Công trình dẫn đầu bởi bác sĩ David D. Ho (Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Aaron Diamond AIDS - Mỹ) và giáo sư y khoa Helen Wu (từ trường y khoa Columbia University Vagelos College of Physicians and Surgeons - Mỹ) đã xem xét khả năng "thoát miễn dịch" của 3 biến chủng phụ Omicron mới là BA.2.12.1, BA.4 và BA.5, bộ ba đang gây làn sóng Covid-19 mới trên toàn cầu.

Ba biến chủng phụ này được đem đối chiếu với BA.2 Omicron, "kẻ thống trị" toàn cầu kể từ làn sóng Omicron đầu tiên cho đến khi bị BA.5 "soán ngôi" vào tuần trước, theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO).

Vắc-xin hiện tại vẫn bảo vệ tốt khỏi bệnh nặng nếu tiêm đủ mũi cơ bản/ mũi tăng cường, tuy nhiên khả năng chống nhiễm đột phá giảm mạnh với các dòng SARS-CoV-2 mới (Ảnh minh họa từ MEDICAL XPRESS)

Kết quả công bố trên tạp chí khoa học Nature cho thấy BA.2.12.1 chỉ có khả năng thoát miễn dịch (tức chống lại miễn dịch được tạo ra bởi vắc-xin và các lần nhiễm Covid-19 trước) cao hơn BA.2 "một cách khiêm tốn" - 1,8 lần.

Trong khi đó, cặp đôi BA.4 và BA.5 có khả năng thoát miễn dịch mạnh hơn BA.2 tới 4,2 lần!

Nhóm nghiên cứu giải thích rằng đột biến L452 được tìm thấy trong cả BA.2.12.1, BA.4 và BA.5 tạo điều kiện thuận lợi cho việc thoát khỏi một số kháng thể hướng đến cái gọi là vùng 2 và 3 của vùng liên kết thụ thể. 

Đột biến  F486V được tìm thấy trong BA.4 và BA.5 tạo điều kiện thuận lợi cho việc thoát khỏi một số kháng thể nhóm 1 và 2, dù làm giảm ái lực tăng đột biển đối với thụ thể virus. Tuy nhiên, đột biến đảo ngược R493Q mà chúng đồng thời sở hữu đã khôi phục ngay ái lực bị mất mát đó.

 

Không chỉ chống lại kháng thể do vắc-xin và các lần nhiễm SARS-CoV-2 trước đó, các dòng phụ mới này cũng làm giảm hiệu lực của một số loại kháng thể điều trị được phép sử dụng trong lâm sàng. Trong số các loại được phê duyệt chỉ có bebtelovimab là giữ nguyên hiệu lực.

Các tình nguyện viên tham gia nghiên cứu này đều là những người đã có miễn dịch khá tốt nhờ tiêm 3 mũi hoặc tiêm 2 mũi sau đó nhiễm đột phá. Vắc-xin các tình nguyện viên này sử dụng là vắc-xin mRNA.

"Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy khi những biến chủng phụ có khả năng lây truyền cao lan rộng toàn cầu, chúng sẽ dẫn đến nhiều ca nhiễm đột phá hơn ở những người đã được tiêm chủng và tiêm chủng tăng cường với vắc-xin mRNA hiện có" - tờ Medical Xpress dẫn lời bác sĩ Ho.

Ông cũng nhấn mạnh mặc dù các dòng phụ mới có khả năng gây ra nhiễm đột phá cao, nhưng tiêm vắc-xin vẫn chứng minh được hiệu quả tốt trong việc chống lại bệnh nặng.

Trong tuần qua, nhiều cơ quan quản lý trong lĩnh vực y tế Âu - Mỹ đã kêu gọi nỗ lực sản xuất vắc-xin thế hệ mới, được cải tiến để chống lại mọi biến chủng hoặc ít nhất chống được BA.4 và BA.5. 

Nhiều "ông lớn" trong ngành vắc-xin như Pfizer, Moderna, Novavax... hứa hẹn tung ra vắc-xin nhắm mục tiêu Omicron trong mùa thu tới để làm mũi tăng cường tiếp theo.