Nhiều loại cá đặc sản trước đây không có giá trị, ít người ăn, thì những năm gần đây chúng được bày bán nhiều ở chợ, ở các sàn thương mại điện tử, xuất hiện trong các nhà hàng quán ăn. Trong số đó có con cá chai, loại tươi hay loại khô đều đắt khách bởi hương vị thơm ngon, hấp dẫn. 

Cá chai sống tại vùng cửa biển miền Trung. Trên thế giới, các chai phân bố ở vùng Địa Trung Hải, Nam Phi, Ấn độ, Trung Quốc, Đài Loan,... Chúng có thân tròn, dài đầu rất bằng, gần giống như cá bống. Đường góc và gai trên đầu cá chai thường trơn láng và gai ngắn hơn nhiều so với các loài cá khác. Nhìn bề ngoài, cá chai trông xấu xí, đầu tròn to dẹt và hai mắt lồi, thế nhưng thịt cá dày, dai, chắc như thịt gà và có giá trị dinh dưỡng cao. 

Cá chai trứng được ví như đùi gà

Trước đây cá chai ít người biết đến, thậm chí còn bị chê bởi vẻ bề ngoài không được bắt mắt. Chúng thường xuất hiện trong bữa cơm dân dã của người dân ở ven biển, vừa có nhiều lại dễ đánh bắt. 

Anh Thắng (người dân ở Quỳnh Lưu, Nghệ An) cho biết: "Từ khoảng 2 đến tháng 5 là lúc cá chai vào mùa, lúc này cá chai có trứng. Vụ cá cuối năm, từ tháng 9-10 âm lịch, đây là thời điểm cá nhiều, thịt béo, thơm ngon nhất trong năm. Loại cá này được các thương lái thu mua tận nơi để đưa về các thành phố lớn, hoặc bán cho các nhà hàng, quán ăn.

Từ cá chai có thể làm món nướng, chiên, kho rim hay kho tộ, hay kho với nghệ tươi".

Theo anh Thắng, cá chai bán tại thuyền có giá khoảng vài chục nghìn đồng/kg. Nếu được mùa, mỗi thuyền có thể thu được vài tạ cá chai mỗi ngày. Ngoài bán cá tươi, người dân ở Quỳnh Lưu còn làm cá chai một nắng, cá chai khô, rất được ưa chuộng vào các dịp lễ Tết. Đặc biệt, cá chai trứng một nắng được ví như đùi gà, vô cùng hấp dẫn. 

Theo khảo sát, trên thị trường cá chai tươi có giá khoảng 100.000 đồng/kg, cá chai trứng có giá 140.000 đồng/kg, còn cá chai một nắng và cá chai khô giá lên tới 300.000 đồng/kg.

Khô cá chai bán đắt hàng vào mỗi dịp Tết

"2 tháng trước Tết là đơn đặt hàng cá chai một nắng và cá chai khô đã rất tấp nập. Để đảm bảo nguồn nguyên liệu tươi ngon, gia đình tôi đã hợp đồng với các tàu đánh bắt, hướng dẫn chủ tàu chọn, bảo quản cá từ khi cá được đánh bắt đưa lên tàu. Vì thế, cá vào bờ sau chuyến đi biển được đảm bảo tươi ngon.

Để giữ được vị tươi, ngon của cá thì cần phải ướp và phơi đúng cách. Cá được ngâm ở nồng độ nhất định, trong thời gian ngắn. Quan trọng nhất, cá được phơi dưới nắng vừa phải, có gió biển để nhanh khô, bề mặt se lại cho tới khi trọng lượng cá giảm khoảng một nửa. Bằng kinh nghiệm và qua kết quả kiểm tra, cá đạt khoảng 45% độ ẩm là ngon và giữ được hương vị tốt nhất.

Nếu làm đúng quy trình, cá chai khô giữ được màu trắng hồng, thớ nạc, ngon mắt, hương vị thơm ngon", anh Thắng tiết lộ.