cầu (khoảng 150ml)

15 giờ: 50gr sữa chua + 10gr hạt/ 

17 - 18 giờ: ăn dặm 80gr cháo + 20gr cà rốt +15gr cá + 1-2 muỗng dầu

Trước khi đi ngủ: 150ml

Bé 9 - 11 tháng tuổi

Nhóm 1: 90gr cháo/cữ hoặc 80gr cơm nát/cữ

Nhóm 2: 30-40gr rau xanh/cữ; 

Nhóm 3: Cá (15gr/cữ), thịt (15gr/cữ), đậu hũ (45gr/cữ), trứng (1 quả trứng/cữ), phô mai/sữa chua (70-80gr/ngày)

Nhóm 4: 1-2 muỗng dầu/ngày

Thực đơn mẫu:

Sáng: sữa theo nhu cầu (khoảng 150ml)

9 giờ: ăn dặm: 90gr cháo + 20gr bí đỏ + 15gr thịt heo

12 giờ: ăn dặm 90gr cháo + 45gr đậu hủ+ 20gr rau +1-2 muỗng dầu

15 giờ: 70gr sữa chua + 10gr hạt/ + 150ml

17 - 18 giờ: ăn dặm 80gr cơm nát + 20gr khoai lang + 15gr cá 

Trước khi đi ngủ: 150ml

Hiểu đúng về nước dùng rau củ và nước dùng Dashi của người Nhật

Theo báo cáo tại hội đồng Nhi Khoa Hyogo, Giáo sư Bác sĩ Tsutie nhấn mạnh các nước dùng không thay thế chất dinh dưỡng từ thực phẩm "thật" đến từ rau củ thật, thịt cá thật, thậm chí rong biển thật.

Nước dùng chỉ tạo vị nhưng thành phần dinh dưỡng là rất ít, đặc biệt các nước dùng từ cá và rau củ (rất nhiều vitamin nhóm B, và C, cùng nhiều chất khoáng đánh mất trong lúc chế biến nước dùng). Đây cũng cũng là kết luận của Giáo sư Bác sĩ Yuan (năm 2009) trên phân tích hàm lượng chất dinh dưỡng từ nước dùng bông cải và Giáo sư Bác sĩ Ismail (năm 2004) phân tích trên hàm lượng cá. Báo cáo cũng cho biết hàm lượng canxi và chất đạm trong nước dùng nấu từ xương ống cũng rất thấp.

Do đó, nước dùng có hàm lượng chất dinh dưỡng rất thấp, bé vẫn cần bổ sung cá, thịt và rau củ thật, không nên chỉ cho bé ăn cháo nấu với nước dùng. 

Bác sĩ Nguyễn Hoàng Anh

Khoa dinh dưỡng Nhi Bệnh viện Hoàng gia Wocester (Vương quốc Anh)