Hãng hàng không Vietnam Airlines đã lên tiếng ngay sau khi bốn tiếp viên bị tạm giữ vì xách tay 11,4kg ma túy từ Pháp về Tân Sơn Nhất. Nhưng việc tiếp viên hàng không xách tay hàng hóa từ nước ngoài về tiếp diễn nhiều năm qua vẫn còn bỏ ngỏ trách nhiệm.

Vietnam Airlines đã quyết định đình chỉ thực hiện nhiệm vụ đối với bốn tiếp viên này để phục vụ công tác điều tra. Hãng khẳng định quan điểm sẽ không bao che và bất cứ cá nhân nào vi phạm quy định pháp luật, vi phạm nội quy lao động đều phải bị xử lý nghiêm theo quy định.

Đại diện đoàn tiếp viên Vietnam Airlines cũng đã nói: "Trước giờ bay của tất cả chuyến quốc tế, tiếp viên đều bắt buộc ký cam kết, quy định không được phép mang hộ, cầm giúp bất cứ thứ gì. Tuần nào đoàn bay, đoàn tiếp viên cũng triển khai, kiểm tra và làm rất gắt, nhưng ở đây còn là ý thức từng người".

Vấn đề đặt ra sau sự việc này là việc hãng bay và hệ thống phòng chống hàng lậu, hàng cấm qua cửa ngõ quốc tế đã làm gì để ngăn ngừa các tiếp viên hàng không đưa hàng hóa không rõ xuất xứ về Việt Nam. Nhất là sự việc này không phải xảy ra lần đầu.

Tháng 6-2022, một hãng tin của Úc đăng tải việc chín tiếp viên của một hãng hàng không Việt Nam bị phát hiện mang lượng tiền mặt lớn khi xuất cảnh rời Úc. Tổng lượng tiền mặt mang theo là 60.000 đô la Úc (AUD) được chia nhỏ và cất giấu trong hành lý.

Thực tế trong nước cho thấy, hàng hóa xách tay được tiếp viên hàng không mang về đã ồn ào từ lâu nay đến mức được xem là bình thường. Đáng nói đây là một dạng buôn lậu và trốn thuế đã, đang và sẽ gây nhiều hệ lụy lâu dài. Nếu hãng bay làm nghiêm, làm đúng, liệu có thể dẫn đến vụ việc đau đớn xảy ra hôm nay?

Theo thống kê của Cục Hàng không Việt Nam, tình trạng người về từ nước ngoài mang theo hàng hóa trái quy định vẫn thường xuyên xuất hiện và bị các lực lượng phòng chống buôn lậu ở sân bay phát hiện, xử lý.

 
Trong số các vụ việc được ghi nhận, không thiếu những trường hợp người vi phạm là người trong ngành hàng không. Họ là phi công, tiếp viên, nhân viên phục vụ mặt đất... Họ có nhận thức đầy đủ về quy định vận chuyển hàng hóa tại sân bay, nhưng đồng thời cũng dễ tiếp xúc với nguồn hàng từ nước ngoài.

Từ những mặt hàng hóa mỹ phẩm, trang sức... đến nay là ma túy.

Năm rồi, Cục Hàng không Việt Nam đã thi hành kỷ luật đặc thù với hơn 100 nhân viên hàng không vì các lỗi vi phạm nghiêm trọng như trộm cắp tài sản từ hành lý khách, gian lận, chiếm dụng tài sản; uy hiếp an toàn an ninh hàng không...

Trong đó có cả trường hợp nhân viên bảo dưỡng máy bay lợi dụng vị trí làm việc để buôn lậu, vận chuyển trái phép người, tài sản, hàng hóa.

Chuyện hàng xách tay mỗi chuyến bay được xem như là bình thường, thu nhập từ đó được coi là một phần không nhỏ từ nhiều năm qua mới thành chuyện như hôm nay.

Nếu các hãng bay nghiêm khắc hơn, chế tài đủ lớn, chẳng tiếp viên nào để mất đi công việc, nghề nghiệp được xã hội coi trọng để lấy vài triệu tiền công hay lời lãi không đáng.

Ngược lại, hàng trong vali tiếp viên có thể dẫn đến những hệ lụy đau lòng khác khi đó là hàng lậu, hàng cấm.

Ai đang buông mình vì vật chất?

Gần đây, tôi vẫn nghe bạn bè người quen dặn dò nhau lên máy bay đừng xách hàng hóa cho bất cứ ai khi bạn không quen người ấy và cũng không biết đó là mặt hàng gì. Hành khách bình thường đi máy bay đã có ý thức tránh rắc rối từ việc xách giùm hàng của người khác.

Về việc này, tiếp viên hàng không hẳn nhiên hiểu hơn hành khách. Ngành hàng không có hẳn những quy định với tiếp viên, nhân viên của mình. Nhưng có thực hiện nghiêm hay chưa là chuyện khác.

Hơn 15-20 năm trước tôi đã từng nghe chuyện nhiều người phải "chạy lo" để được làm tiếp viên hàng không. Vào ngành rồi lại cố gắng các kiểu để được làm trên các chuyến bay quốc tế? Rồi tiếp theo đó là sự khấm khá từ hàng hóa mang về sau những chuyến bay...

Tôi không rõ thu nhập từ hàng hóa mang về và khoản lương của nghề tiếp viên phần nào lớn hơn nhưng vẫn nghe râm ran kiểu nửa đùa nửa thật nếu không có "hàng xách tay" không mấy ai đam mê những chuyến quốc tế.

Tôi vẫn nhìn thấy sự tận tụy và chuyên nghiệp của tiếp viên những chuyến bay trong nước, nghe nói họ không "giàu" với thu nhập vừa phải, chấp nhận được. Họ cũng xinh đẹp, giỏi ngoại ngữ và rất chuyên nghiệp.

Công việc trên những chuyến bay luôn hấp dẫn. Hình ảnh tiếp viên luôn rất đẹp, đừng ai vì buông tay buông mình vì vật chất mà thành vết bẩn cho nghề này.

PHƯƠNG NGA