Thay đổi thói quen ăn uống, đặc biệt là lựa chọn thực phẩm tốt để duy trì cân nặng là điều quan trọng với bệnh nhân đái tháo đường. Ảnh: Pexels.

Bệnh đái tháo đường (tiểu đường) được kiểm soát tốt khi bệnh nhân kiểm soát tốt lượng đường huyết.

Theo hướng dẫn của Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM (HCDC), song với việc sử dụng thuốc, kiểm soát đường huyết còn có thể thực hiện qua 3 cách dưới đây:

Giảm cân

Các nghiên cứu cho thấy tình trạng béo phì, thừa cân và ít vận động thể lực là những yếu tố chính dẫn đến mắc bệnh, cũng như thúc đẩy bệnh tiến triển thông qua sự tích lũy mỡ tạng và đề kháng với insulin.

Mục tiêu giảm 3-7% so với cân nặng ban đầu và duy trì ở ngưỡng này có thể giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn. Với ngưỡng từ 10% trở lên, các lợi ích sẽ rõ ràng. Tuy nhiên, vấn đề chính là duy trì cân nặng và đạt giảm cân chậm mà bền vững, với tốc độ giảm không quá 0,5 – 1 kg/tuần. Để đạt được mục tiêu này, việc thay đổi chế độ ăn, tiết chế đường và vận động là cần thiết.

Vận động

Vận động được chứng minh không những cải thiện kiểm soát đường huyết mà còn giúp cải thiện huyết áp, mỡ máu và tăng chất lượng cuộc sống.

Người bệnh thực hiện các hình thức vận động đơn giản như đi bộ nhanh, làm việc nhà, khiêu vũ, bơi lội, đạp xe hoặc chơi thể thao. Người bệnh nên tập luyện trung bình 30 phút mỗi ngày, có 1-2 ngày nghỉ mỗi tuần để phục hồi.

Đối với các môn thể thao vận động cường độ cao như đá bóng, bóng rổ, bóng chuyền, có thể rút ngắn thời gian vận động cần thiết (3 ngày/tuần).

Lưu ý, người bệnh cần thử đường huyết trước khi tập thể dục, nếu đường huyết dưới 100 mg/ dL, bệnh nhân có thể cần ăn nhẹ. Người bệnh nên uống đầy đủ nước khi vận động, đặc biệt nếu ra mồ hôi nhiều hoặc thở nhanh.

Sau khi tập luyện, người bệnh nên kiểm tra tay, chân xem có vết đứt, rách hay vị trí nào tấy đỏ, chảy máu hay không. Điều này giúp hạn chế các vết thương nhiễm khuẩn khó lành.

Thay đổi lối sống, thói quen không phù hợp

Các thói quen bao gồm hút thuốc lá và uống rượu, bia góp phần thúc đẩy bệnh lý mạch máu nhỏ vốn đã trầm trọng ở bệnh nhân đái tháo đường. Một số bệnh nhân có thói quen bỏ bữa ăn, đặc biệt là ăn sáng, cần phải điều chỉnh lại do nguy cơ hạ đường huyết khi sử dụng thuốc điều trị đái tháo đường.

Đối với những bệnh nhân lớn tuổi, có thể chuẩn bị kẹo đường hoặc trái cây khô để sử dụng khi có biểu hiện hạ đường huyết.