Hầu hết mọi người đều biết tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe tim mạch và phòng tránh các bệnh mãn tính khác như tiểu đường, viêm khớp, … Tuy nhiên, sức khỏe não bộ đôi khi không được chú ý nhiều và nhiều người chỉ nhận ra vấn đề khi họ đã lớn tuổi. Khi đó, sức khỏe não bộ có thể đã bị tổn hại đáng kể.

Nếu bạn đang gặp phải bất kỳ dấu hiệu nào trong số năm dấu hiệu này, điều đó cho thấy sức khỏe não bộ của bạn cần được chú ý. Hãy cố gắng thực hiện một số thay đổi để não hoạt động tốt và duy trì được trạng thái khỏe mạnh ngay cả khi bạn đã lớn tuổi.

1. Ngủ không ngon

Bộ não của bạn có một cơ chế tự thải độc gọi là hệ thống glymphatic. Mỗi đêm trong giai đoạn ngủ sâu, não sẽ thải các chất cặn bã đã tích tụ trong não vào ban ngày, bao gồm cả các sản phẩm phụ trao đổi chất bình thường từ hoạt động của tế bào thần kinh.

Khi bạn ngủ không đủ giấc, quá trình thải độc này có thể bị gián đoạn, gây tích tụ chất độc trong não. Vì bạn thường ngủ sâu vào nửa đầu của đêm nên thức khuya có thể hạn chế thời gian ngủ sâu và ảnh hưởng đến khả năng tự làm sạch và giải độc của não.

Các vấn đề về giấc ngủ cũng có thể là dấu hiệu của chứng ngưng thở khi ngủ (có thể do thừa cân), căng thẳng, trầm cảm, thay đổi nội tiết tố, thậm chí là bệnh tim.

Nếu bạn không ngủ, điều quan trọng là phải tìm ra lý do tại sao và liệu bạn có thể thực hiện các biện pháp để cải thiện giấc ngủ của mình hay không, chẳng hạn như có một thói quen ngủ phù hợp, ngủ trong phòng tối mát mẻ, đi ngủ sớm hơn một chút và không ăn trong vòng 3 -4 tiếng trước khi đi ngủ.

2. Thường ở trong trạng thái tâm trạng tiêu cực

Những thay đổi trong cảm xúc, tâm trạng rất có thể là tín hiệu từ não của bạn. Thường xuyên lo lắng, cáu kỉnh, buồn bã, thiếu kiên nhẫn hoặc bùng phát tức giận có thể là những dấu hiệu ban đầu của chứng sa sút trí tuệ, đột quỵ, tăng huyết áp hoặc thậm chí là bệnh tiểu đường. Nhưng cũng có thể đó chỉ đơn giản là những dấu hiệu cho thấy bạn không cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết cho não để duy trì trạng thái cân bằng. và khỏe mạnh.

Sự thiếu hụt vitamin B (đặc biệt là B9 (folate) và B12) và kẽm có thể gây ra các vấn đề về  cảm xúc như trầm cảm, cáu kỉnh cũng như suy giảm nhận thức. Quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn cũng liên quan đến việc tăng nguy cơ trầm cảm, suy giảm nhận thức nhẹ và rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD).

Bạn nên chuyển sang chế độ ăn với thực phẩm giàu chất dinh dưỡng hơn. Chế độ ăn kiểu Địa Trung Hải đã được chứng minh là có thể cải thiện các vấn đề về tâm trạng bởi polyphenol từ rau và trái cây, cùng với axit béo omega-3 từ hải sản là những chất dinh dưỡng tuyệt vời cho não. Cũng có khá nhiều bằng chứng cho thấy tập thể dục có thể làm giảm các vấn đề về tâm trạng như trầm cảm, lo lắng, mệt mỏi và tương tác xã hội.

3. Không thể tập trung

Không thể tập trung là điều vô cùng khó chịu, đặc biệt là khi bạn có việc phải làm! Đó cũng có thể là dấu hiệu cho thấy bạn đang quá căng thẳng, ngủ không đủ giấc, uống không đủ nước, ăn không ngon hoặc không tập thể dục. Tất cả đều có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung của bạn.

Các vấn đề về tập trung cũng có thể là dấu hiệu của bệnh trầm cảm. Nếu bạn đang gặp vấn đề trong việc tập trung, điều tốt nhất bạn có thể làm cho bản thân và cho não bộ là cải thiện lối sống của mình. Tránh ăn vặt, tập thể dục, ngủ nhiều hơn và cố gắng giảm căng thẳng.

Bạn cũng nên rèn luyện các bài tập cho não để tập trung tốt hơn. Giảm thiểu các hoạt động làm phân tâm như lướt mạng xã hội trong khi làm việc, đồng thời luyện tập tập trung trong thời gian ngắn, sau đó nghỉ giải lao để làm mới bộ não cho đến khi bạn học lại các kỹ năng tập trung.

Hãy luyện tập tập trung trong 10 phút vào một việc gì đó mà không để bản thân bị phân tâm và xây dựng khả năng chịu đựng của bạn. Đó cũng được xem như một bài tập luyện cho trí não.

4. Cảm thấy kiệt quệ về cảm xúc, thể chất và tinh thần

Nếu bạn đã đánh mất niềm đam mê và động lực, bạn có thể đang mắc phải tình trạng cạn kiệt về cảm xúc, thể chấy, tinh thần của não bộ được gọi là hội chứng Burnout. Hội chứng Burnout xảy ra cho căng thẳng quá mức và kéo dài, biểu hiện qua việc hứng thú với công việc, cực kỳ mệt mỏi, hoài nghi, mất tự tin, tức giận, thù địch, cảm thấy làm việc không hiệu quả hoặc có cảm giác vô dụng. Căng thẳng mãn tính gây khó khăn cho não và việc giải phóng liên tục các hormone căng thẳng như cortisol có thể làm cạn kiệt nguồn dự trữ của não nếu bạn không bao giờ cho mình cơ hội phục hồi sau căng thẳng.

Hội chứng Burnout thường xảy ra ở những người làm việc trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe hoặc những người chăm sóc sức khỏe, nhưng nó cũng có thể xảy ra với bất kỳ ai lơ là việc chăm sóc bản thân. Giải pháp tốt nhất là dành một chút thời gian nghỉ ngơi và làm mới bản thân để não bộ phục hồi.

5. Không muốn giao tiếp với mọi người

Sự rút lui khỏi xã hội là một dấu hiệu cho thấy có điều gì đó không ổn. Nó có thể là dấu hiệu trầm cảm, lo lắng hoặc các vấn đề sức khỏe tâm thần nghiêm trọng khác hoặc cũng có thể chỉ là dấu hiệu của căng thẳng và choáng ngợp.

Khi bạn cảm thấy như thể bạn đang muốn rút lui khỏi các cuộc trò chuyện và các mối quan hệ, giải pháp đơn giản và dễ thực hiện là một cuộc gọi điện video thông thường với gia đình, với bạn thân hoặc một hẹn hò cà phê mỗi tuần một lần. Nhiều người đã quen với việc cô lập và sống một mình trong thời gian đại dịch nhưng nó không tốt cho não bộ. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người tham gia nhiều hơn vào xã hội có nhiều chất xám hơn trong não, ít bị sa sút trí tuệ và các rối loạn chức năng não khác, đặc biệt là đối với phụ nữ.