Chăm sóc sức khỏe răng miệng cho bà bầu cần chú ý gì?

Nhiều nghiên cứu y khoa đã chứng minh sức khỏe răng miệng có ảnh hưởng lớn tới sức khỏe toàn thân, đặc biệt trong giai đoạn mang thai.

Bằng cách chú ý giữ vệ sinh răng miệng và thói quen ăn uống góp phần hạn chế nguy cơ gây bệnh răng miệng trong thời kì này. Nha sĩ cũng sẽ giúp bạn chăm sóc răng miệng tốt hơn trong giai đoạn đặc biệt này.

Chăm sóc sức khoẻ răng miệng, bao gồm cả chụp X-quang nha khoa, gây tê là tương đối an toàn ở bất cứ thời điểm nào của thai kì.

Hơn nữa, Hiệp hội nha khoa Hoa Kỳ và Hội nghị sản phụ khoa Hoa Kỳ đã đồng thuận rằng trong các trường hợp có chỉ định điều trị nha khoa, như nhổ răng, điều trị tuỷ,.. có thể được thực hiện một cách an toàn trong khi mang thai và việc điều trị chậm trễ có thể dẫn đến tình trạng phức tạp hơn.

Khi điều trị cho bệnh nhân mang thai, cần phối hợp cùng với bác sĩ sản khoa để đưa ra quyết định điều trị tốt nhất cho bệnh nhân.

Một số tình trạng răng miệng hay gặp ở phụ nữ mang thai

Viêm lợi 

Có thể là kết quả của sự thay đổi nội tiết làm tăng đáp ứng quá mức của mô lợi với vi khuẩn. Rất nhiều nghiên cứu gần đây chỉ ra mối liên hệ giữa viêm nha chu của mẹ và kết quả mang thai.

Một tổng quan của 23 nghiên cứu đánh giá hệ thống được thực hiện năm 2016 đã kết luận về mối quan hệ của viêm nha chu và sinh non, trẻ thiếu cân, tiền sản giật.

Cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định mối liên quan giữa viêm nha chu và kết quả thai kì, tuy nhiên nếu viêm nha chu diễn tiến trong thai kì thì việc điều trị lấy cao răng và làm nhẵn bề mặt thân-chân răng được công nhận là an toàn để thực hiện.

Sâu răng

Có thể xảy ra do sự thay đổi của chế độ ăn uống ví dụ như tăng ăn vặt, tăng acid trong miệng do nôn, khô miệng hoặc vệ sinh răng miệng kém do buồn nôn và nôn.

U lợi 

Tổn thương tăng sinh ở mô lợi, có thể phát triển do thay đổi nội tiết.

Mòn răng

Có thể xuất phát từ nôn nhiều do ốm nghén. Bà bầu nên được khuyến khích tránh đánh răng ngay sau khi nôn. Thay vào đó, nên lựa chọn súc miệng bằng dung dịch pha loãng 1 cốc nước với 1 thìa cà phê baking soda để trung hoà acid.

Cách vệ sinh răng miệng cho phụ nữ mang thai

Do sự tăng nguy cơ viêm lợi và sâu răng nên tầm quan trọng của việc chăm sóc vệ sinh răng miệng tốt hàng ngày cần được nhấn mạnh với phụ nữ mang thai. Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ (The American Dental Association) đã đưa ra những lời khuyên sau đây để có được một thói quen vệ sinh răng miệng tốt:

- Đánh răng 2 lần mỗi ngày bằng bàn chải lông mềm trong 2 phút, sử dụng cùng với kem đánh răng chứa Fluoride.

- Thay bàn chải mỗi 3 đến 4 tháng hoặc sớm hơn nếu lông bàn chải bị xơ, mòn. Khi lông bàn chải trở nên xơ, mòn thì hiệu quả làm sạch răng sẽ suy giảm, có thể gây kích thích lợi.

- Làm sạch kẽ răng bằng chỉ tơ nha khoa sau mỗi bữa ăn. Điều này sẽ giúp loại bỏ thức ăn và mảng bám giữa các kẽ răng và một phần cổ răng dưới lợi.

Nếu xác định cần liệu pháp bổ sung Fluoride tại chỗ để giảm thiểu ảnh hưởng của sự mòn răng thì bôi varnish Fluoride có thể được ưu tiên hơn liệu pháp áp gel Fluoride do gây buồn nôn.

Chế độ dinh dưỡng cũng ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng: Chế độ ăn uống lành mạnh đa dạng, cân bằng từ nhiều nguồn thực phẩm khác nhau như: ngũ cốc, rau, hoa quả, thịt, cá, trứng, các sản phẩm từ sữa, chất béo,.. Đồng thời bà bầu nên hạn chế ăn vặt.

Mỗi lần bạn sử dụng thức ăn hoặc đồ uống có chứa đường, các vi khuẩn trong miệng bạn sẽ giải phóng acid tác động đến răng của bạn, tăng nguy cơ phát triển sâu răng.

Bạn nên đến khám nha sĩ ngay khi có kế hoạch mang bầu để phòng và điều trị các bệnh răng miệng trước khi có nguy cơ tiến triển nặng hơn trong quá trình mang thai như viêm lợi, sâu răng, viêm tủy răng, răng khôn có nguy cơ biến chứng,.. nhằm giảm thiểu can thiệp trong quá trình mang thai.

Sử dụng thuốc và X-quang nha khoa trong thai kì như thế nào?

Thuốc

Các câu hỏi về thuốc gây tê cục bộ và kháng sinh được sử dụng trong nha khoa là khá phổ biến. Các thuốc được coi là an toàn khi sử dụng bao gồm:

- Gây tê cục bộ (có hoặc không có epinephrine)

- Kháng sinh: Penicillin, Amoxicillin, Cephalosporins, Clindamycin, Metronidazole.

Sử dụng các loại thuốc khác cần tham khảo bác sĩ sản khoa của bệnh nhân để cân nhắc rủi ro và lợi ích.

XQ nha khoa

Chụp X-quang được cho là tương đối an toàn đối với phụ nữ mang thai ở tất cả các giai đoạn trong quá trình mang thai. Mặc dù bức xạ từ X quang nha khoa rất thấp nhưng thai phụ vẫn cần được bảo vệ bởi áo chì để hạn chế tối đa tia X tiếp xúc với thai nhi.

Trong thời kì mang thai, phụ nữ có thể gia tăng nguy cơ mắc các bệnh như viêm lợi cũng như sâu răng, cần nhận được sự tư vấn của cả bác sĩ sản khoa và nha sĩ về tầm quan trọng của vệ sinh răng miệng tốt trong suốt thai kỳ

Khám sức khoẻ răng miệng định kì và điều trị khi có chỉ định bao gồm cả sử dụng thuốc gây tê cục bộ và chụp X-quang nha khoa là an toàn ở bất cứ giai đoạn nào của thai kì.

Bác sĩ Tạ Thu Anh

Khoa Răng Bệnh viện Trung ương Quân đội 108