Theo các thống kê sức khỏe, có khoảng 25 - 50% phụ nữ sẽ bị nhiễm trùng đường tiết niệu ít nhất một lần trong đời. Nguyên nhân không chỉ đến từ thói quen vệ sinh mà còn do kết cấu cơ thể đặc thù theo giới tính.
Cụ thể, lỗ niệu đạo của phụ nữ tương đối ngắn, bộ phận sinh dục và hậu môn khá gần nhau, vi trùng có thể dễ dàng xâm nhập vào bàng quang từ bàng quang, niệu đạo. Ngoài ra, các thói quen xấu như uống quá ít nước, nhịn tiểu và vệ sinh sai cách cũng góp phần làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn, mắc bệnh phụ khoa và nhiễm trùng tiết niệu.
Tuy nhiên, khi nhắc tới vệ sinh sai cách, hầu hết mọi người chỉ nghĩ tới vệ sinh kém, không giữ cho vùng kín sạch sẽ. Trong khi đó, có 3 hành vi sau khi đi vệ sinh thoạt nghe tưởng sạch nhưng lại hóa bẩn, dễ khiến vi khuẩn tấn công và gây bệnh thì lại có rất nhiều chị em làm hàng ngày:
1. Dùng nước rửa vùng kín sau khi đi tiểu
Không chỉ khi đại tiện, nhiều chị em có thói quen dùng vòi nước để xịt hoặc dùng nước rửa âm đạo sau mỗi lần tiểu tiện. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng thói quen này tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây bệnh cho chị em phụ nữ. Nhất là nếu bạn đi vệ sinh ở nhà vệ sinh công cộng, những nơi có nguồn nước không đảm bảo.
Bởi vì về cơ bản, nước tiểu trong bàng quang của người khỏe mạnh là vô trùng. Nhưng nước máy, các loại nước dùng để rửa trong nhà vệ sinh thì có thể không như vậy. Chúng có thể chứa nhiều loại vi khuẩn, đặc biệt là E. coli và xâm nhập vào niệu đạo, bàng quang.
Bác sĩ Kannobu Sakanishi đến từ Shonan Beauty Clinic (Shibuya, Tokyo, Nhật Bản) cho biết thêm, ngay xung quanh khu vực hậu môn cũng rất dễ tồn tại loại vi khuẩn này. Nếu rửa không khéo hoặc dùng vòi xịt mạnh cả khu vực vùng kín, tỷ lệ vi khuẩn từ quanh hậu môn xâm nhập ngược vào niệu đạo là rất cao. Chưa kể, bản thân việc dùng vòi xịt trực tiếp vào âm đạo dễ làm mất môi trường tự nhiên, gây tổn thương, trầy xước và tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi.
Đặc biệt, nếu bạn xịt hoặc rửa với nước nhưng sau đó không làm khô hoàn toàn thì vùng kín sẽ ẩm ướt và dễ viêm nhiễm hơn gấp nhiều lần.
2. Chà xát mạnh hoặc quá nhiều lần sau khi vệ sinh
Nhiều chị em cho rằng lau càng mạnh hoặc càng nhiều lần thì âm đạo sẽ càng khô ráo, sạch sẽ hơn sau khi đi vệ sinh. Nhưng sự thật thì đây là một hiểu lầm vô cùng tai hại!
Bác sĩ Kannobu Sakanishi giải thích, nếu lỗ niệu đạo không bị teo quá mức, thường sẽ có màng nhầy khiến lỗ niệu đạo có vẻ như bị đóng lại. Giấy vệ sinh sẽ mang dịch tiết từ âm đạo phía sau và vi khuẩn từ âm đạo ra ngoài hậu môn vào lỗ niệu đạo khi chúng ta lau. Cuối cùng phát triển thành các bệnh như viêm niệu đạo, viêm bàng quang.
