Người đàn ông 65 tuổi tiền sử huyết áp cao, mỡ máu, xuất hiện cơn đột quỵ thoáng qua cách đây 3 năm, không để lại di chứng. Gần đây, thời tiết chuyển lạnh, người đàn ông này đau đầu, chóng mặt nhiều hơn.
Anh đến khám tại Viện Tim mạch Quốc gia, Bệnh viện Bạch Mai, thì phát hiện hẹp động mạch cảnh hai bên.
Đây là trường hợp điển hình cho tình trạng xơ vữa động mạch cảnh tiến triển thầm lặng, không có triệu chứng. "Khi phát hiện, cả hai bên động mạch cảnh hẹp trên 90%, nếu không được xử lý sớm sẽ gây đột quỵ bất cứ lúc nào", TS.BS Võ Hồng Khôi, Giám đốc Trung tâm Thần kinh, Bệnh viện Bạch Mai nói.
Bệnh nhân được phẫu thuật, loại bỏ mảng xơ vữa mạch cảnh bên trái, hiện sức khỏe ổn định, ra viện, hai tuần sau phẫu thuật tiếp bên phải.
Xơ vữa động mạch thường gặp vào mùa đông. Nguyên nhân, huyết áp bị thay đổi đột ngột tác động lên các động mạch chủ ngực hoặc bụng, người bệnh sẽ cảm thấy đau ngực dữ dội, tỷ lệ tử vong lên đến 90% nếu không được can thiệp kịp thời.
Ca bệnh trên cũng một trong số nhiều bệnh nhân bị gặp biến chứng đột quỵ phải nhập viện trong đợt lạnh này.
Theo TS.BS Võ Hồng Khôi, một tuần nay, thời tiết rét đậm, rét hại, lượng người vào cấp cứu tại Trung tâm cấp cứu A9, Trung tâm đột quỵ, Trung tâm thần kinh đều tăng ít nhất 10-15% so với tháng trước.
Trung tâm Thần kinh mỗi ngày tiếp nhận 30-50 bệnh nhân, song một tuần trở lại đây lên tới 60-70 ca mỗi ngày.
Bệnh nhân mắc đa bệnh lý, từ đột quỵ não, chảy máu dưới nhện, huyết khối tĩnh mạch não, viêm não tự miễn, viêm não virus, bệnh lý nhiễm trùng, thần kinh. 12 y bác sĩ một ca trực quay cuồng với khối lượng công việc tăng đột biến.
"Thời tiết lạnh không chỉ ảnh hưởng đến người lớn tuổi mà cả người trẻ. Đặc biệt, bệnh nhân nặng ở tuyến dưới chuyển lên, khiến toàn bệnh viện quá tải", TS Khôi cho hay.
Chuyên gia cảnh báo, thời tiết lạnh giá có thể khiến huyết áp tăng cao so với mùa hè khoảng 5 mmHg, kéo theo tăng 21% các biến chứng tim mạch. Trời lạnh cũng làm tăng tiết các catecholamin (một loại nội tiết tố) trong máu, dẫn đến co mạch ngoại biên, làm tăng lượng máu trở về tim và tăng huyết áp. Trong khi đó, đa số người dân không biết hoặc chưa kiểm soát tốt huyết áp của mình.
Huyết áp cao có thể gây đột quỵ, mất chức năng não đột ngột do thiếu máu cung cấp cho não. Tăng huyết áp cũng kéo theo nguy cơ mắc các vấn đề về tim và mạch máu khác, dẫn đến đau hoặc suy tim với các triệu chứng như đau đầu dữ dội, đau ngực, tê hoặc ngứa ran ở mặt hoặc cánh tay.
Người có biến chứng xơ vữa động mạch hay huyết khối có thể bị tắc, thậm chí vỡ mạch máu, dẫn đến xuất huyết não, nguy cơ tử vong hoặc để lại các biến chứng nặng nề.
Bác sĩ khuyến cáo, để phòng tránh đột quỵ não và tim mạch mùa lạnh, người dân cần tầm soát các yếu tố nguy cơ như huyết áp, mỡ máu, đái tháo đường, thuốc lá, bia rượu, chất kích thích.
Đồng thời, trong khoảng thời gian vàng từ dưới 3 giờ đến 4,5 giờ đầu sau khi khởi phát đột quỵ, người bệnh được đưa đến bệnh viện chữa trị kịp thời thì cơ hội sống sót và phục hồi rất cao.
Với những người có tiền sử bệnh tim mạch, cao huyết áp, đái tháo đường, khi thấy những đột ngột nói khó, liệt nửa người, nhìn mờ một bên mắt, liệt nửa mặt, thì gia đình chủ động gọi cấp cứu hoặc đưa đến bệnh viện sớm.
Chuyên gia lưu ý, thời gian kéo dài càng lâu, số lượng tế bào não chết càng nhiều, sẽ ảnh hưởng lớn tới khả năng vận động và tư duy của cơ thể, thậm chí là tử vong.
