Theo thông tin từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Châu Phi (CDC Châu Phi), một dịch bệnh chưa rõ nguyên nhân đang bùng phát tại khu vực Panzi, tỉnh Kwango, Cộng hòa Dân chủ Congo (CHDC Congo).

Tính đến ngày 12/12, đã ghi nhận 527 ca mắc bệnh, trong đó 32 trường hợp tử vong (chiếm 6%). Các triệu chứng phổ biến gồm sốt, đau đầu, ho, sổ mũi và đau cơ. Đáng chú ý, trẻ em là nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, chiếm 53% số ca mắc và 54,8% số ca tử vong, chủ yếu là trẻ dưới 5 tuổi. Tất cả trường hợp diễn biến nặng đều có điểm chung là suy dinh dưỡng nghiêm trọng.

Dịch bệnh đang bùng phát tại khu vực nông thôn hẻo lánh thuộc tỉnh Kwango, CHDC Congo, cách xa Thủ đô Kinshasa. Khu vực này đang đối mặt với tình trạng thiếu lương thực trầm trọng, điều kiện y tế nghèo nàn, tỷ lệ tiêm chủng thấp, trong khi khả năng chẩn đoán và quản lý ca bệnh rất hạn chế.

Theo WHO, hiện có khoảng 25,6 triệu người tại CHDC Congo sống trong cảnh thiếu lương thực, trong đó gần 4,5 triệu trẻ em bị suy dinh dưỡng nặng. Tại tỉnh Kwango, tình trạng khan hiếm lương thực đã leo thang đến mức báo động từ tháng 4 năm nay. Trẻ em suy dinh dưỡng nặng dễ gặp biến chứng nghiêm trọng và có nguy cơ tử vong cao nếu nhiễm các bệnh như sởi và các bệnh nhiễm trùng khác.

Theo WHO, khu vực Panzi, tỉnh Kwango, nơi đang xảy ra dịch, được đánh giá có nguy cơ cao. Ở phạm vi quốc gia, nguy cơ được xếp ở mức trung bình, do đợt bùng phát hiện tại mang tính cục bộ, chủ yếu tập trung trong khu vực Panzi. Trong khi đó, nguy cơ ở cấp độ khu vực và toàn cầu được đánh giá là thấp, nhưng WHO khuyến cáo cần tăng cường giám sát tại khu vực biên giới giáp với Angola để phòng ngừa nguy cơ lây lan dịch bệnh sang quốc gia láng giềng.

Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế Việt Nam đang theo dõi sát diễn biến tình hình dịch bệnh, chủ động thực hiện giám sát dựa vào sự kiện cùng thông tin về dịch bệnh tại CHDC Congo và phối hợp với WHO cũng như đầu mối IHR các quốc gia để cập nhật, chia sẻ thông tin về dịch bệnh.

Tại TP.HCM, Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất không có đường bay thẳng từ CHDC Congo. Hành khách từ CHDC Congo phải quá cảnh qua các sân bay ở châu Âu, Trung Đông hoặc châu Á trước khi đến Tân Sơn Nhất. Ngoài ra, theo báo cáo của WHO, 4 sân bay quốc tế tại CHDC Congo đều nằm ngoài khu vực đang có dịch, do đó nguy cơ lây lan dịch bệnh qua đường hàng không được đánh giá là thấp.

Để chủ động, sẵn sàng ứng phó khi dịch bệnh xâm nhập, Sở Y tế chỉ đạo cho Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố (HCDC) theo dõi sát tình hình diễn biến dịch, liên tục liên hệ, kết nối các đơn vị để cập nhật thông tin, đồng thời chuẩn bị sẵn sàng phương án đáp ứng theo từng mức độ nguy cơ của dịch.

HCDC duy trì đội ngũ Kiểm dịch y tế quốc tế túc trực 24/7 tại Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất và Cảng hàng hải TP.HCM nhằm kiểm soát nguy cơ dịch bệnh truyền nhiễm xâm nhập từ nước ngoài.

Tại sân bay Tân Sơn Nhất, các kiểm dịch viên y tế giám sát hành khách nhập cảnh thông qua hệ thống đo thân nhiệt từ xa và theo dõi các dấu hiệu bất thường về sức khỏe. Quá trình giám sát diễn ra liên tục, nhưng hành khách vẫn được di chuyển tự do, không có bất kỳ hạn chế nào trong quá trình nhập cảnh

Tùy theo tình hình dịch, HCDC sẽ kích hoạt hệ thống giám sát cảnh báo sớm tại các cơ sở y tế và trong cộng đồng thông qua mạng lưới cộng tác viên phủ khắp 22 quận, huyện, TP Thủ Đức. Đồng thời, HCDC tổ chức tập huấn cho đội đáp ứng nhanh và các đơn vị liên quan, triển khai mạng lưới thu dung, phân tuyến điều trị kịp thời khi phát hiện ca nghi ngờ nhằm ngăn chặn dịch bệnh lây lan

Để chủ động phòng ngừa dịch bệnh, người dân không nên đến các vùng đang có dịch nếu không cần thiết. Đối với người đã từng đi qua các vùng có dịch, nếu phát hiện những triệu chứng nghi ngờ thì cần đến ngay cơ sở y tế và cung cấp cho nhân viên y tế đầy đủ thông tin về lịch trình đi lại để được chẩn đoán và điều trị kịp thời cũng như để hạn chế lây nhiễm cho cộng đồng.