Ngày 22/6, Thanh tra Chính phủ vừa ban hành thông báo kết luận thanh tra về việc thanh tra toàn diện dự án Thảo Cầm Viên mới (Công viên Sài Gòn Safari) tại huyện Củ Chi, TP.HCM. Đây là dự án có quy mô lớn, diện tích đất phải thu hồi lên đến 456,85ha, là dự án trong lĩnh vực văn hoá, du lịch nhưng UBND TP.HCM chưa thực hiện đúng trình tự pháp lý theo quy định.
Dự án Công viên Sài Gòn Safari được UBND Thành phố giao cho Công ty Thảo cầm viên Sài Gòn (Công ty TCVSG) làm chủ đầu tư, nhưng doanh nghiệp này lại không đủ năng lực thực hiện, dẫn đến dự án kéo dài đến nay vẫn chưa triển khai được.
Theo Thanh tra Chính phủ, về quy hoạch, tháng 6/2004 UBND Thành phố ban hành quyết định thu hồi và tạm giao 485,35ha đất cho Công ty TCVSG để bồi thường thiệt hại, giải phóng mặt bằng, chuẩn bị đầu tư xây dựng công viên là chưa đầy đủ thủ tục pháp lý theo quy định.
Chủ đầu tư không xây dựng kế hoạch đấu thầu gói thầu tư vấn lập quy hoạch chi tiết 1/2000 để trình Sở Giao thông vận tải (GTVT) thẩm định là vi phạm quy định. Trách nhiệm thuộc về giám đốc Công ty TCVSG, đồng thời giám đốc Sở GTVT cũng liên đới chịu trách nhiệm khi không kịp thời kiểm tra, đôn đốc thực hiện.
Kể từ khi UBND Thành phố chấp thuận chủ trương tuyển chọn đơn vị tư vấn để lập quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 thì gần 13 năm sau đồ án quy hoạch mới hoàn thành và được phê duyệt, theo Thanh tra Chính phủ, đây là khoảng thời gian quá dài.
Ngoài nguyên nhân khách quan do giá thuê chuyên gia nước ngoài quản lý dự án khá cao vì đây là dự án đặc thù, chưa có tiền lệ thì nguyên nhân chủ quan là do các cơ quan chức năng của Thành phố chưa cố gắng tìm giải pháp phù hợp để báo cáo, xin chỉ đạo từ Thủ tướng Chính phủ.
Khi thực hiện bồi thường, hỗ trợ đối với dự án Công viên Sài Gòn Safari, Thanh tra Chính phủ xác định Thành phố chỉ có phương án giá số 99/PA-GBT và các hai văn bản khác. Tại thời điểm thanh tra, Thành phố không có phương án đền bù theo quy định.
Về nội dung, Thanh tra Chính phủ cho rằng phương án giá số 99/PA-GBT đưa ra một số quy định không phù hợp với các quy định của pháp luật về đất đai tại thời điểm đó, việc áp giá đền bù chưa phù hợp quy định làm phát sinh chi phí đền bù tăng 104.740.000 đồng. Cơ quan chức năng đã chi trả cho 689/705 hộ dân, trong đó có 657 hộ đã nhận tiền và giao mặt bằng.
Số tiền gần 105 tỷ đồng đã được chi trả cho người dân, qua thanh tra chưa phát hiện có dấu hiệu vụ lợi nhưng cần phải kiểm điểm nghiêm túc. Về số tiền chi phí phát sinh đền bù này, các bộ ngành trung ương đều thống nhất không thu hồi lại từ người dân nhưng UBND Thành phố phải cân đối nguồn vốn ngân sách để chi trả, hỗ trợ.
Về khiếu nại của người dân tại dự án này, qua thanh tra cho thấy, đa số các hộ dân đều chấp hành giao đất, nhận tiền đề bù, hỗ trợ. Mặc dù vậy, ban đầu có 16 hộ dân chưa đồng thuận, có đơn khiếu nại với nội dung chủ yếu so bì lẫn nhau về mức giá đền bù.
Theo Thanh tra Chính phủ, đất thu hồi xong không được đưa vào sử dụng cho dự án mà bỉ bỏ hoang nhiều năm dẫn đến người dân bức xúc, khiếu kiện tăng dần. Quá trình triển khai thu hồi đất có nhiều sai sót, làm thất thoát ngân sách nhà nước.
Trên cơ sở kết quả thanh tra như nói trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo chủ tịch UBND TP.HCM kiểm tra, giải quyết bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, hoàn thành giải phóng mặt bằng diện tích còn lại trong quy hoạch dự án theo quy định.
Việc lựa chọn nhà đầu tư xây dựng dự án Công viên Sài Gòn Safari phải đấu thầu công khai, theo đúng trình tự pháp luật. Tổ chức kiểm điểm nghiêm túc các tổ chức, cá nhân có liên quan đã được nêu trong kết luận thanh tra.
