Bệnh nhân N.V.S. (54 tuổi, Bình Chánh) được đưa vào cấp cứu trong tình trạng lừ đừ, khó thở sau bữa cơm tối có uống nhiều rượu. Ông có tiền sử sử dụng rượu kéo dài và từng bị tai biến. Kết quả xét nghiệm tại Bệnh viện Thống Nhất cho thấy nồng độ methanol trong máu lên đến 83,35 mg/100 ml. Bệnh nhân được chẩn đoán ngộ độc cồn công nghiệp và điều trị bằng ethanol. Sau một tuần hồi sức tích cực, ông đã tỉnh nhưng vẫn phải theo dõi sát.

Trường hợp khác là ông P.V.Đ. (ngụ Tân Bình), người uống rượu hằng ngày. Sau bữa trưa, ông xuất hiện cơn đau dữ dội vùng thượng vị kèm nôn ói liên tục. Nghĩ do đau dạ dày vì uống rượu khi chưa ăn, ông chủ quan, nhưng cơn đau lan ra sau lưng buộc ông phải đến bệnh viện. Sau khi được chuyển lên Bệnh viện Thống Nhất, ông Đ. được chẩn đoán viêm tụy cấp do rượu.

Món thức uống "khó từ bỏ" của nhiều nam giới

Việt Nam nằm trong nhóm tiêu thụ rượu bia nhiều nhất thế giới. Dù nhận thức rõ tác hại, phần lớn nam giới vẫn khó từ bỏ, khiến lượng cồn hấp thụ mỗi ngày tiếp tục ở mức cao và gây tổn thương âm thầm từ dạ dày, tiêu hóa đến gan, tích tụ lâu dài và làm tăng nguy cơ ung thư.

Bác sĩ chuyên khoa II Huỳnh Tấn Vũ, nguyên Trưởng đơn vị điều trị ban ngày, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (cơ sở 3), cho biết rượu bia là tác nhân gây hại trực tiếp lên gan và toàn bộ hệ tiêu hóa, đồng thời liên quan đến gần 200 bệnh lý khác nhau. Trong số đó, tổn thương gan, tiêu hóa và ung thư là những hậu quả nặng nề nhất mà người uống rượu lâu dài phải đối mặt.

Huyết tương người bệnh trắng đục như sữa vào thời điểm nhập viện của bệnh nhân có thói quen uống rượu mỗi ngày. Ảnh: Trung tâm Y tế khu vực Cẩm Khê.

Theo bác sĩ Vũ, gan là cơ quan chịu ảnh hưởng sớm và nghiêm trọng nhất. Khi rượu đi vào cơ thể, gan phải làm việc liên tục để chuyển hóa cồn. Nếu lượng rượu quá lớn hoặc uống thường xuyên trong thời gian dài, gan nhanh chóng bị quá tải, gây gan nhiễm mỡ, viêm gan và tiến triển thành xơ gan.

Một số trường hợp đến bệnh viện khi gan đã xơ hóa nặng, gần như không thể hồi phục. Rượu bia cũng là yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư gan, một trong những ung thư có tỷ lệ không qua khỏi cao nhất tại Việt Nam.

Không chỉ dừng lại ở gan, rượu còn tấn công dạ dày, tá tràng và tuyến tụy. Cồn làm tổn thương niêm mạc dạ dày, gây viêm, đau âm ỉ hoặc xuất huyết cấp. Với những người uống nhiều trong thời gian dài, tình trạng rối loạn tiêu hóa, đầy hơi, tiêu chảy kéo dài và giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng diễn ra thường xuyên.

Nguy hiểm hơn, rượu còn có thể gây viêm tụy cấp, tình trạng dễ dẫn đến sốc hoặc suy đa cơ quan. Xuất huyết tiêu hóa cũng là biến chứng thường gặp ở người uống rượu lâu năm và có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử trí kịp thời.

Nguy cơ ung thư tăng cao

Bác sĩ Vũ nhấn mạnh rượu bia đã được Tổ chức Y tế Thế giới xếp vào nhóm chất gây ung thư. Người uống rượu thường xuyên có nguy cơ cao mắc các ung thư miệng, họng, thực quản, thanh quản, gan, đại tràng - trực tràng và cả ung thư vú ở phụ nữ. Nguy cơ này tăng theo thời gian và theo lượng rượu tiêu thụ, đồng thời không có ngưỡng uống nào được xem là hoàn toàn an toàn đối với cơ thể.

Trong quá trình uống rượu, người dùng cần đặc biệt chú ý các dấu hiệu cảnh báo như khó thở, tím tái, rối loạn nhịp thở, đau bụng dữ dội, nôn ói liên tục, lơ mơ, nói khó hoặc co giật. Đây có thể là biểu hiện ngộ độc rượu, viêm tụy cấp, xuất huyết tiêu hóa hoặc thậm chí là dấu hiệu khởi phát đột quỵ. Khi thấy những triệu chứng này, người thân cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế ngay lập tức để tránh biến chứng nặng.

Theo Bộ Y tế, nam giới trưởng thành không nên uống quá hai đơn vị rượu mỗi ngày và nữ giới không nên uống quá một đơn vị. Một đơn vị rượu tương đương 30 ml rượu mạnh, 100 ml rượu vang hoặc 330 ml bia. Tuy vậy, bác sĩ Vũ khẳng định điều quan trọng nhất là tiết chế tối đa, bởi ngay cả lượng nhỏ rượu cũng có thể gây ảnh hưởng đến gan, dạ dày và làm tăng nguy cơ ung thư ở những người nhạy cảm.

Bác sĩ Vũ cho rằng ý thức kiểm soát rượu bia cần được nhìn nhận nghiêm túc, nhất là trong bối cảnh lượng tiêu thụ cồn tại Việt Nam đang ở mức cao và tỷ lệ mắc bệnh gan, tiêu hóa ngày càng trẻ hóa.

"Rượu không mang lại lợi ích sức khỏe nào. Càng uống ít, cơ thể càng có cơ hội được bảo vệ", bác sĩ Vũ nói.