Chương trình thông tin buổi sáng "Morning One" của đài NHK Nhật Bản cũng từng mời Nakata Maki - Giám đốc khoa sản của bệnh viện Mitsui Memorial (Nhật Bản) chia sẻ về vấn đề này. Bác sĩ Nakata Maki nói: “Đa số mọi người thường lau đi lau lại nhiều lần, nhưng điều này sẽ không chỉ đưa vi khuẩn từ nơi khác đến niệu đạo mà còn có thể gây ra trầy xước, tổn thương. Đặc biệt là còn dễ khiến các mảnh vụn do ma sát của giấy vệ sinh lọt vào niệu đạo và âm đạo”.
Vì vậy, bà khuyến cáo chỉ cần lấy một lượng giấy vệ sinh vừa đủ và nhẹ nhàng “ấn” lên lỗ niệu đạo khoảng 5 đến 10 giây để đảm bảo nó khô ráo. Còn nếu trong thời kỳ hành kinh, một lượng lớn máu và nước tiểu bẩn tập trung ở vùng kín, khả năng nhiễm trùng tăng lên rất nhiều, lúc này chỉ ấn vào thì không thể làm sạch được.
Lúc này, các chị em có thể chuẩn bị khăn lau trẻ em hoặc khăn mềm không có lông/không dễ rụng sợi vải, các loại khăn này đều cần không có mùi thơm cùng một chút nước tinh khiết. Hãy thấm khăn vào nước, lau theo 1 chiều kết hợp với nhấn nhẹ nhàng và sau đó dùng giấy vệ sinh ấn nhẹ để vùng kín khô ráo.
3. Lạm dụng hóa chất tẩy rửa
Nhiều người sử dụng sữa tắm, xà phòng… để rửa sạch hơn sau khi đi vệ sinh, dù là tiểu tiện hay đại tiện. Tuy nhiên, rất ít người biết rằng điều này sẽ làm giảm khả năng kháng bệnh của hậu môn, âm đạo.
Bác sĩ Kannobu Sakanishi chỉ ra rằng, ở điều kiện bình thường, âm đạo có tính axit yếu và chứa nhiều vi sinh vật, vi khuẩn tốt, vi khuẩn xấu ít có khả năng sinh sôi trong âm đạo. Nhưng nếu bạn thích rửa bằng nước mỗi khi đi tiểu, hay việc lạm dụng dung dịch vệ sinh vùng kín quá nhiều có thể gây hại cho môi trường trong âm đạo, khiến vi khuẩn có hại gia tăng nhiều và ảnh hưởng đến sức khỏe vùng kín.
Tương tự, vùng da quanh hậu môn có tính axit yếu và có một lớp lipid trên bề mặt. Hầu hết các loại chất tẩy rửa này đều có tính kiềm và 1 số thành phần hóa học ảnh hưởng đến giá trị PH của vùng da quanh hậu môn, cản trở sự cân bằng axit và rửa trôi lipid.
Chưa kể tới, một ngày chúng ta đi vệ sinh rất nhiều lần, nếu lần nào cũng rửa như vậy thì sẽ gây tổn thương hậu môn, âm đạo. Việc vệ sinh quá nhiều sẽ làm thay đổi trạng thái sinh lý, phá vỡ chức năng bài tiết bình thường của ống hậu môn. Đồng thời, chà xát, gây kích thích nhiều lần trong ngày cũng làm sẽ làm cho ống hậu môn và phần cuối của trực tràng trong tình trạng sung huyết, lâu ngày sẽ dẫn đến các bệnh về hậu môn - trực tràng.
Ngoài ra, khi lạm dụng hóa chất tẩy rửa sẽ gây khô da, về lâu dài có thể gây khó chịu như ngứa hay các bệnh viêm nhiễm, dị ứng. Rửa nhiều lần còn khiến vùng kín luôn trong trạng thái ẩm ướt, nhạy cảm hơn hoặc bị tiếp xúc nhiều hơn với đồ lót. Những điều này đều tạo tiền đề để vi khuẩn, bệnh tật sinh sôi. Vì vậy, chị em nên nhớ làm sạch vừa đủ và làm sạch đúng cách, đừng để “sạch quá hóa bệnh”.
