Hạch bạch huyết (hạch) là bộ phận quan trọng của hệ thống miễn dịch và có tác dụng lọc các chất lạ ra khỏi cơ thể và lưu trữ các tế bào bạch cầu gọi là tế bào lympho. Tế bào lympho chống lại bệnh tật và nhiễm trùng.

Trên cơ thể có hàng trăm hạch bạch huyết ở cổ, nách, ngực, bụng, háng. Việc nổi hạch thường là dấu hiệu của nhiễm trùng. Nhưng trong một số trường hợp, hạch xuất hiện đột ngột, không di động và không tự biến mất thì có thể là dấu hiệu của ung thư.

1. Nổi hạch ở nách trông như thế nào?

Nổi hạch ở nách có thể khó nhìn bằng mắt nếu như hạch không quá to nhưng bạn có thể sờ thấy được. Các hạch bạch huyết ở nách bị sưng có thể có kích thước từ hạt đậu nhỏ đến kích thước rất to, khi sờ vào có cảm giác xốp hoặc cứng như đá cẩm thạch.

Ngoài ra, khi bị nổi hạch ở nách, người bệnh còn cảm thấy:

- Sưng, nóng và đỏ

- Đau hoặc nhức, mức độ sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây nổi hạch và sự lan rộng của hạch.

- Cảm giác nóng rát hoặc ngứa ran

- Sưng vú hoặc cánh tay lân cận

- Mệt mỏi

- Sốt

- Đau khớp hoặc cơ

2. Nổi hạch ở nách do đâu?

Hạch bạch huyết nách nằm trong khu vực nách và giúp thoát dịch bạch huyết từ cánh tay, ngực, và vú. Hạch ở nách đóng một vai trò quan trọng trong việc chống lại nhiễm trùng và duy trì sức khỏe tổng thể. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây nổi hạch ở nách:

2.1. Nhiễm trùng

Các hạch bạch huyết bị sưng là dấu hiệu cho thấy cơ thể bạn đang cố gắng chống lại nhiễm trùng. Nhiễm trùng có thể do virus hoặc vi khuẩn. Đây là nguyên nhân phổ biến gây ra các hạch bạch huyết ở nách.

Các loại virus thông thường có thể gây sưng tấy ở một hoặc nhiều hạch bạch huyết ở nách như cúm, cảm lạnh thông thường, bệnh bạch cầu đơn nhân. Nhiễm virus nghiêm trọng hơn có thể gây sưng hạch bạch huyết bao gồm herpes, rubella và HIV.

Ngoài virus, một số bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn phổ biến ở cánh tay hoặc thành ngực xung quanh, bao gồm tụ cầu khuẩn và liên cầu, có thể dẫn đến sưng hạch bạch huyết ở nách và các nơi khác trong cơ thể.

Tuy nhiên, khi cơ thể bạn bắt đầu chống lại nhiễm trùng thành công, tình trạng sưng tấy ở các hạch bạch huyết sẽ bắt đầu giảm đi. Do vậy, nếu nổi hạch ở nách kéo dài thì khả năng không phải bạn bị nhiễm trùng.

2.2. Thuốc

Tiêm một số loại vắc xin, chẳng hạn như bệnh sởi và COVID-19, có thể gây ra bệnh hạch bạch huyết một bên. Phản ứng này cho thấy vắc xin đã kích hoạt phản ứng miễn dịch. Đặc biệt, các chuyên gia sức khỏe khuyên không nên tiêm vắc-xin trước khi chụp quang tuyến vú vì nó có thể bị nhầm là dấu hiệu của bệnh ung thư vú hoặc các bệnh khác.

Ngoài vắc xin, thuốc điều trị động kinh, chẳng hạn như phenytoin, cũng có thể gây sưng hạch bạch huyết.

2.3. Rối loạn hệ miễn dịch

Các bệnh tự miễn dịch, chẳng hạn như lupus và viêm khớp dạng thấp, cũng có thể gây ra tình trạng nổi hạch ở nách. Với những bệnh tự miễn, hệ thống miễn dịch tấn công các tế bào bình thường, gây ra tình trạng viêm và nổi hạch ở một vùng nào đó hoặc toàn thân.

