Tết Đoan Ngọ trừ tà gì?

Tết Đoan Ngọ hay còn được gọi là Tết Đoan Dương, được tổ chức vào giờ Ngọ, ngày mùng 5 tháng 5 m lịch hằng năm, Tết Đoan Ngọ 2024 (ngày mùng 5 tháng 5 m lịch) sẽ rơi vào thứ Hai ngày 10/6/2024. Đây là một ngày tết truyền thống tại một số quốc gia Đông Á như Việt Nam, Triều Tiên, Đài Loan, Nhật Bản và Trung Quốc. "Đoan" có nghĩa là mở đầu, "Ngọ" là khoảng thời gian từ 11 giờ sáng đến 1 giờ chiều, ăn tết Đoan Ngọ là ăn vào buổi trưa.

Không những vậy, Tết Đoan Ngọ là thời điểm nắng nóng mạnh dương khí thịnh quá vượng khiến con người mệt mỏi. Đoan Ngọ cũng là lúc thời tiết nắng nóng nên người dễ sinh bệnh, khí nóng quá mạnh trấn áp con người, sinh bệnh tật, sâu bọ sinh sôi phá hoại mùa màng và con người.

Những cách trừ tà ngày tết Đoan Ngọ

Khảo cây vào giờ Ngọ: Vào ngày Tết Đoan Ngọ, đúng 12 giờ trưa, nhiều địa phương sẽ thực hiện nghi thức khảo cây hay còn gọi là đánh cây. Theo quan điểm xưa, nếu thực hiện điều này và kèm theo ước muốn sung túc, đầy đủ thì sẽ được theo ý nguyện.

Khi khảo cây, người ta sẽ chọn những loại cây ăn quả ít ra quả hoặc bị sâu bệnh với ý nghĩa lấy đi những điều không hay, không tốt. Nghi thức khảo cây gồm 2 người. Một người trèo lên cây và hóa thân thành cây. Người còn lại sẽ ở dưới, cầm dao, gõ vào gốc cây và hỏi các câu như “Tại sao năm nay cây cối không đơm hoa, kết trái?”, “Mùa cây sau quả có ra nhiều không?”... Người trên cây sẽ trả lời các câu hỏi của người ở dưới. Các câu hỏi được đưa ra liên tục và người ở dưới sẽ “dọa” đốn cây nếu mùa sau không được như ý. Người trên cây phải trả lời nhanh với giọng điệu cuống quýt và phải hứa sẽ cho nhiều quả vào mùa sau.

Dâng hương lên bàn thờ tổ tiên: Giống như nhiều lễ Tết khác ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ cũng không thể thiếu nghi lễ dâng hương lên bàn thờ tổ tiên. Đây là dịp để con cháu bày tỏ lòng biết ơn và cầu nguyện cho tổ tiên phù hộ.Tùy từng địa phương mà ngày Tết Đoan Ngọ sẽ được cúng lễ theo cách khác nhau. Tuy nhiên, đa số mâm cúng vào ngày này là mâm cúng chay, ở một số địa phương cúng thêm thịt vịt. Mâm cúng Tết Đoan Ngọ gồm có: Hoa tươi, vàng mã, hương, nước sạch; cơm rượu nếp, nếp cẩm; hoa quả, người xưa thường chọn các loại quả chua như mận, xoài xanh, vải.

Ngoài ra, mâm cỗ cúng Tết Đoan Ngọ có thể tùy địa phương mà có những nguyên liệu khác như: Bánh tro: Đây là lễ vật đặc trưng ở miền Bắc, bánh được làm từ gạo nếp ngâm cùng nước tro của các loại lá cây khô, gói trong lá chuối rồi đem luộc; thịt vịt - đây là món đặc trưng của người dân miền Trung trong dịp Tết Đoan Ngọ. Nhiều người cho rằng vào tháng 5 âm lịch, thời tiết oi ả, ăn thịt vịt tính hàn sẽ giúp cơ thể mát mẻ hơn; chè trôi nước: Ở miền Nam, người dân thường dâng cúng chè trôi nước được làm từ bột nếp, bên trong có nhân đậu xanh, ăn kèm với nước đường hoặc nước cốt dừa đun đường.

Ăn thịt vịt: Thịt vịt là món ăn giúp thanh nhiệt giải nhiệt nắng nóng. Hơn nữa thịt vịt cũng giúp cho mang ý nghĩa trừ tà vì vịt đọc âm là áp. Người xưa ăn vịt, tặng trứng vịt cầu mong trấn áp được tà khí. Ngoài việc ăn thịt vịt thì món cơm rượu cũng rất nổi tiếng trong ẩm thực ngày tết Đoan Ngọ. Cơm rượu ủ lên men từ gạo nếp lứt giúp thanh nhiệt, chống tiêu chảy, giúp "diệt sâu bọ". Ngoài ra còn các món ăn phổ biến như bánh ú, chè hạt kê, bánh gio, trôi nước, hoa quả chua như mận, mơ, xoài, vải…

Ăn trái cây: Vào ngày này, người Việt Nam thường ăn các loại cây có vị chua như mận, xoài, cam, bưởi... với mong muốn là loại trừ mầm bệnh. Những loại trái cây đó cũng thường xuất hiện trên mâm cúng hầu hết gia đình vào ngày này. Bên cạnh đó, việc ăn trái cây đầu mùa cũng thể hiện được mong muốn một cuộc sống đầy đủ, cây cối đơm hoa, kết trái.

Đeo dây cát tường: Đeo sợi chỉ điều hoặc treo ở cửa chính, để bên nôi trẻ nhỏ giúp phòng tránh được tai ương, phù hộ an khang, gia tăng tuổi thọ.

Ngoài ra, mang túi hương (nhang) theo người vì hương thường có chứa phấn hùng hoàng, có tác dụng xua tan âm khí. Không chỉ mùi hương dễ chịu cũng sẽ làm cho tinh thần trở nên thư thái hơn, góp phần gia tăng vận thế.

Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo!