Sa Ná - bản người Thái nằm dưới chân núi Luốt Mu (xã Na Mèo, huyện Quan Sơn, Thanh Hoá) vừa trải qua cơn lũ ống cuốn trôi hơn 20 ngôi nhà, khiến 10 người mất tích.
"Cả trăm năm qua, từ thời cha ông chúng tôi lập bản đến nay chưa từng có cơn lũ nào tàn khốc đến thế", trưởng bản Nguyễn Xuân Phương nói.
Dòng suối Son chạy quanh bản Sa Ná, vắt mình trên sườn núi Luốt Mu. Con suối ngày thường hiền hoà, nước chỉ tới đầu gối, dân bản có thể lội qua để đi rừng hoặc về trung tâm xã Na Mèo. Người dân ở Sa Ná vỡ những mảnh ruộng bậc thang, dẫn nước suối cấy lúa sinh nhai. Mùa lũ về, nước suối dâng cao hơn nhưng cũng chỉ ngang thân người và rút nhanh.
Tuy nhiên, sáng 3/8, trận mưa lớn do hoàn lưu bão Wipha đã khiến con suối nhỏ trở thành dòng nước đục ngầu, mang theo đất đá, cây gỗ từ thượng nguồn ập qua bản Sa Ná. Cả bản có 74 nóc nhà thì hơn 20 căn bị xoá sổ, số còn lại cũng hư hỏng, xô vẹo.
Chỉ tay về bãi đất trống cạnh con suối, chị Vi Thị Hợp (31 tuổi) nói đó vốn là nền căn nhà sàn của gia đình. "Lũ đã cuốn bay tất cả", chị Hợp nức nở. "Chỉ trong khoảng 15 phút, một góc bản làng trở thành bình địa. Nhà con gái tôi không bị cuốn trôi song cũng đổ nát", bà Hà Thị Yến (80 tuổi) kể.
Theo bà Yến, trận mưa trút xuống bản Sa Ná xối xả suốt đêm 2/8 không dứt. Vì lớn tuổi nên bà Yến khó ngủ, cảm thấy bất an như có điềm dữ sẽ đến. "Sáng đó, nước suối ngầu đục khác thường", cụ bà kể, cho hay khoảng hơn 7h, mực nước dâng cao gây ngập đến chân cột nhà sàn một số gia đình ven suối. Sau đó nước lại xuống nên nhiều người đến phụ giúp dọn dẹp và mang vác tài sản lên chỗ cao ráo.
Vài chục phút sau, nhiều tiếng động ầm ầm vang lên từ phía thượng nguồn suối Son. "Cột nước cao ngang mái nhà, chồm lên không khác cơn sóng thần", bà Yến nhớ lại. May mắn, bà Yến cùng con cháu đã chạy kịp tháo chạy lên sườn núi lánh nạn.
Trong thời khắc sinh tử, hầu hết những người trong bản cùng hò nhau chạy lên gò núi Luốt Mu. Nhìn về bản, họ gào khóc, bất lực khi thấy nhà cửa, trâu bò, tài sản... bị dòng lũ nuốt chửng, cuốn phăng.
Trong căn nhà xiêu vẹo sót lại sau trận lũ, hai chị em Ngân Thị Thúy (25 tuổi) và Ngân Thị Thu (24 tuổi) ngồi ôm nhau khóc sụt sùi. Cơn lũ đã khiến bố mẹ của họ mất tích. "Chị em tôi lấy chồng về bản khác sinh sống, nghe tin bố mẹ gặp nạn vội quay về nhưng nhà cũ chẳng còn gì ngoài đống đổ nát.
Với anh Hà Văn Vân (29 tuổi), cơn lũ đã khiến anh cùng lúc mất đi 6 người thân là bố mẹ, chị gái, vợ và hai con nhỏ.
Hai ngày nay, anh Vân lê chân đi khắp bờ suối Son mong tìm thấy dấu vết vợ con nhưng không có kết quả. Được hàng xóm dìu về nhà nghỉ ngơi, Vân không nói một lời, chỉ ngồi lặng im bên cửa sổ ánh mắt thi thoảng lại hướng nhìn về dòng suối Son như oán thán.
Ông Hà Văn Toan (54 tuổi, chú ruột anh Vân), cho biết Vân lập gia đình cách đây 10 năm. Vợ chồng có hai con trai là Hà Văn Quỳnh (10 tuổi) và Hà Văn Chấn (7 tuổi).
Vì hoàn cảnh khó khăn, Vân thường đi làm công nhân xa nhà. Một tháng nay, anh nghỉ việc về thăm gia đình. Sáng 2/8, Vân lại rời bản xuống thành phố Thanh Hóa làm phụ hồ nhưng chỉ một ngày sau thì nhận được hung tin.
Theo ông Toan, gần 8h ngày 3/8, thấy nhà sàn của anh Vân bị nước dâng đến cầu thang nên bố mẹ và chị gái ở khu trên chạy xuống hỗ trợ di dời tài sản. "Họ đang khiêng đồ đạc thì nước từ đâu ồng ộc đổ về, cuốn cả 6 người cùng căn nhà. Tôi còn nhìn thấy có người bò lên nóc nhà sàn kêu cứu nhưng lúc đó không thể làm gì được", ông Toan nói.
Trận lũ quét vào sáng 3/8 ở bản Sa Ná, xã Na Mèo, huyện Quan Sơn khiến 15 người bị lũ cuốn trôi, lực lượng chức năng cứu được 5 nạn nhân, 10 người vẫn mất tích. Hiện công tác cứu hộ gặp nhiều khó khăn do Sa Ná bị cô lập, nước sông Luồng rút chậm, phương tiện cơ giới chưa thể vào hiện trường.