2.4. Ung thư

Nổi hạch ở nách cũng có thể là triệu chứng của một số loại ung thư:

- Ung thư vú: Các triệu chứng ung thư thư vú bao gồm: nổi hạch ở nách, nổi u cục ở ngực, đau tức ngực hoặc tuyến vú, thay đổi da vùng vú, tụt núm vú, thay đổi vùng da quanh đầu núm vú.

- Ung thư hạch: Một nhóm bệnh ung thư ảnh hưởng đến hệ bạch huyết với các triệu chứng như sốt, ngứa, ra mồ hôi trộm và sụt cân vào thời điểm trước khi hạch sưng to hoặc cùng lúc hạch sưng to.

- Bệnh bạch cầu: Một loại ung thư máu có các triệu chứng như sốt và ớn lạnh, mệt mỏi kéo dài và suy nhược cơ thể, nhiễm trùng thường xuyên, sụt cân, hạch bạch huyết sưng và gan hoặc lách to, dễ bị chảy máu hoặc bầm tím, chảy máu cam tái phát nhiều lần, xuất hiện đốm đỏ nhỏ trên da.

- Ung thư di căn: Nghĩa là ung thư đã lan từ vị trí ban đầu (chẳng hạn như tuyến giáp, phổi, tuyến tụy, buồng trứng hoặc đường tiêu hóa) đến các bộ phận khác của cơ thể, bao gồm cả hạch bạch huyết ở bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể.

Tuy nhiên, hạch ở nách do ung thư thường có xu hướng cứng, không đau hoặc được cố định một chỗ, kèm theo đó người bệnh có thể cảm thấy nách to, sụt cân không rõ nguyên nhân.

Nổi hạch ở nách có nguy hiểm không?

Như vậy, chúng ta có thể thấy nổi hạch ở nách do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm cả tình trạng sức khỏe lành tính hoặc ác tính. Nhưng thông thường, nổi hạch ở nách thường do nhiễm trùng và không quá nguy hiểm.

3. Nổi hạch ở nách điều trị như thế nào?

Không có cách điều trị cụ thể nào cho tình trạng nổi hạch ở nách ngoài việc điều trị nguyên nhân cơ bản. Chẳng hạn, sử dụng kháng sinh để điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn, thuốc chống thấp khớp điều trị bệnh (DMARD) cho các bệnh tự miễn hoặc hóa trị, xạ trị và phẫu thuật cho bệnh ung thư.

Tuy nhiên, một số biện pháp tại nhà có thể giúp giảm đau và giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn như:

- Nghỉ ngơi và uống nhiều nước hỗ trợ phản ứng miễn dịch của cơ thể và thúc đẩy quá trình hồi phục.

- Chườm lạnh hoặc chườm ấm để giảm đau và sưng

- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như Aleve (naproxen) hoặc Advil (ibuprofen) để giảm đau và viêm

4. Khi nào cần thăm khám?

Đối với tình trạng nổi hạch ở nách do những nguyên nhân cơ bản như nhiễm trùng, hạch có thể biến mất sau vài ngày. Tuy nhiên, nếu hạch gây sốt kéo dài, sưng to, đau và cực kì khó chịu thì bạn nên đến bệnh viện để được hướng dẫn điều trị.

Ngoài ra, nếu hạch nổi ở nách không đau nhưng kèm theo các dấu hiệu sau, bạn nên đến bệnh viện thăm khám sớm:

- Hạch không nhỏ đi sau vài tuần hoặc có vẻ lớn hơn

- Hạch gây ra tình trạng đỏ tấy

- Cảm thấy các hạch cứng, không đều hoặc cố định tại chỗ

- Hạch có đường kính lớn hơn 1,3 cm

- Giảm cân không rõ nguyên nhân

Nổi hạch ở nách có thể được gây ra bởi nhiều yếu tố, bao gồm nhiễm trùng, phản ứng của hệ thống miễn dịch và bệnh ác tính. Nổi hạch ở nách có thể cần được thăm khám sớm để phát hiện kịp thời những bất thường về sức khoẻ. Tuy nhiên, mọi người không nên quá lo lắng vì hầu hết nổi hạch ở nách đều do nhiễm trùng hoặc các tình trạng lành tính.