Ở Việt Nam, tỉ lệ vô sinh, hiếm muộn ngày càng tăng cao. Cứ 6 cặp vợ chồng lại có một cặp bị chẩn đoán vô sinh. Có nhiều cặp vợ chồng được chẩn đoán vô sinh, dưới sự hướng dẫn của bác sĩ đã có thể phục hồi khả năng sinh sản với những pháp đồ điều trị hợp lý. Chính vì vậy, vấn đề giáo dục và và chú trọng tới chăm sóc sức khỏe sinh sản đang ngày càng được quan tâm. 

Vô sinh được chia ra làm hai loại: vô sinh sơ cấp (khi hai vợ chồng không thể có con) và vô sinh thứ cấp ( khi cặp vợ chồng đã có con trước đó nhưng không thể sinh thêm con tiếp theo). Dưới đây là 10 nguyên nhân phổ biến gây vô sinh mà cặp vợ chồng nào cũng cần biết.

Rối loạn rụng trứng

Có nhiều nguyên nhân gây ra rối loạn rụng trứng hoặc khiến chu kỳ rụng trứng không đều mà mất cân bằng nội tiết là một trong những nguyên nhân chính. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ.

Khi tuyến yên - cơ quan sản xuất ra các hoóc-môn kiểm soát hoạt động của buồng trứng không tương tác với buồng trứng hiệu quả và các nang trứng hoạt đông không bình thường sự rụng trứng sẽ không xảy ra. Chất lượng trứng kém, rối loạn hormone, chế độ dinh dưỡng kém, thường xuyên bị căng thẳng, lối sinh hoạt không khoa học, quá béo hoặc yếu tố di truyền cũng là các nguyên nhân gây mất cân bằng nội tiết tố.

Khi rối loạn rụng trứng, mọi tính toán theo chu kỳ đều sẽ không còn tác dụng. (Ảnh minh họa)

Lượng tinh trùng thấp

Các bác sĩ đã tìm ra rằng người có ít hơn 20 triệu tinh trùng/1ml tinh dịch có nguy cơ vô sinh cao. Nguyên nhân dẫn đến lượng tinh trùng thấp là do thói quen sinh hoạt không lành mạnh, uống nhiều rượu bia, hút thuốc, sống trong vùng bị ô nhiễm môi trường, mặc quần áo chật, yếu tố di truyền hoặc sử dụng hóa trị liệu điều trị ung thư.

Tinh trùng yếu

Tinh trùng yếu có thể do đặc điểm hình thái, cấu tạo của tinh trùng hoặc do khả năng di chuyển về phía trứng, nếu tinh trùng bơi không đúng cách thì cơ hội thụ thai là rất thấp. Đây là nguyên nhân của khoảng 25% các ca được chẩn đoán vô sinh. Đa số nguyên nhân khiến tinh trùng yếu cũng như nguyên nhân khiến số lượng tinh trùng thấp.

Hãy có lối sống sinh hoạt khoa học, tránh xa rượu bia. (Ảnh minh họa)

Tắc ống dẫn trứng

25% các ca vô sinh là do người vợ bị tắc ống dẫn trứng. Khi bị tắc ống dẫn trứng, trứng sẽ không thể di chuyển được từ buồng trứng xuống tử cung, do đó khả năng thụ thai gần như bằng 0. Nguyên nhân chính gây ra tắc ống dẫn chứng là chủ yếu là do nhiễm khuẩn, do u xơ tử cung hoặc có thai ngoài tử cung .

Lạc nội mạc tử cung

Đây là nguyên nhân gây ra 30-35% các ca vô sinh (gần gấp đôi các nguyên nhân khác). Trong kì kinh nguyệt bình thường, lớp lót mặt trong tử cung sẽ được tạo thành và bong ra mỗi tháng. Nhưng những tế bào nội mạc này di chuyển đến một nơi khác ngoài buồng tử cung và không được loại bỏ ra khỏi cơ thể, gây tích tụ máu và gây dính không thụ thai được. Hiện nay chưa có khẳng định nào chắc chắn cho nguyên nhân gây ra lạc nội mạc tử cung. Khi thấy bản thân có dấu hiệu bị lạc nội mạc tử cung, bạn nên đến ngay các bệnh viện chuyên sản phụ khoa để được khám chữa kịp thời. 

Hiện nay khoa học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây nên lạc nội mạc tử cung. (Ảnh minh họa)

Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)

Hội chứng buồng trứng đa nang là rối loạn liên quan đến mất cân bằng hormone và kháng insulin, gây nên các hiện tượng bất thường trong chu kì, thừa cân, rậm lông, mụn, làm rụng tóc…Triệu chứng của PCOS biểu hiện rất khác nhau , khó chẩn đoán và ảnh hưởng tới 4-18% phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ.

Sự khác biệt giữa buồng trứng bình thường và buồng trứng đa nang. (Ảnh minh họa)

Suy buồng trứng sớm

Chỉ số AMH (dự trữ buồng trứng) thấp trước tuổi 40 có thể là dấu hiệu của suy buồng trứng sớm, gây giảm khả năng sinh sản và có thể dẫn tới vô sinh. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng tới buồng trứng và trứng như mất cân bằng nội tiết, di truyền, điều trị ung thư bằng hóa trị liệu và đặc biệt do lối sống không lành mạnh, hút thuốc, uống bia rượu nhiều, công việc ngồi quá nhiều và sống trong môi trường độc hại.

Kháng thể kháng tinh trùng

Ở nam giới, cơ thể có thể tạo ra các kháng thể kháng tinh trùng chống lại tinh trùng của chính bản thân. Hiện tượng này xảy ra sau khi tinh hoàn bị thương, sau phẫu thuật (sinh thiết, thắt ống dẫn tinh) hoặc là hệ quả của viêm tiền liệt tuyết. 70% các ca thắt ống dẫn tinh sẽ tạo ra hiện tượng tự miễn.

Ở một số chị em, cơ thể cũng có phản ứng dị ứng với tinh trùng của bạn đời. Hệ thống miễn dịch tự động tạo ra kháng thể chống sự thâm nhập của tinh trùng của bạn đời. Nguyên nhân có thể do sự kích ứng của các mô âm đạo với tinh dịch dẫn đến mẩn ngứa, viêm loét hoặc cảm thấy đau đớn khi làm chuyện ấy.

Tắc mào tinh

Nguyên nhân gây tắc mào tinh đa phần là do viêm nhiễm, đặc biệt do mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục như bệnh lậu, bệnh do nhiễm khuẩn virus Chalamydia. Các bệnh này nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây tắc mào tinh dẫn tới nguy cơ vô sinh.

Cả hai vợ chồng đều vô sinh

Khoảng 20-30% trường hợp vô sinh là do nguyên nhân đến từ cả hai vợ chồng. Cả nam giới và phụ nữ trong trường hợp này đều phải kiên trì chữa trị triệt để nguyên nhân gây ra vô sinh từ hai phía nếu hi vọng có thể sinh con sau đó.