Sáng 20/4, cả nước tiếp tục không ghi nhận ca mắc mới, giữ nguyên con số 268 cách đây 4 ngày. Đồng thời, mỗi ngày, nhiều người tiếp tục được công bố khỏi bệnh.
Zing đã có cuộc trao đổi với PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng của Bộ Y tế, cố vấn Trung tâm đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam, để nhận định về tình hình dịch.
- Việt Nam đã qua 4 ngày chưa ghi nhận ca mắc mới. Ông nhận định về tình hình như thế nào? Đâu là nguyên nhân?Cắt sự lây lan trên cả nước là rất khó
- Việc nhiều ngày vừa qua chưa ghi nhận ca mắc Covid-19 mới là tín hiệu khả quan nhưng khó dự đoán.
Thứ nhất, chúng ta tiến hành ngăn chặn dịch ở nước ngoài nhập vào Việt Nam. Tất cả trường hợp nhập cảnh được được phát hiện và cách ly. Những ngày gần đây không ghi nhận ca mắc mới trong nhóm này. Điều đó chứng tỏ chúng ta đã ngăn chặn dịch từ nước ngoài xâm nhập vào nước ta thành công.
Thứ hai, trong tình hình hiện nay đang có dịch lây lan trong cộng đồng, các ổ dịch, đặc biệt một số ổ dịch lớn như Bệnh viện Bạch Mai, bar Buddha, gần nhất là Hạ Lôi, đều đã khống chế. Thời gian qua, không ghi nhận ca mới từ những ổ dịch này.
Cuối cùng, tôi thấy đặc biệt hơn cả là chúng ta không phát hiện được ổ dịch mới trong cộng đồng. Đó là những tín hiệu khả quan. Ngoài chống dịch, ngăn chặn, khoanh vùng, giãn cách xã hội đã đem lại hiệu quả đó. Thực tế, các nước không giãn cách xã hội đã bùng phát mạnh.
- Thời gian không ghi nhận ca mắc trong khoảng bao lâu thì chúng ta mới có thể yên tâm về việc dịch đã lui?
- Đây là điều rất khó nói. Đối với các ổ dịch như bar Buddha, Bệnh viện Bạch Mai, Hạ Lôi, trước đây là Sơn Lôi, khi tiến hành phong tỏa, nghĩa là chúng ta thực hiện tất cả biện pháp chống dịch làm sao cách ly được người mang mầm bệnh với người lành triệt để. Đồng thời, quản lý và đưa các trường hợp dương tính đi cách ly. Sau thời gian 28 ngày, chúng ta có thể biết các ổ dịch được khống chế hoàn toàn hay chưa.
Nhưng với quy mô một tỉnh, thành phố, thậm chí cả nước, để cắt được sự lây lan này là rất khó, không thể ngăn chặn 100%. Trong cộng đồng, nhiều người có mầm bệnh nhưng không thực hiện giãn cách xã hội, tiếp tục có tiếp xúc, từ đó lây lan dịch bệnh. Do đó, không thể nói được sự lây lan trong cộng đồng đã hết hay chưa kể cả sau 4 ngày hoặc nhiều ngày không có ca mắc.
Chúng ta chỉ làm sao hạn chế sự thấp nhất sự lây lan trong cộng đồng, để dịch không bùng lớn. Sắp tới, có thể có những ổ dịch nhỏ, chúng ta cần cố găng khống chế được, không để đốm lửa bùng thành đám lửa lớn. Đó là thành công rất lớn của nước ta trong giãn cách xã hội.
Lơ là sẽ gây hậu quả nghiêm trọng
- Bên cạnh số ca dương tính với SARS-CoV-2 giảm, số ca nghi nhiễm cũng giảm. Điều này xuất phát từ đâu?
- Số ca nghi nghiễm (những ca tiếp xúc gần F1) giảm mạnh trong thời gian vừa qua bởi bệnh nhân dương tính giảm. Các ổ dịch khống chế được thì số ca nghi nhiễm cũng giảm đi. Đó là điều dễ hiểu.
- Còn với nhóm đối tượng nhập cảnh vào nước ta, hiện nay ra sao?
- Riêng đối tượng nhập cảnh vào nước ta, tôi cho rằng có thể tạm thời yên tâm. Về cơ bản, chúng ta giải quyết được khi cách ly hết, đồng thời các nước cũng hạn chế chuyến bay đến Việt Nam và ngược lại, Việt Nam hạn chế bay sang các nước. Cửa khẩu, đất liền cũng gần như hạn chế. Tuy nhiên, tình hình có thể sẽ khác nếu không quản lý tốt nhập cảnh từ nước ngoài vào đặc biệt tốt đường mòn, lối mở. Ca bệnh mới nhất ở Hà Giang (BN268) mới đây cho thấy vẫn có người đi làm bên Trung Quốc. Dịch trên thế giới còn phức tạp.
- Tình hình khả quan hiện nay khiến nhiều người dân đang có tâm lý chủ quan. Nhất là ở Hà Nội, hôm nay, Zing ghi nhận rất nhiều hàng quán đã mở cửa trở lại, người dân tụ tập trà đá. Điều này có nguy hiểm hay không?
- Việt Nam đã thành công ở giai đoạn hiện nay. Sự thành công đó được hiểu là chúng ta đang kiểm soát được dịch bệnh. Tuy nhiên, phải nhìn nhận đây là một dịch bệnh lớn và phức tạp, không được chủ quan, vẫn cần làm quyết liệt vì có những diễn biến khó lường. Khi lờ là sẽ gây những hậu quả nghiêm trọng.
Đặc biệt, người mắc Covid-19 có thể có những triệu chứng nhẹ. Nhiều ca bệnh không có triệu chứng nên khó kiểm soát. Dịch Covid-19 chúng ta đang đối mặt rất lớn. Trên thế giới, dịch bệnh đang diễn biến phức tạp và còn kéo dài. Nước ta cũng xác định phải ứng phó lâu dài. Hiện tại, chỉ có thể nói thời điểm này chúng ta đang kiểm soát tốt. Đó là sự thành công của giai đoạn này. Hoàn toàn không được lơ là, chủ quan, phải làm quyết liệt, đặc biệt là ý thức tham gia của mỗi người dân.
