Vì thuốc giảm dễ dàng có sẵn mà không cần toa, nên mọi người thường sử dụng chúng quá nhiều hoặc quá thường xuyên, điều này có thể dẫn đến tác dụng phụ tiêu cực. Đây là lý do tại sao điều quan trọng là phải tuân theo liều lượng và hướng dẫn ghi trên nhãn thuốc mua tự do (OTC).

Hiệu quả của thuốc có thể khác nhau tùy thuộc vào loại và mức độ nghiêm trọng của cơn đau cũng như các yếu tố khác như liều lượng. 

Tác hại của thuốc giảm đau không kê đơn OTC

Việc lạm dụng thuốc giảm đau OTC có thể gây hại cho sức khỏe của bạn theo những cách sau.

1. Vấn đề về thận

Sử dụng lâu dài hoặc quá mức một số loại thuốc giảm đau và thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen, aspirin, acetaminophen và naproxen natri có thể làm tăng tải lượng chất độc cho thận của bạn. 

Các mạch máu nhỏ bên trong thận phải làm việc nhiều hơn để lọc chất thải từ các loại thuốc này. Điều này có thể làm hỏng các mạch máu theo thời gian, dẫn đến bệnh thận do giảm đau, một vấn đề về thận mãn tính.

Nguy cơ tổn thương thận do thuốc sẽ tăng thêm nếu bạn dùng các loại thuốc này trong khi bị mất nước hoặc huyết áp thấp. 

2. Tổn thương gan

Aspirin và acetaminophen (paracetamol) là những loại thuốc chống viêm không steroid được sử dụng rộng rãi, dễ mua tại quầy. Dùng chúng với liều lượng cao có thể gây độc cho gan, nhưng hậu quả gây ra có thể không rõ ràng về mặt lâm sàng.

Trong hầu hết các trường hợp, tổn thương gan do quá liều do thuốc chống viêm không steroid NSAID dẫn đến viêm gan cấp tính trong vòng 1-3 tháng kể từ khi bắt đầu dùng thuốc. Nếu bạn tiếp tục dùng quá nhiều thuốc này trong một thời gian dài, nó có thể gây tổn hại nghiêm trọng cho gan của bạn và thậm chí có thể gây tử vong. 

Acetaminophen là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương gan do thuốc, nhưng dùng thuốc này với liều lượng khuyến cáo có thể giúp bạn tránh khỏi nguy cơ này.

Theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ, một người trưởng thành khỏe mạnh không nên dùng quá 4.000 mg acetaminophen mỗi ngày, trong khi những người mắc bệnh gan từ trước được khuyến cáo nên giữ liều ở mức 2.000 mg hoặc ít hơn mỗi ngày. 

3. Các vấn đề về dạ dày

Các loại thuốc chống viêm không steroid thông thường và thuốc giảm đau như diclofenac, naproxen, aspirin và ibuprofen có chứa axit acetylsalicylic. Do đó, những loại thuốc này có xu hướng làm tăng axit dạ dày, kích thích và làm hỏng lớp lót bên trong của dạ dày và tá tràng.

NSAID cũng phá vỡ hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh và nhu động ruột. Việc sử dụng rộng rãi hoặc quá mức các loại thuốc này thậm chí có thể gây ra sự hình thành vết loét ở dạ dày và ruột non. 

Cách tốt nhất để giảm thiểu những tác dụng phụ này là dùng thuốc kháng axit cùng với thuốc đó. Biện pháp chủ động này sẽ giúp trung hòa lượng axit do thuốc chống viêm không steroid NSAID, thuốc giảm đau và kháng sinh kích hoạt.

4. Suy tim

Dùng thuốc chống viêm không steroid NSAID trong thời gian dài hoặc với liều lượng cao có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, dẫn đến đau tim, đột quỵ, suy tim và thậm chí tử vong. Có rất nhiều nghiên cứu chứng thực tuyên bố này, bao gồm một nghiên cứu năm 2011 được công bố trên  BMJ và một bài đánh giá năm 2013 được công bố trên  The Lancet.

Năm 2004, một loại thuốc chống viêm không steroid rất phổ biến có tên là Vioxx (rofecoxib) đã bị ngừng bán trên thị trường do lo ngại này. 

Ai có thể dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID)?

NSAID dễ dàng có sẵn mà không cần toa vì chúng thường được coi là an toàn cho mọi người. Nhưng việc lạm dụng các loại thuốc này có thể gây ra độc tính và dẫn đến các kết quả bất lợi cho sức khỏe.

Một số yếu tố có thể khiến bạn ngày càng dễ bị tác dụng phụ của NSAID. Những yếu tố này bao gồm:

• Nếu bạn dưới 16 tuổi hoặc trên 65 tuổi
• Nếu bạn đang mang thai hoặc đang cố gắng thụ thai
• Nếu bạn đang cho con bú
• Nếu bạn đang dùng các loại thuốc khác
• Nếu bạn bị hen suyễn
• Nếu trước đây bạn đã bị phản ứng dị ứng với NSAID
• Nếu bạn có tiền sử loét dạ dày
• Nếu bạn có bất kỳ loại bệnh tim, gan hoặc thận nào từ trước
• Nếu bạn bị các vấn đề về huyết áp, lưu thông máu hoặc đường ruột từ trước

Nếu bạn có bất kỳ yếu tố rủi ro nào trong số này, bạn phải hỏi ý kiến ​​​​bác sĩ trước khi bắt đầu dùng bất kỳ loại thuốc nào. Bác sĩ có thể không cấm sử dụng NSAID trong những trường hợp như vậy nhưng sẽ xem xét tất cả các yếu tố liên quan, loại trừ rủi ro và khuyến nghị liều lượng thích hợp cho trường hợp cụ thể của bạn.

Nếu sau khi đánh giá, bác sĩ cho rằng thuốc chống viêm không steroid không phù hợp với bạn, bác sĩ có thể đề xuất một loại thuốc thay thế tốt hơn như paracetamol. 

Thuốc giảm đau OTC phần lớn được coi là an toàn và hiệu quả đối với người lớn khỏe mạnh, nhưng chỉ khi được sử dụng thỉnh thoảng và theo chỉ dẫn. 

Nếu bạn phải dùng chúng thường xuyên, đang dùng các loại thuốc khác hoặc có các tình trạng bệnh lý từ trước, tốt nhất bạn nên hỏi ý kiến ​​bác sĩ để giảm nguy cơ tác dụng phụ.

Theo Emedihealth